Guyabano, oks panggamot sa kanser, fungal infection at high blood pressure

ni Dr. & Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | July 20, 2021

Dear Doc Erwin,

Ako ay nakatira sa barangay na malayo sa siyudad kung saan walang drugstore at malayo sa health center. Karaniwan na naming kinokonsulta ang aming albularyo tungkol sa mga pang-araw-araw na sakit. Kadalasan ay gumagamit ang aming albularyo ng iba’t ibang preparasyon ng dahon ng guyabano upang gamutin ang sugat, sakit sa balat, ubo at sipon. Ano ba ang guyabano? At anu-ano ang health benefits nito, ayon sa pag-aaral ng mga siyentipiko? – Pablo

Sagot

Maraming salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc tungkol sa inyong unang katanungan, ayon sa Ecosystems Research and Development Bureau ng Department of Environment and Natural Resources (DENR), ang guyabano ay isang uri ng fruit tree na karaniwan nakikita sa iba’t ibang bahagi ng ating bansa. Ito ay tinatawag din na “soursoup” o sa scientific name nitong Annona muricata Linnaeus — ito rin ay tinatawag sa pangalang “Graviola” sa Brazil at “Guanabana” sa Español.

Makikita rin ito sa ibang bansa, tulad ng Bahamas, Brazil, Chile, Mexico, Puerto Rico, Sri Lanka, Trinidad and Tobago at sa Virgin Islands sa bansang Amerika. Ito ay itinuturing na exotic fruit sa bansang India, China, Nigeria, Sierra Leone, Thailand at Vietnam. Dinala ito sa ating bansa mula sa bansang Mexico sa pamamagitan ng Manila-Acapulco Galleon trade.

Ayon sa philippineherbalmedicine.org ang guyabano ay mayaman sa carbohydrates, Vitamin C, Vitamin B1 at B2, potassium at fiber. Mababa ito sa saturated fat, cholesterol at sodium. Dahil ito ay masustansiya, ang hinog na guyabano ay karaniwan ng kinakain bilang dessert. Ginagawa rin itong fruit bars, candies, shakes, ice cream, wine at guyabano fruit drink.

Bukod sa sustansiyang idinudulot nito ay ginagamit din ito sa panggagamot bilang herbal medicine sa iba’t ibang bansa, tulad ng Brazil, Africa, Haiti, Malaysia, Trinidad and Tobago at Amerika.

Ayon sa artikulo na inilathala sa scientific journal na Carcinogenesis noong April 2018, sa Amerika ay ginagamit ito na gamot sa kanser, fungal infection, at sa high blood pressure (hypertension). Kaya’t ang albularyo sa inyong barangay ay hindi nag-iisa sa paggamit ng guyabano sa panggagamot ng iba’t ibang sakit.

Ito ay karaniwang ginagamit bilang herbal remedy sa paggamot sa ubo, lagnat at sa scurvy. Ang dinurog na dahon ay ginagamit sa pigsa, impeksiyon ng sugat, scabies, rayuma, sakit sa balat, tulad ng eczema.

Ang dahon nito ay inilalaga upang gamitin bilang pampaihi, pampaantok, pampababa ng mataas na blood pressure, pampurga, insect repellant at pamatay-kuto. Ito ay ginagamit din panlaban sa anxiety attacks. Ang nilagang dahon ay nilalagyan ng asin upang ipanggamot sa mga karamdaman na may kinalaman sa ating panunaw (digestive disorders) at sa fatigue.

Ang juice mula rito ay iniinom bilang herbal remedy para sa impeksiyon sa ihi, pagdugo sa ihi at mga sakit sa atay.

Dumako tayo sa mga makabagong pag-aaral ng mga siyentipiko upang masagot natin ang iyong pangalawang katanungan. Sa scientific journal na Carcinogenesis na inilathala noong 2018, sinabi ng mga siyentipiko na nakitaan ito ng anti-cancer, anti-inflammatory at anti-oxidant properties.

Ang anti-cancer activity nito ay nakita laban sa pancreatic cancer, colon cancer, lung cancer, prostate cancer, breast cancer, head and neck cancer, lymphoma, leukemia at multiple myeloma. Ayon sa pag-aaral na nabanggit, iba’t ibang mekanismo ang ipinapakita ng guyabano sa paglaban sa kanser.

Ang inflammation sa ating katawan ang sinasabing mekanismo o dahilan ng maraming sakit, tulad ng asthma, arthritis, Crohn’s disease, Alzheimer’s disease, sakit sa puso, diabetes, high blood pressure at cancers. Sa mga scientific studies ay nakitaan ang guyabano ng anti-inflammatory activity, kung saan pinipigilan nito ang inflammation sa pamamagitan ng paglaban nito sa mga tinatawag na inflammatory mediators. Dahil dito ay maaaring makatulong ang guyabano sa pagpigil o paggamot ng mga sakit na nabanggit.

Nakitaan din ng pagpapabilis ng paggaling ng sugat (wound healing properties) ang guyabano kung saan ang extracts galing sa dahon at tree bark ng guyabano ay nakapagpapabilis ng apat na phases ng wound healing — coagulation, inflammation, proliferation at tissue makeover.

Dahil sa kakulangan ng espasyo ay hindi natin mababanggit ang lahat ng potential health benefits nito. Gayunman, nararapat ding banggitin natin na kailangan pa ng safety studies at ang masusing pag-aaral sa toxicological profile ng guyabano.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Maiiwasan ang erectile dysfunction kapag sapat ang Vitamin K2

ni Dr. & Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Dok | July 17, 2021

Sa pangalawang bahagi ng sagot sa iyong mga katanungan ay tatalakayin naman natin ang health benefits ng Vitamin K2 sa kalusugan ng ating puso.

Ang Vitamin K, tulad ng Vitamin D ay isa ring uri ng fat soluble vitamin na maaari nating makuha sa pagkain at sa mga dietary supplements. May dalawang uri ng Vitamin K, ito ay ang Vitamin K1 at Vitamin K2. Ang Vitamin K1 o phylloquinone ay makukuha mula sa gulay tulad ng spinach, broccoli, at lettuce. Ang mga vegetable oil na soybean oil at canola oil, at ilang prutas ay mayroon ding Vitamin K1. Ito ay mahalaga sa clotting (pamumuo) ng ating dugo at pagpapatibay ng ating buto. Ang gamot na warfarin ay ginagamit ng mga doktor upang labanan ang epekto ng Vitamin K1 at maiwasan ang pamumuo ng dugo.

Ang Vitamin K2 o tinatawag natin na menaquinone ay makukuha mula sa baka, baboy, manok, atay at mga lamang loob, itlog (egg yolk), at fermented foods katulad ng natto o soybean. Ito ay ginagawa rin ng ating katawan sa pamamagitan ng ating mga gut bacteria. Maaari ring gawing Vitamin K2 ng gut bacteria ang Vitamin K1 mula sa pagkain. Makikita ang high concentrations ng Vitamin K2 sa ating brain at kidneys.

Ayon sa pag-aaral na inilathala sa Integrative Medicine: A Clinician’s Journal noong 2015 ang Vitamin K2 ay tumutulong sa atin na makaiwas sa pagkasira ng ating mga ugat o blood vessels. Nakatutulong din ang Vitamin K2 na pigilan ang pag-deposit ng calcium sa loob ng ating mga ugat, ganundin ang pagbara nito. Ito ay dahil ang Vitamin K2 ay ginagawang aktibo ang MGP protein sa ating katawan na pumipigil sa pagdeposit ng calcium sa ating mga ugat. Dahil dito ay makaiiwas sa Peripeheral Artery Disease, sakit kung saan nagbabara ang mga ugat o blood vessel sa iba’t ibang parte ng katawan tulad ng mga kamay, paa, kidney at stomach. Maaari itong maging sanhi ng Coronary Artery Disease na maaring maging dahilan ng atake sa puso. Ito ay maaari rin magdulot ng stroke o pagbabara ng ugat sa ating utak at erectile dysfunction sa kalalakihan.

Dahil rin sa pagpigil ng Vitamin K2 sa pagdeposit ng calcium sa ating mga ugat ay pinapanatili nitong malambot ang ating mga ugat. Ang pagtigas ng ating mga ugat dahil sa pagdeposito ng calcium at cholesterol sa loob ng ating ugat and isang dahilan kung bakit tayo nagkakaroon ng hypertension. Kaya’t ang pagkain ng pagkain na mayaman sa Vitamin K2 katulad ng karne ng baka, baboy, manok, atay at mga lamang loob, itlog (egg yolk), at fermented foods katulad ng natto o soybean o pag inom ng Vitamin K2 supplements ay makakapagpataas ng Vitamin K2 level ng ating katawan at matutulungan na makaiwas sa pagtaas ng blood pressure.

Bilang pagpapaalala upang mapanatili na mababa ang blood pressure at maiwasan ang hypertension, bukod sa Vitamin D3 at Vitamin K2 kinakailangan ng ating katawan ang mga minerals na potassium, magnesium at calcium.

Ang Potassium mineral ay kinakailangang upang normal ang pagtibok ng ating puso at mapababa ang blood pressure. Ang potassium ang makukuha natin sa kamote, prunes, apricots at lima beans. Ang pag inom ng mga gamot para sa high blood pressure katulad ng diuretic o pampaihi at hydrochlorothiazide ay maaring makapagpababa ng inyong potassium level kaya’t kinakailangan na kumain ng mga pagkain na mayaman sa potassium o uminom ng potassium supplements.

Ang mineral na Magnesium ay isa pang nakakatulong na magpababa ng blood pressure. Ito ay nagpaparelax ng blood vessels. Makukuha natin ang Magnesium sa mga gulay. Sa iyong edad na 55 years old ay kinakailangan mo ng 420 milligrams ng Magnesium sa araw araw at sa babae na iyong kasing edad ay kakailanganin nya ng 320 milligrams.

Ang panghuli na mineral na kailangan natin upang mapanatili ang mababang blood pressure ay ang Calcium. Kailangan mo ng 1,000 to 1,200 milligrams per day. Mas makakabuti sa iyong kalusugan na makuha ang Calcium sa pagkain ng gulay, dairy products at isda katulad ng salmon at sardinas.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Kahalagahan ng Vitamin D at Vitamin K

ni Dr. & Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Dok | July 15, 2021

Dear Doc Erwin,

Ako ay manggagawa sa pabrika, edad 55 at padre de-pamilya. Ako ay nagtatrabaho mula alas-6: 00 ng umaga hanggang alas-6: 00 ng hapon tuwing Lunes hanggang Sabado. At kung linggo naman ay nagpapahinga lamang sa bahay. Matapos ang aming annual checkup ay niresetahan ako ng Vitamin D at Vitamin K ng company physician at sinabihan akong inumin ito araw-araw dahil tumataas na ang aking blood pressure at maaaring kulang ako sa Vitamin D at Vitamin K. Ano ba ang Vitamin D at Vitamin K? Makatutulong ba ang mga ito upang hindi patuloy na tumaas ang aking blood pressure? – Tomas R.

Sagot

Maraming salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc. Tungkol sa inyong unang katanungan, ang Vitamin D ay isang uri ng fat soluble vitamin na tumutulong sa ating katawan upang ma-absorb ang calcium at mapanatili ang tamang blood level ng calcium at phosphate. Ito ay kinakailangan para sa kalusugan ng mga buto — bone growth at bone remodeling. Tumutulong ito upang tayo ay hindi magkaroon ng sakit sa buto na tinatawag na osteoporosis at rickets.

Ang Vitamin D ay ginagawa ng katawan kung tayo ay nabibilad sa ultraviolet light (Type B Ultraviolet Light) na nasa sikat ng araw. Ang previtamin D3 na nabubuo sa ating balat dahil sa ultraviolet light exposure ay nagiging aktibong Vitamin D pagkatapos dumaan sa hydroxylation process sa ating liver at kidneys. Dahil kayo ay may edad na maaaring nabawasan na ang inyong kapasidad na gumawa ng Vitamin D. Nabanggit ninyo na kayo ay nagtatrabaho mula umaga hanggang hapon, mula Lunes hanggang Sabado, ito ay maaaring maging dahilan upang magkulang ang inyong exposure sa araw kaya maaaring bumaba ang Vitamin D level ng inyong katawan.

Ayon sa US National Institute of Health ay kinakailangan magpa-araw ng 5-minuto hanggang 30-minuto araw-araw o kaya at least dalawang beses sa isang lingo upang makamit ang tamang level ng Vitamin D sa ating katawan. Kung maitim ang inyong balat ay maaaring mas matagal sa 30-minuto ang kinakailangan pagbilad sa araw. Dapat ibilad sa araw ang mukha, mga braso at kamay, at binti at paa. Huwag gumamit ng sunscreen kung magpapaaraw at iwasan magpa-araw sa likod ng salamin dahil hindi nagpe-penetrate ang ultraviolet light (UV B) sa sunscreen at salamin. Maaari rin magbilad sa tanning bed na may 2 hanggang 6 percent na ultraviolet light (UV B) radiation. Paalala na huwag magbilad sa araw ng mahabang oras. Ang mahabang exposure sa ultraviolet light ay isa sa mga nagiging dahilan ng skin cancer.

Maaari rin makuha ang Vitamin D sa pagkain, tulad ng matatabang isda (salmon, tuna at mackerel), atay ng baka, keso at itlog (egg yolk). Ang cow’s milk, soy milk, almond milk at oat milk ay kadalasan dinaragdagan ng (fortified with) Vitamin D.

Makukuha rin ang Vitamin D sa mga Vitamin D2 at Vitamin D3 supplements na mabibili sa health store. Ayon sa mga pag-aaral mas mataas ang level ng Vitamin D kung ang iinumin ay Vitamin D3 kaysa sa Vitamin D2.

Bilang guide, ayon sa US Recommended Dietary Allowances (RDAs), kinakailangan n’yo, ayon sa inyong edad 55, ng 600 International Units (IU) na Vitamin D araw-araw. Ang rekomendasyong ito ay maiiba sa ibang bansa at maaari rin maiba sa iba’t ibang professional societies.

Sa inyong pangalawang katanungan kung makatutulong ba ang mga vitamins na ito upang hindi patuloy na tumaas ang blood pressure. Ayon sa mga pag-aaral na inilathala sa American Journal of Hypertension noong 2007 at European Journal of Clinical Nutrition noong 2008 ang Vitamin D ay nagre-regulate ng renin-angiotensin system, ang pangunahing nagko-control ng ating blood pressure. Kung mababa ang level ng Vitamin D ay tumataas ang renin activity at level angiotensin II sa ating dugo kung kaya tumataas ang ating blood pressure.

Ayon sa pag-aaral na inilathala sa Journal of Nephropathology noong 2014 kinakailangan panatiliin ang normal level ng Vitamin D sa indibidwal na may hypertension, lalo na sa mga may Vitamin D deficiency. Nitong 2017 ay nailathala sa Hypertension, isang scientific journal, na ang kakulangan ng Vitamin D at Vitamin K ay nagiging sanhi ng hypertension at tumataas ang risk sa hypertension.

Dahil sa mga pag-aaral na nabanggit sa itaas ay nakita ng mga scientists ang kahalagahan ng Vitamin D sa pagpapanatili ng normal na blood pressure at pag-iwas sa hypertension.

Ang Vitamin K ang susunod nating isusulat sa second part ng ating series ukol sa hypertension at kakulangan ng vitamins.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com