ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | September 6, 2023
Dear Chief Acosta,
Lima kaming magkakapatid at may naiwang bahay at lupa ang aming mga namayapang magulang. Napagkasunduan naming ipangalan na ang mga ito sa akin sapagkat ang lahat ng aking mga kapatid ay nagtatrabaho at naninirahan na sa ibang bansa at wala ng interes sa nasabing mga ari-arian. Ang sabi nila sa akin ay ako diumano ang mag-asikaso ng pagpapalipat nito sa aking pangalan at hindi diumano sila tututol dito. Ano ba ang mga dapat kong gawin upang mailipat na sa aking pangalan ang naiwang bahay at lupa ng aming mga magulang? – Lanie
Dear Lanie,
Para sa iyong kaalaman, ang mga isinasaad sa Rule 74 ng Revised Rules of Court ang naaangkop sa iyong sitwasyon. Ayon sa nabanggit na panuntunan:
“Section 1. Extrajudicial settlement by agreement between heirs. — If the decedent left no will and no debts and the heirs are all of age, or the minors are represented by their judicial or legal representatives duly authorized for the purpose, the parties may without securing letters of administration, divide the estate among themselves as they see fit by means of a public instrument filed in the office of the register of deeds, and should they disagree, they may do so in an ordinary action of partition. If there is only one heir, he may adjudicate to himself the entire estate by means of an affidavit filed in the office of the register of deeds. The parties to an extrajudicial settlement, whether by public instrument or by stipulation in a pending action for partition, or the sole heir who adjudicates the entire estate to himself by means of an affidavit shall file, simultaneously with and as a condition precedent to the filing of the public instrument, or stipulation in the action for partition, or of the affidavit in the office of the register of deeds, a bond with the said register of deeds, in an amount equivalent to the value of the personal property involved as certified to under oath by the parties concerned and conditioned upon the payment of any just claim that may be filed under section 4 of this rule. It shall be presumed that the decedent left no debts if no creditor files a petition for letters of administration within two (2) years after the death of the decedent.
The fact of the extrajudicial settlement or administration shall be published in a newspaper of general circulation in the manner provided in the next succeeding section; but no extrajudicial settlement shall be binding upon any person who has not participated therein or had no notice thereof.”
Ayon sa nabanggit na panuntunan, maaari kang magsagawa ng tinatawag na extrajudicial settlement of estate, kasama ang iyong mga kapatid, ukol sa naiwang bahay at lupa ng inyong mga magulang upang mahati ito sa inyo.
Hinggil naman sa nais mo na maipangalan sa iyo ang nasabing lupa, kinakailangan na magsagawa ang lahat ng iyong mga kapatid ng tinatawag na waiver of rights. Ayon sa desisyon ng Kagalang-galang na Korte Suprema sa kasong Valderama vs. Macalde (G.R. No. 165005, Setyembre 16, 2005, Ponente: Retired Honorabale Associate Justice Romeo J. Callejo Sr.), ito ay dapat naglalaman ng mga sumusunod:
“For a waiver of rights to exist, three elements are essential: (a) existence of a right; (b) the knowledge of the evidence thereof; and (c) an intention to relinquish such right.”
Ang nasabing waiver of rights ay maaaring isang kontrata kung saan ibinibigay na sa 'yo ng iyong mga kapatid nang kusang-loob ang kani-kanilang mga karapatan sa naiwang bahay at lupa ng inyong mga magulang. Maaari itong ilagay sa mismong kasunduan ng extrajudicial settlement na inyong gagawin.
Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.
Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.
Comments