Iba’t ibang dahilan ng pagiging makalimutin

ni Jersy L. Sanchez - @Life & Style| June 13, 2022

Madalas nating ginagawang biro na ang pagiging makalimutin ay signs of aging. Well, kahit medyo true naman ito, alam n’yo ba na marami pang dahilan kaya nagkakaroon ng short-term memory loss?

Yes, mga besh! At take note, hindi ito biro-biro lang dahil maraming seryosong dahilan kaya ito nararanasan ng ilan, at may mga causes din na kailangang aksiyunan.

Kaya naman, narito ang ang ilang dahilan ng short-term memory loss at ang mga dapat gawin upang labanan ito:

1. HEAD INJURY. Ayon sa mga eksperto, ang memory loss, mapa-short-term o long-term man ay pangunahing sintomas ng concussion. Ang concussion ay isang uri ng brain injury na maaaring resulta ng anumang malakas o immediate impact sa ulo, tulad ng car accident, sports injury o pagkakabagsak. Samantala, bagama’t nawawala rin ang short-term memory loss pagkalipas ng ilang buwan, walang paraan para mapabilis ang pagbalik ng alaala. Gayunman, ‘pag nakaranas ng warning signs tulad ng tuloy-tuloy na memory loss, pagkawala ng malay, confusion, hirap sa paglakad o unusual eye movement, mabuting kumonsulta agad sa doktor. Habang unti-unting bumabalik ang iyong alaala, inirerekomendang gumamit ng “brain tactics” tulad ng pagsusulat o paglalagay ng mga bagay sa isang lugar. Makakatulong umano ang consistency upang mas madaling makaalala ang utak.

2. AGING. Halos 11% ng adults na nasa edad 45 ay nakakaranas ng subjective cognitive decline, kung saan kabilang na rito ang memory loss. Pagtuntong ng edad 60, 40% naman ng mga nasa age group na ito ang nakakaranas ng memory loss. Ayon sa mga eksperto, habang tumatanda ang isang tao, lumiliit ang ilang area ng utak, kaya nababawasan ang effectiveness ng komunikasyon sa pagitan ng mga regions ng utak, gayundin, bumabagal ang blood flow papunta rito. Dahil dito, nagkakaroon ng age-related memory impairment, kung saan nahihirapang mag-multitask o mas madaling makalimot ang isang tao, ngunit hindi ito nakakaapekto sa pang-araw-araw na pamumuhay. Inirerekomenda ng mga eksperto na manatiling mentally active sa pamamagitan ng pagbabasa, pagsusulat at iba pang hobbies. Gayundin, maaaring gumamit ng listahan o routine para mas madaling maalala ang mga bagay. Mahalaga rin umanong regular na mag-ehersisyo at magkaroon ng sapat na tulog, gayundin ang pagkonsumo ng mga pagkaing nakatutulong sa healthy brain function.

3. DRINKING TOO MUCH. Ang pagba-blackout matapos uminom nang maraming alak ay nakakasira sa kakayahan ng utak na ilipat ang memories mula sa short-term papunta sa long-term. ‘Pag nangyari ito, kadalasang walang maalala ang isang tao matapos magising mula sa blackout.

Sey ng experts, normal na nangyayari ang blackout kung nasa .16 o higit pa ang blood-alcohol content ng isang tao. Upang maiwasan ito, inirerekomendang i-evaluate ang sarili kung gaano kalakas uminom o maglasing, at saka gumawa ng plano kung paano babawasan ito.

4. LACK OF SLEEP. Ang memories ay “nalalagay” sa utak ‘pag nasa non-rapid eye movement stage ng pagtulog. Kaya upang magkaroon ng healthy functioning memory, kailangang nasa “deep sleep” stage, na nagaganap sa loob ng mga unang oras ng pagtulog.

Habang natutulog, ina-activate rin ng utak ang glympathic system, na naglilinis ng utak upang mapanatiling gumagana ang central nervous system kapag tayo ay gising. Sey ng experts, kapag hindi nagawa ng glympathic system ang ‘trabaho’ nito, magiging less-effective ang utak pagdating sa pag-alala. Dahil dito, inirerekomenda ang 7 hanggang 9 oras ng tulog, at para ma-achieve ito, mabuting magkaroon ng sleep hygiene routine para mas mabilis makatulog.

5. DEPRESYON. Ang mga taong nakararanas ng depresyon ay mayroon ding memory problems. Dahil ayon sa mga eksperto, ang depresyon ay may kaugnayan sa kahirapang mag-recall ng information, gayundin sa pag-alala dahil nababago nito ang brain chemistry at electrical signaling sa ating utak. Dahil dito, inirerekomenda na aksiyunan ito sa pamamagitan ng pagkonsulta sa doktor tungkol sa mga depression symptoms, gayundin ang pagsailalim sa mga treatment tulad ng talk-therapy at medications.

Ayon sa mga eksperto, nagkakaroon ng memory improvements ang mga taong sumailaim sa treatment dahil sa depresyon, habang ang iba naman ay may permanent impairments.

6. PTSD. Ang post-traumatic stress disorder o PTSD ay isang mental health disorder kung saan ang taong nakararanas nito ay nagkakaroon ng anxiety o flashbacks matapos maka-experience ng trauma. Ayon sa mga eksperto, ang mga taong may PTSD ay may intense memories ng naturang traumatic event. Gayunman, ang PTSD ay may kaugnayan sa reduced cognitive function at trouble with short term memory. Dahil dito, inirerekomenda ang talk-therapy at exposure therapy.

7. MALNUTRITION. Knows n’yo ba na ang mga pagkaing kinokonsumo natin, gayundin ang mga ‘di natin kinakain ay may epekto sa ating utak at memory function? Yes, besh! Karamihan sa mga research tungkol sa malnutrition at memory loss ay nakapokus sa mga taong may dementia. Gayunman, ayon sa pag-aaral, ang pagiging malnourished ay nagpapataas ng risk ng memory loss, gayundin, nagpapalala ng pre-existing memory loss. Dahil dito, madalas na inirerekomenda sa mga pasyenteng may short-term memory loss ang dalawang key nutrients — Vitamin B1 (thiamine) at Vitamin B12 (folate). Gayundin ang Mediterranean diet, kung saan kailangang maraming seafood, lean meat at plant-based whole foods tulad ng nuts na magandang source ng B vitamins.

For sure, halos lahat tayo ay may experience sa short-term memory loss.

Ang pagkakaroon ng healthy lifestyle ay makakatulong upang mapanatiling healthy ang ating utak, tulad ng tamang pagkain at tulog.

Gayundin, inirerekomendang i-challenge ang cognition sa pamamagitan ng pag-aaral ng bagong skills, games at hobbies.

Kung isa ka sa mga nababahala sa iyong nararanasang short-term memory loss, ‘wag kang magdalawang-isip na kumonsulta sa doktor para sa kaukulang aksiyon at hakbang.

Gets mo?