Academic Recovery and Accessible Learning Program Act, batas na

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Oct. 22, 2024

Magandang balita ang ating hatid ngayong ganap nang batas ang Academic Recovery and Accessible Learning (ARAL) Program Act (Republic Act No. 12028). 

Isinulong ito ng inyong lingkod sa ilalim ng Senate Committee on Basic Education mula pa nang pumutok ang pandemya ng COVID-19 upang makatulong sa pagsugpo sa krisis sa edukasyon sa ating bansa. 

Sa ilalim ng bagong batas, ipapatupad ang ARAL Program na magbibigay ng national learning interventions na nakaangkla sa mga sumusunod na pamantayan: mga sistematikong tutorial sessions, maayos na intervention plans at learning resources na binuo ng ating curriculum experts at reading specialists at naaayon sa learner-centered approach, epektibo at angkop na mga paraan ng pagtuturo para sa mga tutor at mag-aaral, at iba pa. 

Layon ng batas na matulungan ang mga mag-aaral mula Kindergarten hanggang Grade 10 mula sa public schools na bumalik o babalik sa paaralan matapos mahinto sa pag-aaral. Kasama rin ang mga bata na hindi umaabot sa minimum proficiency levels na kinakailangan sa reading, mathematics, at science, pati na ang mga hindi pumapasa sa mga test sa loob ng isang buong school year. 

Sakop ng naturang programa ang essential learning competencies sa ilalim ng K to 12 Basic Education Curriculum. Tututukan nito ang reading at mathematics para sa Grade 1 hanggang Grade 10, at ang science para naman sa Grade 3 hanggang Grade 10.

Pagtutuunan ng pansin ang reading at mathematics upang linangin ang critical at analytical thinking skills ng mga estudyante. 

Kasama rin sa tututukan ng ARAL program ang pagpapatatag ng foundational skills ng mga mag-aaral sa Kindergarten, lalo na ng kanilang literacy at numeracy competencies. 

Sa ilalim ng programa, maaaring maging tutors ang mga guro, para-teachers, at pre-service teachers. Mabibigyan ng dagdag na umento ang mga guro na magsisilbi bilang tutors alinsunod sa mga angkop na probisyon ng Magna Carta for Public School Teachers at sa mga pamantayan ng Department of Education (DepEd) at Department of Budget and Management (DBM). 

Ayon din sa guidelines ng DBM, ipagkakaloob ang karagdagang bayad sa mga guro kung nagampanan na nila ang kanilang tungkuling magturo sa classroom sa loob ng anim na oras. Ang dagdag na bayad sa mga guro ay hindi naman lalagpas sa halagang katumbas na bayad sa dalawang oras batay sa Prime Hourly Teaching Rate. 

Babayaran naman ang mga para-teacher na magsisilbing tutors mula sa pondo ng DepEd o sa Special Education Fund (SEF) ng local school board. Nakasaad din sa batas na ituturing na relevant teaching experience ang pagiging tutor ng pre-service teachers sa pag-a-apply nila sa plantilla positions sa DepEd. Sa tulong ng ating mga katuwang sa edukasyon, sisiguraduhin nating makakahabol sa kanilang mga aralin ang mga kabataang mag-aaral. 

Saludo tayo sa lahat ng education stakeholders na umalalay sa atin upang maunawaan ang kalagayan sa loob ng mga silid-aralan at mabuo ang mga polisiya na siyang tutugon sa mga suliranin nito.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Pagpapatigil sa paggamit ng mother tongue sa pagtuturo, batas na

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Oct. 17, 2024

Batas na ang pagpapatigil sa paggamit ng mother tongue bilang medium of instruction mula Kindergarten hanggang Grade 3 sa ilalim ng Republic Act No. 12027. 

Nakasaad sa bagong batas na gagamitin lamang ang mga wika ng mga rehiyon bilang auxiliary media of instruction o mga katuwang na wika sa pagtuturo. Pero maaari pa rin namang ipatupad sa monolingual classes ang mga prinsipyo ng Mother Tongue-Based Multilingual Education (MTB-MLE) na nakasaad sa K to 12 Law.

‘Pag sinabi nating monolingual class, ito ang mga grupo ng mga mag-aaral na nagsasalita ng iisang mother tongue at naka-enroll sa parehong baitang sa partikular na school year. 

Malinaw sa saliksik na hindi nagtagumpay ang pagpapatupad ng mother tongue sa mga paaralan base sa naging karanasan ng ating mga mag-aaral at mga guro. Hindi rin maikakaila base sa ating mga pag-aaral na hindi akma ang paggamit ng Mother Tongue kung ang mga mag-aaral sa isang klase ay multilingual. Ngayon, sa isinulong nating batas ay mabibigyan na ang ating mga guro ng kalayaang gumamit ng wikang akma sa pangangailangan at sitwasyon ng mga mag-aaral. 

Sa isang pag-aaral na isinagawa ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS) noong 2019, lumabas na siyam na porsyento lang sa mahigit 16,000 bilang ng mga paaralang na-survey ang nakasunod sa mga kondisyon para sa pagpapatupad ng MTB-MLE. 

Nasa batas din ang ilang mga kondisyon para matiyak ang epektibong pagpapatupad ng MTB-MLE sa monolingual classes tulad ng opisyal na ortograpiya na ginawa at inilimbag ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF); opisyal na documented vocabulary na inilimbag ng KWF tulad ng glossary, diksyunaryo, encyclopedia, o thesaurus; panitikan sa wika at kultura tulad ng mga big books, small books, picture stories, o wordless picture books; grammar book; at sapat na bilang ng mga guro sa paaralan na dalubhasa at may pagsasanay sa pagtuturo ng Mother Tongue. 

Kung ating matatandaan, sa pagrepaso ng Senate Committee on Basic Education sa pagpapatupad ng MTB-MLE, sa mga kontekstong monolingual lamang ang mga naibahaging pag-aaral sa paggamit ng mother tongue bilang wika sa pagtuturo.

Kabilang dito ang mga Lingua Franca (1999-2002) at Lubuagan (1999-2011) studies. 

Panahon na upang tuldukan ang mga hamon ukol sa mother tongue-based education. Inaasahan nating matitiyak ang agaran at epektibong pagpapatupad ng batas na isang pagbabago sa naunang mandato ng Enhanced Basic Education Act of 2013 (Republic Act No. 10533) o mas kilala bilang K to 12 Law.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Dagdag-ayuda sa mga 4Ps student

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Oct. 15, 2024

Magandang balita! Dumarami na ang ating mga benepisyaryo ng Tertiary Education Subsidy (TES) mula sa mga pamilya na bahagi ng Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps). Higit sa 159,000 na bagong estudyante mula sa mga pamilyang ito ang nakakatanggap na ngayon ng tulong pinansyal para sa mga gastusin sa edukasyon.

Kung titingnan natin ang pagsusuri ng tanggapan ng inyong lingkod ukol sa datos mula sa Commission on Higher Education (CHED) at Unified Student Financial Assistance System for Tertiary Education (UniFAST), lumalabas na 21 porsyento lang ng mga benepisyaryo ng TES noong School Year (SY) 2022-2023 ang nagmula sa mga pamilyang mababa ang kita, o ‘yung mga kabilang sa 4Ps at Listahanan (ito ay isang sistema ng pamamahala ng impormasyon na tumutukoy sa mga mahihirap sa bansa at sa kanilang mga lokasyon).

Samantala, 79 porsyento ng mga benepisyaryo ng TES sa parehong school year ay mula sa mga lugar na walang state at local universities and colleges (SUCs at LUCs). Nang magsimula ang TES noong 2018, 71 porsyento ng mga benepisyaryo ay nagmula sa mga pamilyang mababa ang kita.

Hindi katanggap-tanggap ang mga napag-alaman natin noong nakaraang taong budget deliberations sa Senado, kung saan natalakay dito ang pagbaba ng bilang ng mga benepisyaryo ng TES mula sa mahihirap na pamilya. Problema ito dahil ang ganitong trend ay hindi tumutugma sa layunin ng Universal Access to Quality Tertiary Education Act (Republic Act No. 10931) na bigyang prayoridad ang pinakamahirap nating mga estudyante.

Ngayon, upang baliktarin ang trend na ito, naglagay tayo ng isang special provision sa pondo ng CHED noong 2024, na nag-aatas sa UniFAST na bigyang prayoridad ang mga estudyante sa ilalim ng Listahanan 2.0 at mula sa mga pamilyang mababa ang kita sa pagpili ng mga benepisyaryo ng TES. Ang espesyal na probisyong ito ay naglaan ng P3.1 bilyong TES grants para sa mga estudyante sa kolehiyo mula sa pinakamahihirap na pamilya sa bansa.

Ipinapakita ng datos mula sa CHED at UniFAST na mayroon nang 159,832 na bagong grantees mula sa mga pamilyang 4Ps. Ang porsyento ng mga benepisyaryo mula sa mga pamilyang 4Ps ay tumaas ng 27 porsyento noong SY 2023-2024 (ang kabuuang bilang ng mga benepisyaryo ng TES mula sa 4Ps at Listahanan ay may bilang na 210,202). Noong SY 2022-2023 kasi ay mas mababa ito sa isang porsyento.

Bilang chairman ng Senate Committee on Basic Education, mahalaga na matiyak nating napupunta sa mga pinakamahirap nating constituents ang subsidiya at sila muna ang mabibigyan ng prayoridad. Ito ay isang hakbang na isinakatuparan natin noong nakaraang talakayan sa pondo. Nagpapasalamat tayo sa CHED at sa UniFAST board sa pagtugon sa ating kahilingan.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com