Kahalagahan ng Niacin sa ating kalusugan

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Feb. 10, 2025

BG: FA

Dear Doc Erwin, 

Masayang pagbati sa inyo Doc Erwin at sa mga bumubuo ng BULGAR newspaper. Ako ay inyong matagal ng masugid na tagasubaybay. Mahigit 40 years old na ako at may mga sakit na iniinda. Sa pinakahuling laboratory examination ko ay nananatiling mataas ang aking cholesterol. Isa sa mga inireseta sa’kin ay ang Niacin. Ayon sa aking doctor, ito raw ay isang uri ng Vitamin B na makakatulong sa aking cholesterol at sa aking puso. Maaari bang matulungan niyo ako upang maintindihan kung papaano makakatulong ang isang bitamina sa aking sakit? Maaari bang makuha ang Niacin sa pagkain? Ano ang dapat kong malaman kung iinom ng Niacin? Maraming salamat at sana’y masagot niyo ang aking mga katanungan. — Abraham

---

Maraming salamat Abraham sa iyong pagliham, mga katanungan at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Ang Niacin ay ang generic name ng nicotinic acid at nicotinamide. Ito ay isang uri ng Vitamin B3 na kasama ng mga water-soluble vitamins. Ang Niacin ay natural na sangkap ng ilang mga pagkain. Inihahalo rin ang Niacin sa mga pagkain upang ito ay mas maging nutritious. Available rin ito bilang dietary supplement.

Lahat ng tissues sa ating katawan, maliban sa ating skeletal muscles ay gumagamit ng Niacin. Kino-convert ang Niacin sa active form na coenzyme na NAD at NADP.

Kinakailangan ang NAD ng mahigit na 400 enzymes sa ating katawan upang gawing enerhiya ang mga carbohydrates, proteins at fats mula sa kinakain natin. Ang NAD ay kailangan din upang mapanatili na ma-repair ang ating DNA at sa cellular communication. Ang NADP ay malaki ang naitutulong sa cellular antioxidant functions at sa synthesis ng fatty acids at cholesterol na kailangan ng ating katawan.

Ayon sa expert committee ng Food and Nutrition Board ng National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine sa bansang Amerika, kinakailangan natin daily ang 14 to 16 milligrams ng Niacin. Halos lahat ng Niacin na nasa ating pagkain ay na-absorb ng ating katawan at dahil ito ay isang water soluble vitamin, ang sobra sa pangangailangan ng katawan ay inilalabas ng ating katawan sa ating ihi (urine).

Ang Niacin ay makikita sa iba’t ibang uri ng karne katulad ng manok, baboy at baka, isda at mga halaman, nuts, at legumes. May Niacin din ang brown rice at ang puting bigas (white rice).

Ayon sa Cleveland Clinic, isang tanyag na health institution sa Amerika, ang Niacin supplements ay ginagamit upang gamutin ang high cholesterol level. Ang Niacin ay natural na alternatibo sa mga tao na ayaw uminom ng mga prescription medications para bumaba ang cholesterol level. 

Ang Niacin ayon pa rin sa Cleveland Clinic ay nakakatulong na makaiwas sa high blood pressure. Batay sa kanila, kung ang iyong mga kinakain ay may sapat na Niacin, makakatulong ito sa pagpapanatili ng normal na blood pressure.

Ang mga nabanggit ang maaaring mga dahilan kung bakit ang Niacin ay isa sa mga ang inireseta sa iyo ng iyong doktor. Ngunit bukod dito ay may ibang health benefits pa ang Niacin at ang isang uri ng Vitamin B3, ang Niacinamide.

Sa isang pag-aaral na inilathala sa Journal of Experimental and Clinical Cancer Research noong October 7, 2020, ang Niacin ay nakakapatay ng mga skin cancer cells (melanoma). Nakakatulong din ang Niacinamide, ayon sa Cleveland Clinic, sa mga sakit sa balat katulad ng acne, rosacea, sun damaged skin at ilang autoimmune skin diseases. Maaari ring makatulong ito upang makaiwas sa skin cancer.

Sa pag-aaral na pinangunahan ni Dr. Valeria Gasperi ng Department of Experimental Medicine ng University of Rome, nakita ang kahalagahan ng Niacin upang masuportahan ang brain health at makatulong upang ma-delay ang neurodegeneration, at maiwasan ang dementia at psychiatric disorders. Mababasa ang pag-aaral na ito sa International Journal of Molecular Sciences na inilathala noong February 23, 2019.

Tandaan lamang na maaaring makaranas ng flushing matapos uminom ng Niacin supplement. Ito ay harmless at panandalian lamang ngunit maaari ring hindi kanais-nais ang pakiramdam. Mag-umpisa sa mababang dose (30-50 milligrams) upang makaiwas o mabawasan ang flushing na mararamdaman.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

H.E.L.P. Pilipinas: Ang Pananaw ni Dr. Mildred Vitangcol para sa mas malusog at matatag na bansa

by Info @Brand Zone | Feb. 8, 2025

Sa isang bayang minsan ay hikahos sa maayos na serbisyong pangkalusugan, edukasyon, at kabuhayan, inialay ni Dr. Mildred V. Vitangcol ang kanyang buhay upang magbigay ng solusyon. Mula sa isang respetadong medikal na propesyonal hanggang sa pagiging lider ng H.E.L.P. Pilipinas Partylist, walang sawang tinutulay ni Dr. Vitangcol ang agwat sa pagitan ng kalusugan, edukasyon, at ekonomiya, tinitiyak na matatanggap ng mga Pilipino ang nararapat na suporta.

Nagsimula si Dr. Vitangcol sa larangan ng medisina, kung saan dalubhasa siya sa gastroenterology. Ginugol niya ang dekada bilang doktor sa paggamot at pagtuturo sa kanyang mga pasyente. Ngunit, nakita ni Dr. Vitangcol ang mas malaking pangangailangan—isang systemic na pagbabago na makikinabang sa mga komunidad, lalo na sa mga walang access sa mga pangunahing serbisyo.

Lumawak ang kanyang mga pagsusumikap nang aktibo siyang sumali sa mga internasyonal na organisasyon tulad ng Rotary, InnerWheel, at Zonta, kung saan isinulong niya ang mga proyektong tumutugon sa access sa pangangalagang pangkalusugan, pagpapalakas ng kababaihan, at pagpapaunlad ng komunidad. Bilang lider sa St. Peter Life Plan, kinilala siya bilang isa sa Empowered Women in the World, patunay sa kanyang walang sawang dedikasyon sa serbisyo publiko.

Ang kanyang pamumuno ay natural na umunlad tungo sa legislative advocacy, na nagtulak sa kanya upang itatag ang H.E.L.P. Pilipinas Partylist, na kumakatawan sa Kalusugan, Edukasyon, Kabuhayan, at Pangkabuhayan—ang mga haligi ng kanyang pananaw para sa isang mas matatag na Pilipinas.

"Hindi natin masasabi ang tungkol sa pambansang pag-unlad nang hindi tinutugunan ang mga pangunahing pangangailangan ng ating mga tao—magandang kalusugan, de-kalidad na edukasyon, at matatag na mga oportunidad sa kabuhayan. Iyan ang silbi ng H.E.L.P. Pilipinas," ani Dr. Vitangcol.

Sa ilalim ng kanyang pamumuno, itinataguyod ng partylist ang isang plataporma ng mga polisiyang transformative na naglalayong palakasin ang kalusugan ng komunidad, palawakin ang access sa mahahalagang serbisyo, at bigyang kapangyarihan ang mga Pilipino sa pamamagitan ng edukasyon at napapanatiling mga oportunidad sa kabuhayan. Kabilang sa mga pangunahing inisyatiba ang Barangay Health Center Enhancement Act at ang Mobile Health Clinic Act. Inuuna rin ng partylist ang kalusugan ng publiko sa pamamagitan ng Tuberculosis Eradication Act, habang sabay-sabay na namumuhunan sa kinabukasan ng bansa sa pamamagitan ng Free Technical and Vocational Education Bill. Isinusulong din ng partylist ang PUV Modernization Bill.

Ang kanyang pilosopiya sa pamumuno ay simple ngunit epektibo: "Ang tunay na pagbabago ay nagsisimula sa tunay na pagkilos." Naniniwala si Dr. Vitangcol na ang tunay na pag-unlad ay hindi lamang tungkol sa pagpasa ng mga batas kundi pagtiyak na ang mga patakaran ay mabisang naipapatupad at nararamdaman ng mga tao.

Bilang unang nominado ng H.E.L.P. Pilipinas, dala-dala ni Dr. Mildred Vitangcol ang kanyang panghabambuhay na pangako sa serbisyo. Sa kanya mararanasan ang isang bagong uri ng pamumuno—isang nakaugat sa pakikiramdam, pinalakas ng karanasan, at hinihimok ng pagkilos. Ang kanyang kuwento ay isang paalala na ang pagpapagaling sa isang bansa ay higit pa sa medisina—kailangan nito ng pananaw, dedikasyon, at lakas ng loob upang ipaglaban ang magandang kinabukasan para sa lahat ng Pilipino.

Pampapayat na oregano at iba pang health benefit

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Feb. 5, 2025

BG: Aneta Gu

Dear Doc Erwin, 

Ako ay 25 years old at isang graduating student sa isang pribadong unibersidad sa Maynila. Kasalukuyan ay naghahanap ako ng mga natural remedies upang mabawasan ang aking timbang na 200 pounds. Umiiwas sana ako na uminom ng mga gamot na pampayat na inireseta sa akin noon ngunit nang itigil ko ito ay muli akong tumaba at bumalik uli ang aking gana na kumain.

Ang suggestion ng isang herbolario ay uminom ako regularly ng oregano bilang tsaa at ihalo ito sa aking kinakain. Makakatulong daw ito sa aking pagpapayat. May basehan ba ang suhestiyon na ito? Makakatulong ba ang oregano upang ako ay pumayat? May mga pag-aaral na ba ang mga scientist sa epekto ng oregano sa ating katawan? Sana ay masagot niyo ang aking mga katanungan. — Isaiah

---

Maraming salamat Isaiah sa iyong pagliham, mga katanungan at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Napakaganda ng iyong mga katanungan dahil marami ng mga pag-aaral sa ibang bansa tungkol sa oregano at ang mabisang epekto nito sa pagpapayat, pati na rin ang mga iba pang health benefits nito.

Ang oregano ay isang uri ng herb na tinatawag na mint. Maraming uri nito ngunit ang pinakakilala ay ang Oregano vulgare o kilala rin sa tawag na Spanish thyme.

Sa matagal na panahon ay ginagamit ang oregano upang ihalo sa pagkain at pasarapin ito. Ginagamit din ito sa iba’t ibang bansa upang gamutin ang sugat sa balat, masasakit na kalamnan, sipon at hika. Ginagamit din laban sa pagsakit ng tiyan, indigestion at sa pagtatae.

Ngunit sa mga bagong pag-aaral at pananaliksik ng mga scientist ang Oregano ay marami pang ibang health benefits -- makakatulong na panlaban sa cancer, mataas na blood sugar o diabetes at mataas na blood lipids. Epektibo rin ito laban sa infection at sa inflammation. 

Ayon sa isang pag-aaral na pinangunahan ni Dr. Min Lu ng Massachusetts General Hospital ng Harvard Medical School sa bansang Amerika na inilathala sa Frontiers in Microbiology noong October 5, 2018, epektibo ang Oregano oil laban sa 11 bacteria na resistant o hindi na epektibo ang mga antibiotics.

Ayon sa aklat na Eat to Beat your Diet na isinulat ng tanyag na researcher, scientist at New York Times bestselling author na si Dr. William W. Li, ang oregano ay may mga sangkap o tinawag na mga “bioactives” na napatunayan na epektibo sa pagpapapayat.

Ayon kay Dr. William Li, napag-aralan ng mga laboratory researchers sa Chieti, Italy at ng National Research Council na ang oregano ay may bioactive na tinatawag na Carvacrol. Batay sa kanilang pag-aaral ang mga human stem cells na destined na maging taba o fat cells (white adipose tissue cells) ay maaaring mabawasan ng hanggang 27 porsyento sa pamamagitan ng paggamit ng Carvacrol mula sa Oregano o Spanish thyme. Mababasa ang resulta ng pag-aaral na ito sa PloS One journal, Volume 13, Number 11 na inilathala noong 2018.

Sa isa pang pananaliksik na isinagawa ng mga scientist mula sa University of Iowa sa bansang Amerika ay napag-alaman na may bioactive na Ursolic Acid ang oregano. Ang Ursolic Acid, ayon sa kanila ay nagpaparami ng brown fat (kung matatandaan ay tinawag natin itong “the good fat” sa ating nakaraang artikulo), nakaka-improve ng metabolic efficiency ng ating katawan at nakakapagpapayat. 

Ang pagtaba natin ay may kaakibat na pag-igting ng insulin resistance kung saan kahit na may sapat na insulin ang ating katawan ay tumataas pa rin ang ating blood sugar level. Makakatulong ang oregano na maibalik ang insulin sensitivity ng ating katawan dahil ito ay nagpapataas ng produksyon ng fat hormone na adiponectin. Ito ay ayon sa resulta ng isang bagong pananaliksik ng mga researcher mula sa University of Guadalajara sa bansang Mexico. Inilathala ito sa Journal of Medicinal Food nito lamang taong 2020.

Ayon sa mga nabanggit na mga makabagong research ng mga scientist, makakatulong ang oregano sa iyong pagpapapayat. Magiging mas epektibo ito kung may kasamang regular na exercise, sapat na pagtulog ng 7 hanggang 9 oras, at tamang pagkain.

Maaaring balikan mo ang isinulat natin na artikulo tungkol sa mga pagkain na napatunayan ng mga mananaliksik na nakakapayat.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com