Tiyakin ang epektibong pagpapatupad ng batas laban sa stunting ng mga bata

ni Kuya Win Gatchalian - @Win Tayong Lahat | June 30, 2022

Bilang chairman ng Senate Committee on Basic Education, Arts, and Culture, hinihimok ng inyong lingkod ang susunod na administrasyon na tutukan ang problema ng kabataan pagdating sa stunting o ang hindi paglaki ng bata, ayon sa kanyang edad.

Ayon sa World Health Organization (WHO), ang stunting ay epekto ng kakulangan sa nutrisyon at paulit-ulit na pagkakasakit o impeksyon sa unang isang libong araw ng buhay ng bata.

Nakalulungkot dahil nakakaapekto sa performance at kakayahan ng kabataan ang pangmatagalang pinsalang dulot ng stunting. Sinabi ng World Bank (WB) noon na ang learning poverty sa bansa ay kasalukuyang nasa 90.5 % na. Katumbas nito ang siyam sa 10 batang may edad na 10 na hindi marunong bumasa o umintindi ng simpleng kuwento.

Ayon sa ulat ng WB, na pinamagatang “Undernutrition in the Philippines: Scale, Scope, and Opportunities for Nutrition Policy and Programming,” may 30 % sa batang Pilipino na mas bata sa limang taong gulang ay maituturing na stunted o maliit para sa kanilang edad.

Kaya naman, dapat tiyakin ng pamahalaan ang epektibong pagpapatupad ng Republic Act No. 11148 o ang Kalusugan at Nutrisyon ng Mag-Nanay Act na kilala rin bilang First 1,000 Days Law. Layon ng naturang batas, kung saan tayo ay isa sa mga may-akda, na tutukan ang pangangailangang pang-nutrisyon ng mga sanggol sa unang isang libong araw ng kanilang buhay.

Noong 2018, inirekomenda ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS) ang mga hakbang tulad ng dagdag-investment sa pagkalap ng datos, pagtukoy sa mga benepisyaryo ng programa, pagpapaigting sa sistema ng monitoring at evaluation, at agarang technical assistance mula sa national government at development partners.

Matatandaang nagbigay ng aplikasyon ang Duterte administration sa World Bank para sa loan na nagkakahalaga ng 178.1 milyong dolyar. Ang naturang loan ay gagamitin upang tugunan ang stunting sa kabataan. Ang panukalang proyekto ay pangungunahan ng Department of Health (DOH) at Department of Social Welfare and Development (DSWD).

Mahalagang tutukan ang kalusugan at nutrisyon ng mga bata mula sa panahong ipinagbubuntis sila, lalo na’t malaki ang epekto nito sa kanilang kakayahang matuto. Kailangang tiyakin natin na may sapat na partisipasyon at kakayahan ang ating mga komunidad, kabilang na ang mga lokal na pamahalaan, upang pangalagaan ang kalusugan ng kabataang Pilipino.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Pamumuno ni VP Sara sa DepEd, bigyang-suporta

ni Kuya Win Gatchalian - @Win Tayong Lahat | June 28, 2022

Ipinaaabot natin ang buong suporta at pakikiisa sa nakatakdang pamumuno sa Department of Education (DepEd) ni Vice-President-elect Sara Duterte-Carpio upang matugunan nang maigi ang krisis sa sektor ng edukasyon.

Ang pangunahing prayoridad dapat ng DepEd ay ang pagbangon ng sektor ng edukasyon mula sa pinsalang dulot ng pandemya ng COVID-19. Gayundin, kailangang tutukan ang pagpapaigting sa performance ng mga mag-aaral sa bansa.

Upang masimulan ang pagbangon ng sektor ng edukasyon, isinusulong ng inyong lingkod sa Senado ang pagbubukas ng lahat ng mga paaralan, child development center at mga Alternative Learning System (ALS) community learning center. Nais din nating bigyang-diin ang pangangailangan sa mga learning recovery program na tututok sa reading at numeracy para matugunan ang learning loss o pag-urong ng kaalaman.

Batay sa datos ng World Bank, umabot na sa mahigit 90% ang learning poverty sa bansa noong 2021. Ang learning poverty ay ang porsyento ng mga batang sampung taong gulang na hindi marunong bumasa o umunawa ng simpleng kuwento.

Ayon sa isang ulat na inilabas ng World Bank, UNICEF at United Nations Educational, Scientific, and Cultural Organization (UNESCO) noong 2021, pinangangambahang mas lalala pa ang learning poverty sa mga lower-middle income na bansa, tulad ng Pilipinas dahil sa pagsasara ng mga paaralan.

Kabilang sa mga magiging tungkulin ng panukalang Second Congressional Commission on Education o ang EDCOM II ang pagrekomenda ng pag-unlad ng ugnayan ng mga polisiya at programa ng DepEd, Commission on Higher Education o CHED, at Technical Education and Skills Development Authority o TESDA.

Kumpiyansa tayo na maipatutupad ang mga kinakailangang reporma sa sistema ng edukasyon, kabilang na ang pagrepaso sa K to 12 curriculum upang tutukan ang mga basic skills.

At sa pagpasok ng bagong administrasyon, tututukan natin ang pagbangon ng sektor ng edukasyon mula sa pinsalang dulot ng pandemya. Makikipagtulungan tayo sa DepEd upang mabuksan nang ligtas ang ating mga paaralan at matiyak na maihahatid natin sa kabataang Pilipino ang dekalidad na edukasyon.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Sa magandang pundasyon ng guro, aangat ang kalidad ng edukasyon sa bansa

ni Kuya Win Gatchalian - @Win Tayong Lahat | June 23, 2022

Kung maganda ang mismong pundasyon ng mga guro, inaasahang dekalidad din ang ibibigay nilang klase ng pagtuturo sa kanilang mga mag-aaral. Ito ang matagal na nating pinanghahawakan bilang Chairman ng Senate Committee on Basic Education, Arts and Culture. Kaya naman, ikinagagalak ng inyong lingkod ang pagsuporta ng Commission on Human Rights (CHR) sa ating panukalang batas na Excellence in Teacher Education Act upang matugunan nang husto ang krisis na bumabalot sa sektor ng edukasyon sa bansa.

Tulad ng ating naging pahayag, sinabi ni CHR Executive Director Atty. Jacqueline de Guia na ang mga guro ang daan upang magtagumpay ang ating mga estudyante sa kanilang pag-aaral. Kaya naman sa unti-unting pagbangon ng sektor ng edukasyon mula sa mga pagsubok na dulot ng pandemya, mahalaga na matutukan na ito sa lalong madaling panahon.

Sa pagpasok ng bagong pamunuan ng Department of Education o DepEd, hinihimok ng inyong lingkod na tiyakin ang dekalidad na edukasyon at training o pagsasanay para sa mga guro. Dapat gawing prayoridad ng DepEd ang agaran at epektibong pagpapatupad ng Excellence in Teacher Education Act (Republic Act No. 11713). Layon nitong naturang batas na patatagin ang Teacher Education Council (TEC) at iangat ang kalidad ng training at edukasyon ng mga guro mula sa kolehiyo hanggang sa tuluyang makapasok sa mga paaralan upang magturo.

Kasunod ng mahigit 61% boto na kanyang natanggap noong nagdaang halalan, kumpiyansa tayo na ang susunod na Kalihim ng DepEd na si Vice-President-elect Sara Duterte-Carpio ay may political capital upang ipatupad ang mga repormang tulad ng Excellence in Teacher Education Act. Sa ilalim ng batas, ang kalihim ng DepEd ang magiging Chairperson ng TEC, habang Vice Chairperson naman ang Chairman ng Commission on Higher Education o CHED.

Kailangan natin ng political capital at political will sa mga repormang ipatutupad natin. Ngunit ang political capital ay kailangan nating gamitin nang husto upang mailunsad ang mga repormang nakasaad sa Basic Education Development Plan (BEDP) 2030. Ang BEDP 2030, na isang roadmap na inilunsad ng DepEd upang maghatid at mag-angat ng dekalidad na edukasyon sa bansa ay naaayon sa Excellence in Teacher Education Act.

Minamandato ng naturang batas ang TEC na magtalaga ng mga pamantayan sa mga programa sa teacher education. Ito ay upang matiyak ang matibay at transparent na ugnayan sa pagitan ng teacher education programs at professional standards para sa mga guro at mga school leaders, pananaliksik at international best practices. Paigtingin din ng batas ang ugnayan sa pagitan ng DepEd, CHED at Professional Regulation Commission (PRC).

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com