Natural supplements para sa depression at anxiety

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Dec. 24, 2024

Dear Doc Erwin, 

Ako ay isang college student sa isang pribadong unibersidad. Nu‘ng nakaraang taon ay na-diagnose ako na may depression at anxiety disorder. Sa kasalukuyan ay umiinom ako ng mga gamot na inireseta ng aking doktor. Bagama‘t epektibo naman ang mga gamot na aking iniinom, nais ko sanang malaman kung may mga pagkain o natural supplements na maaari kong inumin upang mabawasan ang aking depression at anxiety. — Alexandra

---

Maraming salamat Alexandra sa iyong pagliham at pagsubaybay sa Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Sa isang clinical trial na pinangunahan ni Dr. Sue Penckofer ng Loyola University Chicago nakitaan ng pag-improve ng depression at anxiety ang mga study participants matapos bigyan ng Vitamin supplement sa loob ng anim na buwan. Inilathala ang resulta ng pananaliksik na ito sa Journal of Diabetes Research noong September 7, 2017.

Mas malaki naman ang improvement ng depression sa mga umiinom ng gamot na antidepressant kung sabay na umiinom din ng Vitamin D supplement kumpara sa mga umiinom lamang ng gamot na antidepressant. Ito ang naging resulta ng isang pananaliksik na inilathala noong October 17, 2011 sa International Journal of Geriatric Psychiatry.

Ang Magnesium at L-Theanine supplements ay makakatulong din sa anxiety. Sa isang systematic review sa University of Leeds sa United Kingdom sa pangunguna ni Dr. Neil Bernard Boyle at inilathala sa scientific journal na Nutrients noong April 26, 2017, may positibong epekto sa anxiety ang pag-inom ng Magnesium supplement. 

Ang green tea at black tea ay may sangkap na panlaban sa anxiety. Ang sangkap na ito na tinatawag na L-Theanine ay nakakatulong laban sa anxiety sa pamamagitan ng pagpapababa nito ng stress response at cortisol level. Ito ang naging resulta ng pag-aaral nina Dr. David White ng Centre for Human Psychopharmacology sa Swinburne University of Technology sa bansang Australia. Makikita ang pag-aaral na ito sa journal na Nutrients, na inilathala noong January 19, 2016.

Bagama‘t ang mga nabanggit na natural supplements ay karaniwan nating iniinom, mas makakabuti na sumangguni sa iyong doktor upang malaman ang tamang dosage na iinumin at kung ang mga ito ay maaaring inumin kasama ng iniinom mong mga gamot.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Metformin isang “wonder drug”

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Dec. 2, 2024

BG: Circulated

Dear Doc Erwin, 

Nabasa ko ang mga isinulat n’yong artikulo tungkol sa health benefits ng Metformin na panlaban sa diabetes, at laban sa mga sakit na kaakibat ng pagtanda. 

Nais ko sanang malaman kung nakakatulong din ang Metformin kontra sa kanser. May mga pag-aaral na ba ang mga dalubhasa tungkol sa epekto ng Metformin upang maiiwas ang tao sa malubhang sakit ng kanser? — Alexander

---

Maraming salamat Alexander sa iyong pagliham at pagsubaybay sa Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Sa mga nakaraang artikulo ng Sabi ni Doc ay napag-usapan natin ang maraming health benefits ng “wonder drug” na ito na unang ginamit ng mga European chemists na sina Emile Werner at James Bell noong 1922. Ang Metformin ay galing sa herb na French lilac o goat’s rue. Ang halaman na ito ay may scientific name na Gallega officinalis.

Ang Metformin ay hindi lamang tanyag sa buong mundo bilang gamot sa iba’t ibang uri ng diabetes, napatunayan din na ito ay may beneficial therapeutic effects laban sa metabolic syndrome, fatty liver disease at hyperlipidemia. Ito ay mura at ayon sa mga dalubhasa ay may very minimal na side effects. 

Kasalukuyang ginagamit na rin ang Metformin na kabilang sa mga gamot laban sa polycystic ovarian syndrome o PCOS.

Sa ibang bansa katulad ng Amerika, sa pangunguna nina Dr. David Sinclair ng Harvard Medical School at Prof. Nir Barzilai ng Albert Einstein College of Medicine, ay pinag-aaralan na sa mga clinical trials ang Metformin bilang anti-aging drug. Dahil sa anti-inflammatory, anti-oxidant effects ng Metformin, pati na sa pag-promote nito ng cellular repair at pag-improve ng insulin sensitivity, naniniwala ang maraming dalubhasa na mapapahaba ng Metformin ang health span at ang buhay ng tao. May mga dalubhasa na nagbansag sa Metformin bilang isang “longevity drug”.

Ngunit hindi rito natatapos ang mga health benefit ng Metformin. Ayon sa isang pag-aaral ng mga scientist na inilathala sa medical journal na Cancer Management Research noong April 17, 2019, may sampung mekanismo ang Metformin na panlaban sa kanser (anti-cancer effects). Ayon din sa pag-aaral na ito may ebidensya na ang Metformin ay nakaka-prevent ng paglaki ng lung cancer, prostate at colon cancer. Base sa resulta ng Taiwan National Health Insurance Data Survey sa pag-aaral nito ng mahigit na 12,000 pasyente mula taon 2000 hanggang 2007, ang pag-inom ng Metformin ay nakababa ng 88% ng likelihood na magkaroon ng maraming uri ng kanser. 

Sa pag-aaral ng 195 patients sa loob ng mahigit na 9 na taon na inilathala noong taong 2009 sa scientific journal na Acta Diabetologica, ang pag-inom ng Metformin sa loob lamang ng 36 months ay nagresulta sa significant reduction sa risk na magkaroon ng kanser.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

‘Mitochondrial imbalance’ at kung paano makakaiwas sa mga sakit

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Nov. 19, 2024

Dear Doc Erwin,

Nabasa ko ang inyong nakaraang artikulo tungkol sa health benefits ng Zone Exercises at ang epekto nito sa tinatawag na “mitochondrial imbalance” na ayon sa mga scientist ay nagiging sanhi ng maraming sakit katulad ng diabetes, high blood pressure, sakit sa puso, cancer at marami pang sakit.

Bukod sa nabanggit ninyong Zone 2 exercises, may iba pa bang mga paraan upang malunasan ang mitochondrial imbalance? Paano makakatulong ang mga ito sa ating kalusugan? — Christopher

---

Maraming salamat Christopher sa iyong pagliham at pagsubaybay sa Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Katulad ng nabanggit natin sa nakaraang artikulo, maraming tanyag na mga scientist na ang naniniwala na ang dahilan ng mga chronic diseases ay ang kondisyong tinatawag na “mitochondrial imbalance”. Ang mitochondria ay nasa loob ng mga cells ng ating katawan. Kino-convert ng mga mitochondria sa enerhiya ang ating mga kinakain. 

Ayon sa mga scientist, kung may ‘imbalance’ ang mga mitochondria ng cells ng ating katawan, ay magreresulta ito sa malfunctioning ng ating mga organs na magiging sanhi ng iba’t ibang sakit katulad ng pagtaas ng blood pressure (hypertension), pagtaas ng blood sugar (diabetes) at hindi mapigil na pagdami ng cells (cancer). Humihina rin ang ating immunity laban sa mga sakit at maaari ring kalabanin ng ating immune system ang sarili nating katawan. Ang kondisyon na huling nabanggit ay tinatawag na “autoimmune diseases” katulad ng rheumatoid arthritis, lupus erythematosus at iba pa.

Bukod sa Zone 2 exercises ay may mga paraan na nadiskubre ang mga scientist upang maiwasan ito at mga paraan upang maibalik ang normal na functioning ng mga mitochondria. 

Ang pagkain ng low carbohydrate diet o ketogenic diet ay isang paraan upang mapababa ang ating blood sugar at maihanda ang ating katawan para gumamit ng fatty acids mula sa taba (adipose tissue) ng ating katawan. Dahil dito ginagamit ang ketogenic diet upang pumayat at mabawasan ang timbang. Napatunayan din itong isa sa mga mabisang paraan upang labanan ang epilepsy at cancer.

Ngunit may isa pang mahalagang nagagawa ang ketogenic diet. Dahil sa pagkain ng mga pagkain na mababa sa carbohydrate nasasanay ang katawan nating gumamit ng fatty acids mula sa taba ang ating katawan at nagiging mas mahusay ng gumamit ang mga mitochondria ng  ketones upang gawing enerhiya. Kino-convert ng ating katawan ang mga fatty acids mula sa taba ng ating katawan na maging mga ketones. Ang mga “ketones” ay mas mabisang source ng enerhiya ng ating katawan.

Dahil sa mga nabanggit, nalulunasan ang mitochondrial imbalance at nakaka-recover na ang ating mga organs katulad ng ating pancreas at liver at ginagamit na nito ang ketones bilang enerhiya.

Isa pang paraan upang ma-repair at malunasan ang mitochondrial imbalance ay ang pag-inom ng mga supplements upang tumaas ang level ng anti-oxidant na glutathione sa ating katawan. Ang supplement na “glycine” at “N-acetylcysteine” ay pinanggagalingan o precursor ng glutathione kaya’t napapataas nito ang level ng glutathione sa ating katawan. Nanu-neutralize ng glutathione ang mga free radicals kaya’t natutulungan nito upang maging healthy muli ang mga mitochondria. Tandaan na hindi epektibo ang pag-inom ng glutathione mismo dahil ito ay nasisira sa acidity ng ating sikmura kaya’t kailangan na uminom ng supplement o kumain ng mga pagkain na mayaman sa glycine at N-acetycysteine.

Bagama’t may mga paraan upang maibalik ang normal na functioning ng mitochondria, mas makakabuti kung iiwasan natin ang masira ang ating mga mitochondria o magkaroon ng mitochondrial imbalance. Nakakatulong ang pamamahinga, pag-eehersisyo, at sapat na tulog upang maiwasan na masira ang mga mitochondria sa cells ng ating katawan.

Sa pamamagitan ng mga nabanggit, maaaring mabawasan o maiwasan natin ang mitochondrial imbalance, na ayon sa mga scientist ay nagiging dahilan ng mga mga chronic diseases katulad ng hypertension, diabetes, cancer at autoimmune diseases.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com