ARAL Program, tutugon sa learning loss na dulot ng pandemya

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | March 14, 2023

Magandang balita! Aprubado na sa Senado ang isinusulong ng inyong lingkod na Academic Recovery and Accessible Learning (ARAL) Program Act o ang Senate Bill No. 1604. Nasasabik na tayong maisabatas ito sa lalong madaling panahon dahil tutulong itong matugunan ang learning loss na naidulot ng pandemya ng COVID-19.

Nag-umpisa ang ideya ng panukalang ARAL Program noong kasagsagan ng pandemya sa intensyong mapaigting ang learning recovery para sa mga batang apektado ng pandemya. Sa naturang programa, titiyakin na makakatanggap ang mga estudyante ng sapat na oras para sa pag-aaral, matututunan nila ang essential learning competencies, at makakahabol sila sa kanilang mga aralin.

Saklaw ng panukalang programa ang essential learning competencies sa ilalim ng Language at Mathematics para sa Grade 1 hanggang Grade 10, at Science mula Grade 3 hanggang Grade 10.

Bibigyang prayoridad ng programa ang numeracy at pagbabasa. Para sa mga mag-aaral ng kindergarten, tututukan ng ARAL Program ang mga dagdag-kakayahang magpapatatag ng kanilang numeracy at literacy competencies.

Bibigyang-prayoridad din ng ARAL program ang mag-aaral sa mga pampublikong paaralan na hindi nag-enroll simula School Year 2020-2021 at ang mga hindi nakaabot sa minimum proficiency na kinakailangan sa Language, Mathematics, at Science. Maaari ring maging bahagi ng programa ang mga mag-aaral mula sa mga pribadong paaralan.

Magsisilbing mga tutor sa ilalim ng ARAL Program ang mga guro at para-teachers.

Maaari ring magboluntaryo bilang tutor ang mga kuwalipikadong mag-aaral mula sa senior high school at kolehiyo. Para sa mga mag-aaral sa kolehiyo at senior high school na magsisilbing mga tutor, makakatanggap sila ng mga credits na katumbas ng Literacy Training Service sa ilalim ng National Service Training Program.

Ayon sa simulation analysis ng World Bank para sa Pilipinas, bababa mula 7.5 taon hanggang 5.7 o maging hanggang 6.1 taon ang Learning Adjusted Years of Schooling. Ibig sabihin, magiging katumbas na lamang ng 5.7 hanggang 6.1 taon ang kalidad ng 12 taon ng basic education sa Pilipinas sa pagwawakas ng pandemya.

Isang mahalagang hakbang ang pagpasa sa ikatlo at huling pagbasa sa Senado ng ating panukalang ARAL Program upang makabangon ang sektor ng edukasyon mula. Bilang Chairman ng Senate Committee on Basic Education ay sisiguraduhin nating makakahabol sa kanilang mga aralin ang mga kabataang mag-aaral.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Mababang utilization rate ng Special Education Fund, talupan!

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | March 7, 2023

Sa kabila ng patuloy na hiling ng mga local government units na dagdagan ang suporta para sa pondo sa edukasyon, nakakabahalang mababa ang utilization o paggamit sa Special Education Fund (SEF).

Sa isang pagdinig na tumalakay sa ating panukalang 21st Century School Boards Act o ang Senate Bill No. 155 at iba pang mga kaugnay na panukalang-batas, sinasabi sa ulat ng Bureau of Local Government Finance (BLGF) ng Department of Finance (DOF) na aabot sa P15 bilyon mula sa SEF ang hindi nagamit. Malaking tanong kung bakit malaking bahagi ng SEF ang hindi nagamit noong 2021.

Ang akala natin ay nasusulit at lubos na nagagamit ang SEF dahil tuwing nakakausap ng inyong lingkod ang mga lokal na pamahalaan, lumalabas na may malaking pangangailangan para sa dagdag na suporta sa edukasyon.

Iniulat ng BLGF sa isang pagdinig sa Senado na umabot lamang ang utilization rate ng SEF noong 2019 sa 66.7 porsyento. Para sa 2020, umabot naman sa 67.9 porsyento ang utilization rate ng SEF, habang 63.8 porsyento noong 2021. Kabilang sa mga dahilan ng mababang utilization rate ang mga isyu sa procurement at mga limitasyon sa maaaring paggamitan ng SEF.

Sa ilalim ng 21st Century School Boards Act, iminumungkahi rito na palawigin ang paggamit ng SEF upang maging saklaw ang sahod ng mga guro at non-teaching personnel sa mga pampublikong paaralan, pagpapatakbo ng mga programa para sa Alternative Learning System (ALS), sahod ng mga pre-school teachers, capital outlay para sa pre-schools, maging ang honorarium at allowance para sa serbisyo ng mga guro at non-teaching staff sa labas ng regular na oras ng pagtatrabaho.

Batay sa Local Government Code of 1991 (Republic Act No. 7160), nalilikom ang SEF mula sa isang porsyentong tax sa real property. Nakalaan ang SEF sa local school board para sa pagpapatakbo ng mga pampublikong paaralan at pagpapatayo at pagkukumpuni ng mga school buildings.

Mahalagang maayos na ang suliranin na ito sa lalong madaling panahon. Kaya naman mariin nating hinihimok ang BLGF na tukuyin ang mga bagay kung saan nahihirapan ang mga LGU na gamitin ang SEF upang maging bahagi sila ng panukalang-batas.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

LGUs, may malaking papel sa pagbangon ng sektor ng edukasyon

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | March 2, 2023

Malaki ang kontribusyon ng mga lokal na pamahalaan para sa pagpapayabong ng sektor ng edukasyon. Ito ang dahilan kaya muling isinusulong ng inyong lingkod ang pagpapalawak sa tungkulin ng local school board.

Kung ating matatandaan, inihain ng inyong lingkod noong nakaraang taon ang Senate Bill No. 155 o ang 21st Century School Boards Act na layong nagpapatatag pa sa mga local school board at nagpapalawak ng pakikilahok ng iba pang mga miyembro ng komunidad. Sa ilalim ng nasabing panukala, mandato ng mga local school board na magpanukala at magpatupad ng mga polisiyang mag-aangat sa kalidad ng edukasyon.

Bahagi rin ng ating mungkahi na maging responsibilidad ng mga local school board ang pagpapatupad ng mga hakbang upang maipagpatuloy ang edukasyon sa gitna ng mga kalamidad, sakuna, at iba pang emergency situation na nagdudulot ng paghinto ng mga klase.

Pinapalawak din ng panukalang-batas ang mga maaaring paggamitan ng Special Education Fund (SEF) na nalilikom mula sa isang porsyentong tax sa real property. Sa ilalim ng Local Government Code of 1991 (Republic Act No. 7160), nakalaan ang SEF sa local school board para sa pagpapatakbo at maintenance ng mga pampublikong paaralan, pati na rin sa pagkukumpuni at pagpapatayo ng mga school buildings.

Nakasaad sa ating panukala na maaaring gamitin ang SEF para sa sahod ng mga guro at non-teaching personnel ng mga pampublikong paaralan sa elementarya at high school, sahod ng mga preschool teachers, maging ang honoraria at allowances ng mga guro at non-teaching personnel para sa karagdagang trabaho. Sa ilalim ng panukalang-batas, maaari na ring gamitin ang SEF sa capital outlay ng preschools, pagpapatakbo ng mga programa sa ALS atbp.

Sa pagbangon ng sektor ng edukasyon mula sa krisis na ating hinaharap, mahalaga ang papel ng ating mga local government unit, lalo na’t mas malapit sila sa ating mga kababayan. Kaya bilang Chairman ng Senate Committee on Basic Education, titiyakin natin ang pagpapatatag sa ating mga local school board upang mapalawak natin ang papel ng mga komunidad sa paghahatid ng dekalidad na edukasyon.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com