ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Mar. 23, 2025
Nilagdaan noong Disyembre 6, 2024 ang Republic Act (R.A.) No. 12080 o ang tinatawag sa pinaikling titulo bilang “Basic Education Mental Health and Well-Being Promotion Act.”
Sa polisiya ng nasabing batas ay isinasaad dito na kinikilala ng Estado ang mahalagang papel ng mga bata at kabataan sa pagbuo ng bansa kaya naman ay marapat lamang na alagaan at protektahan ang kanilang kabuuang kagalingan. Pinagtitibay din ng Estado ang patakaran nito upang itaguyod ang kalusugan ng isip at kagalingan sa mga institusyong pang-edukasyon.
Sa layuning ito, dapat tiyakin ng Estado na ang mga mag-aaral at tauhan ay makatatanggap ng kinakailangang suporta na tumutugon sa kanilang akademikong pagganap at pangkalahatang kagalingan upang mapadali ang katuparan ng kanilang mga mithiin.
Kaugnay nito ay layunin ng batas na palakasin ang pagpapatupad ng kasalukuyang programa sa kalusugang pangkaisipan, paggabay at pagpapayo at iba pang mga aktibidad sa kalusugan at kagalingan, kabilang ang mga programang nauugnay sa palakasan, sa pamamagitan ng pagbuo ng isang epektibo at mahusay na programang pangkalusugan ng isip na nakabatay sa paaralan. Ito ay upang itaguyod at tiyakin ang kalusugan ng isip at kagalingan ng lahat ng mga mag-aaral, gayundin ang pagbibigay ng kamalayan sa kalusugan ng isip at mga programa sa literacy at naaangkop na mga referral na nauugnay sa kalusugan ng isip sa paaralan at lahat ng mga pampubliko at pribadong mga tauhan sa edukasyon.
Bago tayo magpatuloy sa ating pagbalangkas kung ano ang nilalaman ng batas ay atin munang pag-usapan kung ano ang kalusugang pangkaisipan o mental health. Ang kalusugang pangkaisipan, gaya ng tinukoy sa ilalim ng Republic Act (R.A.) No. 11036, o ang “Mental Health Act”, ay tumutukoy sa isang estado ng kagalingan kung saan ang indibidwal ay napagtanto ang sariling mga kakayahan at potensyal; sapat na nakayanan ang mga normal na stress sa buhay at mga kaganapan; nakakapagtrabaho nang mahusay at produktibo sa paggawa; at nakagagawa ng isang positibong kontribusyon sa komunidad.
Makikita natin sa batas na ito na layunin nito na palakasin ang kalusugang pangkaisipan ng ating mga mag-aaral, kaya naman ang pagpapatupad ng umiiral na mental health program ng Department of Education o DepEd ay palalakasin sa pamamagitan ng pagbuo ng isang School-Based Mental Health Program upang itaguyod at tiyakin ang kalusugan ng isip at kagalingan ng lahat ng mga mag-aaral sa lahat ng pampubliko at pribadong paaralan ng basic education, kabilang ang mga batang wala sa paaralan sa mga espesyal na kaso gaya ng tinukoy sa ilalim ng Republic Act (R.A.) No. 11650, o ang “Instituting a Policy of Inclusion and Services for Learners with Disabilities in Support of Inclusive Education Act”.
Itataguyod ng programa ang kamalayan sa kalusugan ng isip at pamahalaan ang mga alalahanin sa kalusugan ng isip ng lahat ng mga mag-aaral, kabilang na ang pag-iwas na magkaroon ng insidente ng pagpapatiwakal (suicide) sa mga paaralan. Ang programa ay dapat ding tukuyin ang papel ng bawat stakeholder sa komunidad ng paaralan na angkop na tumugon sa mga naturang alalahanin sa kalusugan ng isip sa pamamagitan ng pag-iwas, interbensyon, at pagbawi. Sa pamamagitan nito, itatatag, sa ilalim ng pangangasiwa ng DepEd, ang isang Mental Health and Well-Being Office, upang pangasiwaan at pangalagaan ang kalusugan ng isip at kagalingan ng lahat ng mga mag-aaral at tauhan ng DepEd sa ilalim ng hurisdiksyon ng Schools Division Office (SDO). Ito ay pamumunuan ng Schools Division Counselor na may Salary Grade 24. Kabilang sa kuwalipikasyon ng nabanggit na counselor ay ang pagiging Registered Guidance Counselor o Registered Psychologist.
Upang hikayatin ang bukas at tapat na komunikasyon sa pagitan ng mag-aaral at Tagapayo ng Dibisyon ng Paaralan, Tagapayo ng Paaralan, o Katuwang ng Tagapayo ng Paaralan at lumikha ng isang ligtas at mapagkakatiwalaang kapaligiran para sa mga mag-aaral, ang lahat ng komunikasyon, sa anumang anyo, sa konteksto ng mga serbisyo sa suporta sa kalusugan ng isip ay dapat ituring na privileged at confidential maliban kung (a) mayroong malinaw at napipintong panganib ng pinsala sa mag-aaral o iba pa; (b) mayroong legal na obligasyong ilabas ito sa ilalim ng batas; at (c) mayroong pagsang-ayon ang mag-aaral, magulang, o legal na tagapag-alaga na magbahagi ng partikular na impormasyon sa mga itinalagang indibidwal.
Ang halagang kailangan para sa paunang pagpapatupad ng batas na ito ay kukunin sa kasalukuyang budget ng DepEd. Pagkatapos noon, ang halagang kailangan para sa patuloy na pagpapatupad ng batas na ito ay dapat isama sa budget bilang isang hiwalay na line item sa taunang General Appropriations Act.
תגובות