Kaligtasan ng estudyante: Guidance designate, dagdagan!

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Apr. 17, 2025

Noong nagsagawa tayo ng pagdinig sa mga insidente ng bullying at karahasan sa ating mga pampublikong paaralan, isa sa mga iminungkahi natin ang pagdadagdag ng mga guidance designate. 

Ang mga guidance designate ay mga gurong inatasan upang gampanan ang mga tungkulin ng isang guidance counselor. Isinusulong natin ang pansamantalang pagtatalaga ng mga guidance designate habang tinutugunan pa natin ang kakulangan ng mga guidance counselor sa ating mga pampublikong paaralan. Bagama’t sinusuportahan ko ang pag-alis ng mga non-teaching tasks sa ating mga guro, naniniwala ang inyong lingkod na mahalagang may matakbuhan ang ating mga mag-aaral kung merong mga nambu-bully sa kanila.

Sa kasalukuyan, isang guidance designate ang itinatalaga kada 500 na mag-aaral. Sa nakaraang pagdinig ng Senado, iniulat ng Department of Education (DepEd) na 10,412 sa 45,326 na mga paaralan ang walang guidance designate para sa School Year 2024-2025. Kaya naman hinihimok natin ang DepEd na pag-aralan ang angkop na bilang ng mga guidance designate na dapat italaga sa mga paaralan batay sa dami ng mga mag-aaral. 

Ngunit mahalaga pa rin na pagsikapan nating mapunan ang kakulangan ng mga guidance counselor sa ating mga paaralan, lalo na’t sila ang may kakayahan na suportahan ang ating mga mag-aaral.

Ang pagkakaroon ng sapat na guidance counselor at mga mental health professional ang isa sa mga nais nating makamit sa pamamagitan ng Basic Education Mental Health and Well-Being Promotion Act (Republic Act No. 12080) na isinulong ng inyong lingkod. Layunin ng batas na ito ang pagkakaroon ng School-Based Mental Health Program upang itaguyod ang mental health at kapakanan ng ating mga mag-aaral.

Upang magkaroon ng sapat at kuwalipikadong mga kawani ang mga paaralan para sa paghahatid ng mga programa at serbisyong pang-mental health, nilikha ng batas ang mga bagong plantilla position: ang School Counselor Associate I hanggang V, School Counselor I hanggang IV, at Schools Division Counselor.

Kabilang sa mga kuwalipikasyon ng pagiging School Counselor Associate ang mga sumusunod: ang pagkakaroon ng Bachelor’s Degree in Guidance and Counseling; anumang Bachelor’s Degree na may 18 units ng courses sa Guidance and Counseling o Psychology; at anumang kaugnay na Bachelor’s Degree na may minimum na 18 units ng Behavioral Science subjects na may 200 oras ng supervised practicum o internship experience sa guidance and counseling, lalo na sa mga paaralan at mga komunidad. 

Samantala, magkakaroon ang bawat pampublikong paaralan ng Care Center na pamumunuan ng isang School Counselor na dapat ay isang Registered Guidance Counselor o Registered Psychologist. Magtatalaga naman kada schools division ng Schools Division Counselor na dapat ay isa ring Registered Guidance Counselor o Registered Psychologist.

Marami pa tayong kailangang gawin upang magkaroon ng sapat na mga kawani ang mga paaralan para sugpuin ang bullying at itaguyod ang mental health ng mga estudyante. 

Ngunit habang hindi pa natin ito nagagawa, ipatupad muna natin ang mga solusyong maaaring gawin upang maitaguyod ang kaligtasan at kapakanan ng ating mga mag-aaral.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Gobyerno, kumilos na vs. karahasan sa mga kabataan

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Apr. 15, 2025

Dalawang buhay na naman ang nawakasan dahil sa karahasang kinasangkutan ng mga kabataan. 

Nitong nakaraang Biyernes, dalawang mag-aaral sa Grade 8 ang namatay matapos pagsasaksakin ng tatlong kapwa nila estudyante sa labas ng kanilang paaralan sa Las Piñas. 

Tinalakay lamang natin kamakailan ang pagkamatay ng isang mag-aaral sa Parañaque dahil sa pananaksak, ngunit sinundan agad ito ng isa pang trahedyang nauwi sa pagkamatay ng dalawa pang mag-aaral. 

Nakakaalarma na tila nagiging normal na sa ating mga kabataan ang ganitong uri ng karahasan. Hindi na natin maaaring hintaying may mamatay pang mga mag-aaral uli dahil nabibigo tayo sa paghubog ng mga mabubuti, responsable, at disiplinadong mga kabataan.

Noong 2018 at 2022 Programme for International Student Assessment (PISA), lumabas na ang Pilipinas ang may pinakamataas na insidente ng bullying kung ihahambing sa humigit-kumulang 80 mga bansang nakilahok sa naturang international large-scale assessment. 

Dahil dito ay binansagan ang ating bansa bilang bullying capital of the world. Dahil sa mga insidenteng nabalitaan natin nitong mga nakaraang buwan, nangangamba tayo na Pilipinas pa rin ang mananatiling bullying capital of the world — isang titulo na dapat mabura na sa ating bansa. 

Sa pagdinig na isinagawa natin noong nakaraang linggo, isinulong natin ang ilang mga rekomendasyon upang masugpo ang bullying at karahasan sa ating mga paaralan. Isa na rito ang pagtuturo ng Good Manners at Right Conduct (GMRC) at Values Education sa lahat ng mga pampublikong paaralan, bagay na makatutulong sana sa pagtuturo ng magandang asal sa ating mga kabataan. 

Sa ginawa nating pagdinig, pinuna nating limang taon na ang nakalipas simula noong maisabatas ang GMRC and Values Education Act (Republic Act No. 11476), ngunit hindi pa rin naituturo sa lahat ng ating mga mag-aaral. Kaya naman hinimok natin ang Department of Education (DepEd) na tiyakin ang ganap na pagpapatupad ng batas upang ituro na ang GMRC at Values Education sa lahat ng mga paaralan sa bansa.

Hinimok din natin ang Department of Social Welfare and Development (DSWD) at ang Department of the Interior and Local Government (DILG) na pakilusin ang ating mga local government units (LGUs) upang ipatupad ang Parent Effectiveness Service (PES) Program. Isinulong ng inyong lingkod ang pagsasabatas ng Parent Effectiveness Service Program Act (Republic Act No. 11908) upang tulungan ang ating mga magulang at parent-substitutes na maging mas epektibo sa pagganap ng kanilang mga tungkulin. 

Naniniwala ang inyong lingkod na mahalaga ang papel ng ating mga magulang sa paghubog ng mga susunod na henerasyon ng mga mamamayang Pilipino, ngunit kailangan din nating silang suportahan. May paraang pinapahintulutan ang batas upang matupad ng estado ang tungkuling ito. Hindi na natin maaari pang ipagpaliban ang pagpapatupad sa mga hakbang na ito dahil buhay na ng ating mga kabataan ang nakasalalay.

Sa mga susunod na araw, patuloy na tatalakayin ng inyong lingkod ang mga panukala nating solusyon upang masugpo ang bullying at karahasan sa ating mga paaralan. 

Muli, hindi na natin maaari pang ipagpaliban ang pagpapatupad ng mga hakbang na maaari na nating gawin upang itaguyod ang kaligtasan at kapakanan ng ating mga mag-aaral.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

GMRC, Values Education, mas mabuting ituro na ngayon!

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Apr. 10, 2025

Nitong nakaraang Martes, nagsagawa ang Senate Committee on Basic Education ng isang pagdinig, kung saan tinalakay natin ang mga lumalalang insidente ng bullying at karahasan sa ating mga pampublikong paaralan. 

Sa naturang pagdinig, hinimok natin ang Department of Education (DepEd) na huwag nang ipagpaliban ang pagtuturo ng Good Manners and Right Conduct (GMRC) sa ating mga paaralan. Para sa inyong lingkod, kailangan na itong ituro bilang isang hiwalay na subject ngayong paparating na School Year (2025-2026).

Kung sisilipin kasi natin ang Implementing Rules and Regulations (IRR) ng GMRC and Values Education Act (Republic Act No. 11476) na isinulong ng inyong lingkod, nakasaad doon na nakatakda ang pagtuturo ng GMRC sa lahat ng mga pampublikong paaralan pagdating ng SY 2022-2023. Noong ipinasa ang batas, layunin naming mapalitan ang Edukasyon sa Pagpapakatao ng GMRC. 

Sa ilalim ng Republic Act No. 11476, mandato ang pagtuturo ng GMRC bilang isang hiwalay na subject sa Grade 1 hanggang Grade 6, samantalang Values Education naman ang ituturo mula Grade 7 hanggang Grade 10 bilang isa ring hiwalay na subject.

Pagdating ng Grade 11 hanggang Grade 12, ang Values Education ay gagawing integrated sa mga subject na ituturo sa mga mag-aaral. Ang GMRC at Values education ang tanging mga subject sa ilalim ng DepEd na iminandato ang pagtuturo sa ilalim ng isang batas. 

Sa kabila ng panahong itinakda ng IRR ng batas sa GMRC, sa Grade 1, 4, at 7 pa lamang ito itinuro noong SY 2024-2025. Halos limang taon na ang nakalipas ngunit hindi pa rin natin naituturo ang GMRC sa ating mga paaralan batay sa layunin ng ipinasa nating batas. Hindi na tayo maaaring maghintay na meron uling mag-aaral na mamatay dahil nabigo tayong maturuan ang ating mga mag-aaral ng magandang asal. 

Sa ginawang pagdinig, binalikan natin ang mga insidenteng naging laman ng mga balita nitong mga nakaraang araw, kabilang ang pananaksak sa isang Grade 8 student sa Parañaque at ang pananabunot ng isang mag-aaral sa Quezon City. 

Nakakabahala ang ating mga nasaksihan, lalo na kung iisipin nating ito ang susunod na henerasyon ng mga kabataan sa ating bansa. Kaya naman naniniwala akong maliban sa mga programa laban sa bullying, mahalagang turuan natin ang ating mga mag-aaral na gumalang sa kanilang kapwa at iwasan ang pagiging marahas.

Hindi na tayo dapat pang mag-aksaya ng panahon. Hindi natin dapat pahintulutang maging normal ang karahasan sa mga susunod na henerasyon ng mga Pilipino. May paraan tayo upang maturuan ang ating mga kabataan na maging mabuting mga mamamayan. Gamitin natin ito. Ituro na natin ang GMRC at Values Education sa ating mga paaralan.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com