‘Pinas, gayahin ang epektib at matagumpay na estratehiya ng Vietnam sa edukasyon

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Marso 21, 2024

Nasa Vietnam ngayong araw ang puwersa ng Second Congressional Commission on Education (EDCOM II), kabilang ang inyong lingkod bilang co-chairperson, upang pag-aralan ang kalakaran sa sektor ng edukasyon sa kapitbahay nating ito sa Asya. 

Kailangan nating matuto mula sa kanila pagdating sa mabisang paggamit ng educational resources dahil base sa ating pagsasaliksik, hindi man nagkakalayo ang Pilipinas at Vietnam pagdating sa pagpopondo sa edukasyon, lumalabas na mas maganda ang performance ng Vietnam kumpara sa ‘Pinas.

Oo, malaki ang tulong ng karagdagang pondo para mahasa ang kaalaman ng mga mag-aaral sa eskwelahan, pero mahalaga rin na tiyakin nating mabisa ang paggamit natin ng nakalaang pondo sa edukasyon.

Gumagastos ang Pilipinas ng average na P55,000 para sa bawat mag-aaral taun-taon mula Kindergarten hanggang edad na 15. Habang sa Vietnam naman, umaabot sa P69,000 kada mag-aaral ang average na ginagasta nito kada taon mula Kindergarten hanggang edad na 15.

Base sa resulta ng 2022 Programme for International Student Assessment (PISA), 72 porsyento o 7 sa 10 na mga 15-taong gulang na Vietnamese students ang nakaabot sa Level 2 o minimum proficiency level sa mathematics. Kung ihahambing natin ito sa ‘Pinas, 16 porsyento lang o wala pang 2 sa 10 mga mag-aaral ang nakaabot ng minimum proficiency sa mathematics. 

Iyong mga batang nakaabot sa Level 2 o minimum proficiency level sa mathematics ay may kakayahang mag-interpret o kumilala ng mga mathematical representation ng mga simpleng sitwasyon kahit walang direct instructions. Isang halimbawa nito ay ang paghahambing ng kabuuang layo sa pagitan ng dalawang ruta sa daan o kaya naman ay pag-convert ng mga presyo sa currency ng ibang bansa.

Batay din sa pagsusuri ng tanggapan ng inyong lingkod sa pinakahuling resulta ng PISA, lumalabas na ang marka ng mga pinakanangangailangang mag-aaral ng Vietnam, o iyong mga nasa pinakamababang 10 porsyento ng Economic, Social, and Cultural Status (ESCS) ay mas mataas ng 91 points, kung ihahambing sa mga mag-aaral ng ‘Pinas na may kaparehong estado sa buhay. Ang average score ng mga pinakanangangailangang mag-aaral ng Vietnam ay 427, habang 336 naman ang sa Pilipinas.

Sa madaling salita, may mas epektibong ginagawa at matagumpay na karanasan ang Vietnam sa kanilang sistema ng edukasyon. Sa ating hangarin na paangatin ang kalidad ng edukasyon sa Pilipinas, pag-aaralan ng Senate Committee on Basic Education ang mga estratehiya, paraan at istilo ng naturang bansa na maaari ring magamit dito sa ating bansa. Sa ating pakikipagdayalogo sa mga Pilipinong guro sa Vietnam, kumpiyansa tayong marami ang mapupulot natin mula rito.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Tech-voc education, buksan sa mga dayuhang investor

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Marso 19, 2024

Dapat buksan natin ang sektor ng tech-voc at imbitahan ang mga dayuhang mamumuhunan sa bansa at magmay-ari ng mga technical-vocational school. 

Magpapalawig ito sa access ng mga Pilipino sa dekalidad na skills training. Inirereklamo ng ating mga paaralan na mahal ang equipment na kayang ibigay ng mga dayuhang kumpanya basta sila ang magpapatakbo ng institusyon. Ngunit, ang problema ay hanggang 40 porsyento lang ang maaari nilang pagmamay-ari. 

Lumabas sa pananaliksik ng Second Congressional Commission (EDCOM II) na sa ASEAN, ang Pilipinas lamang ang may Konstitusyon na mayroong limitasyon sa pagmamay-ari ng mga dayuhan, pagpapatayo ng mga paaralan, at enrollment. Sa ibang mga bansa sa ASEAN, natutugunan ang mga isyung ito sa pamamagitan ng pagbabalangkas ng batas.  

Nais ding bigyang-diin ng inyong lingkod ang kahalagahan ng mga insentibo sa mga foreign education institution na nais pumasok ng bansa. Halimbawa, maaaring magmula sa gobyerno ang lupang pagtatayuan ng mga pasilidad, ngunit kailangang tumanggap ang paaralan ng mga Pilipinong mag-aaral.  

Kung titingnan nating maigi, magiging tamang kombinasyon ito ng pagmamay-ari at insentibo. Kailangan nating mahanap ang tamang sangkap. Ang layunin ay dalhin ang mga dayuhang institusyon sa bansa at magbigay ng pagsasanay sa mga Pilipino.

Mahalaga ito dahil dito natin napapaigting ang ating kaalaman patungo sa pagbuo ng isang ekonomiyang nakabatay sa inobasyon. 

Nagbahagi rin ang EDCOM II ng halimbawa ng mga insentibo na ibinibigay sa mga paaralan sa ASEAN na pagmamay-ari ng mga dayuhan. Sa Malaysia, halimbawa, may 100 porsyentong income tax exemption sa mga international non-profit school, habang 70 porsyento naman ang income tax relief ng mga pribadong paaralan. Sa Vietnam, exempted ang international schools sa pagbabayad ng corporate income tax sa loob ng apat na taon, habang babawasan ng 50 porsyento ang tax payable nila para sa susunod na limang taon. 

Bukod dito, kailangan pang magpasa ng Kongreso ng batas kung sakaling pahintulutan ng Saligang Batas ang foreign ownership sa mga paaralan. Naniniwala tayo na mahalagang mabigyan ang Kongreso ng flexibility sa pagresponde sa mga magiging hamon na may kinalaman sa liberalisasyon ng edukasyon.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Pag-decongest sa mga pampublikong paaralan, bigyang prayoridad

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Marso 14, 2024

Patuloy ang ating pakikipagdayalogo sa mga education stakeholder sa pagpapatupad ng Expanded Government Assistance to Students and Teachers in Private Education (E-GASTPE). Nadiskubre kasi namin sa ating Committee on Basic Education ang ilang problema sa pagpapatupad nito.

Lumabas sa isang Performance Audit Report ng Commission on Audit (COA) noong 2018 na limitado lang ang datos ng Department of Education (DepEd) hinggil sa epekto ng GASTPE sa pag-decongest ng mga pampublikong paaralan.

Sa pag-aaral ng COA, walang malinaw na polisiya kung sino ang dapat na mga benepisyaryo ng voucher program ng Educational Service Contracting (ESC). 

Ang ESC ay isang programa sa ilalim ng GASTPE, kung saan binabayaran ng pamahalaan ang matrikula at iba pang mga bayarin ng mga benepisyaryong mag-aaral mula sa mga pampublikong paaralan na nalilipat sa mga private school na kinontrata ng DepEd.

Batay sa nagdaang mga pagdinig ng ating Basic Education Committee, marami ring mga kaso kung saan ang nagiging benepisyaryo ay mga non-poor. Sabi ng DepEd, hindi raw kasi klaro ang pamantayan sa ESC at GASTPE hinggil sa programa. 

Bakit nga hindi klaro ang mga panuntunan?

Batay sa datos ng DepEd at sa pagsusuri ng Senate Committee on Basic Education na ating pinamumunuan, ang mga rehiyon na may pinakamalaking porsyento ng mga nagsisiksikang junior public high school ay ang National Capital Region (72 porsyento), Bangsamoro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) (71 porsyento), at Region X (50 porsyento).

Batay sa datos ng DepEd at pagsusuri ng tanggapan ng inyong lingkod, ang mga rehiyon na may pinakamaraming bilang ng aisle learners — sila ‘yung mga mag-aaral na hindi na mabibigyan ng espasyo sa loob ng mga paaralan dahil sa sobrang siksikan — ay ang Region IV-A (319,409), NCR (265,894), at Region VII (118,443).

Sa pagsusuri naman ng Second Congressional Commission on Education (EDCOM II) gamit ang datos ng Private Education Assistance Committee (PEAC), may 149 municipalities na mga nagsisiksikang klasrum sa public junior high school pero kakaunti ang ESC schools.

Umaasa tayo sa sinabi ng DepEd na aayusin na ang mga pamantayan ng ESC at bibigyang prayoridad ang mga lugar kung saang public schools may pinakamaraming nagsisiksikang mga estudyante. 

Kailangan nating tugunan ang masisikip na silid-aralan sa mga pampublikong paaralan at ibigay sa nararapat na mga benepisyaryo ang benepisyo ng programang ito. Unang dapat ayusin ay angkop na listahan ng mga benepisyaryo ng GASTPE para matugunan ang suliraning ito. 

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com