ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Feb. 8, 2025
Kamamatay lamang ng isa sa mga bayani ng mga bundok ng Sierra Madre na si Padre Pete Montallana.
Inialay ni Padre Pete ang kanyang buong buhay para sa proteksyon ng kabundukan ng Sierra Madre. Alam ito ng daan-daan o baka libu-libong mga Dumagat na nakilala ni Padre Pete sa naturang mga bundok. Bakit ba kailangang protektahan ang mga bundok ng Sierra Madre? Bakit ganu’n na lang ang pagmamalasakit ni Padre Pete para sa mga kabundukan at mga Aeta ng Sierra Madre?
Mahalaga sa kasaysayan, sa pananampalataya, sa sining at para sa kalusugan ng kalikasan ang mga bundok ng Sierra Madre. Salamat sa nasabing kabundukan, dumating man ang sobrang lakas na hangin o ulan ng bagyo, nababawasan ng puwersa ang hampas ng hangin at ulan kaya’t hindi ganoon ang pinsalang tinatamo sa mga bahay at buhay ng mga mamamayan.
Salamat din sa mga Dumagat at iba’t ibang mga katutubo na pinoprotektahan at hindi sinisira ang bundok, patuloy ang pagdaloy ng biyaya ng kalikasan sa ating mga tao.
Malinis na tubig at hangin, ang mga sari-saring kayamanang gubat at kabundukan na bumubuhay ay ating tinatanggap. Ano naman ang ating pananagutan sa gitna ng lahat ng pagpapalang ito?
Naririyan lang ang Sierra Madre, tahimik siyang nagtatanggol sa atin.
Ang mga kababayan nating katutubo na kaibigan at kaisa ng mapagkalingang bundok ang tumiyak na patuloy hindi lang ang pagdaloy ng kayamanang bumubuhay sa tao kundi ang “buhay na palitan, ugnayan ng tao sa bundok, tao sa tubig, hangin, puno, halaman, hayop at lahat ng buhay na bumubuo sa bundok.”
Ito ang dahilan ng pagmamalasakit ni Padre Pete para sa mga Dumagat ng Sierra Madre. Sila ang buhay na paalala na hindi lang tao ang tumatanggap ng pagpapala ng bundok, pananagutan din ng taong ibalik ang pagpapala sa pinanggalingan nito. Minahal tayo ng bundok, mahalin din natin siya.
Ngunit, dumating na ang malungkot at mapanganib na panahon, ang panahon ng mga dambuhalang korporasyon. Naririyan na silang mga pera at kita at wala nang iba pang pagpapahalaga sa bundok. May ginto at sari-saring mahahaling bato at kristal sa bundok. Maraming mamahaling puno at hayop at ibon. Maraming isdang tabang sa mga batis, ilog at lawa. Maraming tubig para sa pangangailangan ng mga siyudad na pumuputok na sa rami ng tao. Malinaw na perang tumataginting ang dating sa mga korporasyon ng bundok, ng Sierra Madre.
Hindi pangangalaga at proteksyon ang tingin nila sa bundok kundi isang malaking bangko na taglay ang bilyung-bilyong salaping nakatago.
“Tara na’t bungkalin ang bundok, hakutin ang ginto at mahahaling bato, puno at kung anu-anong kayamanan nito. At napakaraming tubig na pawala na sa mga uhaw na bayan at siyudad, ngunit sagana’t tila walang kaubusang taglay nito. Tubig para sa tao, higit sa lahat para sa mga industriya at pabrikang magpapayaman at magpapalaki pa sa mga dambuhalang korporasyon. At huwag kalimutan ang tubig na magpapatakbo sa mga turbina ng kuryente. Oo, tubig para sa kuryente tulad ng planta ng kuryente sa Lucban.”
Nagkasundo na ang mga korporasyong pag-aari ng mga Rason, Araneta at ang mayor ng Pakil na simulan ang pagbubungkal at pag-aangkat ng lahat ng kayamanan ng bundok ng Pakil na sagana sa tubig. Puwedeng pagkunan ng “hydro-power” ang bundok. Tara na bungkalin at pakinabang natin ang mayamang bundok na bahagi ng Sierra Madre.
Noong nakaraang Huwebes, Pebrero 6, 2025, palabas sa isang sinehan sa Megamall ang pelikulang, “Paquil.” Naroroon ang mga artista at ang mga bumuo sa naturang pelikula. Higit sa lahat naroroon ang kagalang-galang na si Mayor Vincent Soriano ng Pakil. Naroroon din ako sa pakiusap ng mga nagmamalasakit na mamamayan ng Pakil.
Sa tamang pagkakataon, lumapit ako sa harapan ng mayor at itinaas ang placard na ang mensahe sa nagdidilatang titik: “No To Dam in Pakil”. Siyempre, nagulat ang mayor ngunit hindi siya umalis o nagpakita ng galit. Pareho kaming mahinahon.
At mahinahong sinabi ko rin sa kanya, “Mayor, itigil na po ninyo ang dam sa Pakil!” Tanong ng mayor, “Are you saying that dams are inherently wrong? Sinasabi po ba ninyo na likas na mali o masama ang dam? At dapat bang pasara lahat ng dam?”
Hindi po, sagot ko. “Sinasabi po ng mga mamamayan ng Pakil na hindi tama at makasasamang magtayo ng dam sa bundok ng Pakil. Masisira ang bundok. Mapapahamak ang tao, ang kultura, ang pananampalataya, at kung anu-ano pang mahahalagang may kaugnayan sa bundok.”
Kinamayan ko ang mayor at pagkaraan ng dalawang minuto ay umalis na rin.
Nakatunganga na lang ang mga naroroon sa ‘rally ng iisa,’ ngunit kinunan ng video ng kasama kong taga-Pakil at ikinalat na sa social media ang video.
Huwag po. Huwag na huwag po ninyong pa-kill ang Pakil!