Free WiFi sa lahat ng public schools, madaliin

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | November 9, 2023

Kasabay ng ating pakikiisa sa paglulunsad ng Digital Education 2028 o Digi-Ed ng Department of Education (DepEd) ay ang walang patid nating pagsusulong ng panukala para sa digital transformation sa sektor ng edukasyon.

Ang naturang panukala ng inyong lingkod ay ang Digital Transformation in Basic Education Act (Senate Bill No. 383) na naaayon sa Free Internet Access in Public Places Act (Republic Act No. 10929). Sa ilalim ng nasabing panukala, magiging mandato sa Department of Information and Communications Technology (DICT) na pabilisin ang paglalagay ng libreng public Wi-Fi sa lahat ng mga pampublikong paaralan.

Nakasaad din sa panukalang batas na dapat paigtingin ng DepEd ang pagpapatatag sa kakayahan ng mga paaralan pagdating sa kanilang information and communications technology (ICT) upang magpatupad ng distance learning. Kabilang rin sa ating ipinapanukala ang mandato sa Department of Science and Technology (DOST) na tulungan ang DepEd at DICT sa paggamit ng agham, teknolohiya, at inobasyon para gawing moderno ang pag-aaral at pagtuturo, at upang ihanda ang sektor ng edukasyon para sa Fourth Industrial Revolution — o pag-usbong ng digitalization, connectivity at teknolohiya.

Isinusulong din sa panukalang batas ang mas mabilis na pagpapatayo ng pambansang imprastraktura para sa Information and Communications Technology (ICT). Imamandato naman sa National Telecommunications Commission (NTC) na tukuyin ang mga lugar na patatayuan ng mga telecommunications tower sites. Bibigyang prayoridad ang mga lugar na nananatiling hindi konektado sa internet, pati na rin ang mga lugar na itinuturing na unserved o underserved.

Ang panukala ng inyong lingkod ay tiyak na magsisilbing suporta sa programang Digi-Ed ng DepEd dahil isinusulong din nito ang pagpapalaganap ng digital textbooks, online learning resources at internet connectivity sa mga pampublikong paaralan sa bansa.

Hindi na natin maiiwasan ang paggamit ng teknolohiya sa pag-aaral at pagtuturo, lalo na’t maraming iniwang aral ang ating mga karanasan noong pandemya. Sa ngayon, dalawang libong mga paaralan ang nabigyan na ng satellite para sa WiFi internet connectivity at 25 na paaralan naman ang napili para subukan ang proof of concept ng American company na Starlink, ayon kay Vice President at DepEd Secretary Sara Duterte.

Bilang inyong chairman ng Senate Committee on Basic Education, patuloy nating isusulong ang mga panukalang batas na magpapalaganap sa pagpapalawak ng paggamit ng teknolohiya sa pag-aaral at pagtuturo.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Pagsugpo sa child trafficking, mas paigtingin

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | November 7, 2023

Maigting na pagsugpo ang ating pinananawagan laban sa child trafficking, lalung-lalo na ang online sexual abuse and exploitation of children o OSAEC. 

Mahalagang matiyak ng pamahalaan ang epektibong pagpapatupad ng mga batas para mahuli ang mga child traffickers, kabilang dito ang Expanded Anti-Trafficking in Persons Act of 2022 (Republic Act No. 11862) at ang Anti-Online Sexual Abuse or Exploitation of Children (OSAEC) and Anti-Child Sexual Abuse or Exploitation Materials (CSAEM) Act (Republic Act No. 11930).

Isa ang inyong lingkod sa mga may akda at co-sponsor ng Expanded Anti-Trafficking in Persons Act of 2022 na pinalalakas ang kakayahan ng mga law enforcers na tugisin ang mga human traffickers online o offline. Sa ilalim ng naturang batas, mananagot ang mga internet intermediaries kabilang ang social media networks at financial intermediaries kung hahayaan nilang magamit ang kanilang mga platforms para sa trafficking. 

Isa rin tayo sa mga co-author ng Anti-OSAEC and Anti-CSAEM Act na pinalalakas naman ang kakayahan ng mga law enforcers para sa imbestigasyon ng mga kaso ng OSAEC. Sa ilalim ng batas, may dagdag responsibilidad sa mga social media platforms, kabilang ang electronic service providers at financial intermediaries na harangin ang mga CSAEM materials at makiisa sa mga law enforcers. 

Base sa ulat na pinamagatang Disrupting Harm in the Philippines: evidence on online child sexual abuse and exploitation, 20 porsyento ng mga kabataang 12 hanggang 17 taong gulang ang naging biktima ng matinding online sexual abuse and exploitation noong 2021. Kung itutugma ito sa populasyon, lumalabas na aabot sa 2 milyong bata ang dumanas ng ganitong mga uri ng pang-aabuso. May 950 na kalahok sa naturang pag-aaral. 

Sa 2022 Trafficking in Persons Report ng United States State Department, napanatili ng Philippines ang Tier 1 status nito. Nangangahulugan ito na napanatili ng Pilipinas ang mga minimum standards para sa pagsugpo ng trafficking. 

Sa kabila nito, tinukoy ng ulat ang mga nananatiling hamon kabilang ang pangangailangan sa dagdag na personnel at dagdag na training para sa pag-handle ng digital evidence. Nirekomenda rin ng ulat ang dagdag suporta sa mga programang nagbibigay kalinga sa mga biktima ng trafficking, kabilang ang OSAEC.

Mahalagang maipatupad ang mga batas upang matiyak ang kaligtasan ng ating mga kabataan mula sa iba’t ibang anyo ng trafficking. Tungkulin nating tulungan ang mga biktima na makabangon muli at magkaroon ng pag-asa.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Local Universities and Colleges, pangalawang tahanan ng kabataan

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | November 2, 2023

Nagiging sagabal sa pamumuno ng mga local universities and colleges o LUCs ang pagpapalit ng mga school officials dahil sa kada tatlong taong eleksyon. At dahil dito ay hindi tuluy-tuloy na naipapatupad ang mga polisiya at kinukulang din ng pondo at iba pang resources, ayon sa isang policy note ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS). Kaya hanggang ngayon ay nananaig pa rin ang mga hamon sa kalidad at pamamahala ng mga pamantasan at kolehiyong ito.

Mahalaga ang papel ng mga LUC sa pagbibigay ng abot-kayang edukasyon sa ating mga kababayan at sa pagpapaunlad ng ating mga lungsod. Kailangang suportahan natin sila sa kanilang pagsisikap na maghatid ng dekalidad na edukasyon at siguraduhin na meron silang maayos na pamunuan, lalo na’t umakyat ang bilang ng mga LUC sa 143 o 34 porsyento ngayong taon mula sa 107 noong 2018. Isa sa mga pangunahing layon ngayon ng mga LUC ay ang tugunan ang lumalaking pangangailangan sa kolehiyo.

Bilang chairman ng Senate Committee on Basic Education, inihain ng inyong lingkod ang panukalang batas na Local Universities and Colleges Governance Act (Senate Bill No. 2445) na layong iangat ang kalidad ng pamamahala at edukasyon sa mga LUC.

Sa ilalim ng ating panukala, itatakda ang mga mandatory guidelines o pamantayan sa paglikha ng mga LUC. Bago ipasa ang isang ordinansa na lilikha sa isang local university o college, magiging mandato sa mga lokal na pamahalaan na kumuha muna mula sa Commission on Higher Education (CHED) ng institutional recognition (IR) bilang higher education institution (HEI). Ang IR ay ang proseso kung saan kikilalanin ng CHED ang isang paaralan bilang isang HEI at saka rito matitiyak ang pamantayan ng dekalidad na edukasyon.

Kabilang sa magiging mga requirements na ito ang feasibility study, certification of availability of funds mula sa local treasurer, project development plan, at five-year institutional development plan. Ang mga maitatayong LUCs batay sa mga pamantayang nakasaad sa panukalang ito ay maaaring makatanggap ng mga benepisyo sa ilalim ng Universal Access to Quality Tertiary Education Act (Republic Act No. 10931) o free college education law.

Nakasaad din sa ating panukalang batas ang Board of Regents. Pamumunuan ito ng alkalde kung saan siya ang magiging pinakamataas na pamunuan ng isang local university o college. Ang pangulo ng LUC naman na namumuno sa pagpapatakbo ng paaralan ang magiging vice chairperson. Kailanga’y may doctoral degree ang pangulo ng LUC sa education o iba pang angkop na larangan. Tatlong taon ang magiging termino ng pangulo at maaari siyang ma-reappoint ng hindi lalagpas sa dalawang termino.

Nakasaad din sa panukala na dapat may pahintulot ang LUCs mula sa CHED bago mag-alok ng mga academic programs. Ayon sa CHED, 41 sa 143 na LUCs ang kasalukuyang walang pormal na pagkilala mula sa Estado. Sa 102 na mga LUCs na may institutional recognition, 35 porsyento ang walang program compliance. Ibig sabihin, hindi nakaayon sa mga polisiya, standards, at guidelines ang mga programang ito.

Ang LUCs ay nagsisilbing pangalawang tahanan ng mga kabataan. Katuwang sila ng mga magulang upang mahubog at maitaguyod ang mga prinsipyo, asal, moral, pag-uugali at kasanayan ng mga kabataang mag-aaral. Kaya naman mahalaga na matiyak nating sapat ang access sa mga ito.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com