Pabalik-balik na ubo't sipon, at dengue, dinanas ng 12-anyos na namatay sa Dengvaxia

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | February 17, 2023

Si Lennon Carl Agno Ribo ay mahilig maglaro ng basketball at tumugtog ng gitara. May matayog din siyang pangarap at gusto niyang pumasok sa Philippine National Police Academy (PNPA) upang maging pulis.

Ang kanyang mga kakayahan na maisagawa ang kanyang mga kinahiligan at ang kanyang sigasig na maabot ang kanyang mga pangarap ay palatandaan ng magandang kinabukasan. Sa kasamaang-palad, hindi na nakita pa ni Lennon Carl ang magandang bukas na naghihintay sa kanya. Ito ay ninakaw sa kanya ng nakakalason at eksperimentong bakuna kontra dengue— ang Dengvaxia.

Si Lennon Carl, 12, ay namatay noong Setyembre 9, 2019. Siya ang ika-147 sa mga naturukan ng Dengvaxia na under Clinical Trial Phase 3 (WHO, Peter Smith) at nakaranas ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) na sumasang-ayon sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} - na sumailalim sa forensic examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos hilingin ng kanilang mga pamilya.

Ayon sa kanyang Certificate of Death, si Lennon Carl ay namatay dahil sa Dengue, Severe (Immediate Cause), Dengue Encephalopathy (Other Significant Conditions Contributing to Death). Ayon kina G. Bienvenido Montibor (kinikilalang ama) at Gng. Jacklyn Agno (nanay) ng Taguig City, si Lennon Carl ay naturukan ng Dengvaxia sa kanilang paaralan. Una, noong Marso 18, 2016; Pangalawa, noong Nobyembre 16, 2016; at Pangatlo, noong Hunyo 29, 2017.

Noong Abril 2016, matapos ang unang bakuna ni Lennon Carl ng Dengvaxia, siya ay nag-umpisang magkaubo at magkasipon. Naging pabalik-balik ito sa mga sumunod na mga buwan.

Nang turukan siya ng nasabing bakuna sa pangalawang pagkakataon, siya ay may ubo at sipon, gayundin noong pangatlong pagtuturok sa kanya. Hindi na nawala ang kanyang sipon at ubo hanggang sa siya ay pumanaw noong Setyembre 9, 2019.

Narito ang kanyang pinagdaanang mga sakit bago siya namatay:

• Hunyo - Nagreklamo siya ng pananakit ng dibdib at hirap huminga. Sinuri ang kanyang dibdib, gayundin ang kanyang blood sugar. Ayon sa doktor, normal ang kalagayan niya

• Setyembre 10 - Sa burol ni Lennon Carl, base sa kuwento ng kanilang kapitbahay na si Mommy Balbin, kina G. Bienvenido at Gng. Jacklyn, nagsabi si Lennon Carl sa kanya na namamanhid ang kamay at hita nito.

• Setyembre 6 at 7 - Nagkalagnat siya, bandang alas-8:00 ng umaga. Sabi nina G. Bienvenido at Gng. Jacklyn, “Sa labis naming pag-aalala, lalo pa’t naturukan siya ng Dengvaxia at usong-uso ang dengue, dinala namin siya sa isang ospital sa Pasig City gamit ang ambulansya ng aming barangay.” Nahihilo at nagsusuka rin siya. Gayundin, siya ay isinailalim sa iba’t ibang pagsusuri at base sa resulta ng mga ito, positibo siya sa Dengue. Labis ang pag-iyak ni Gng. Jacklyn sa pag-aalala sa kalagayan ni Lennon Carl. Nakiusap siya sa doktor na i-admit siya sa ospital. Tinanong si Gng. Jacklyn ng doktor kung bakit siya umiiyak, sumagot ito na may dengue ang kanyang anak at siya ay naturukan ng Dengvaxia. Sinagot siya ng doktor na sa ibang bansa ay natutuwa sila dahil naturukan sila o ang mga anak nila ng Dengvaxia. Kaugnay nito, pinauwi sila dahil kailangan diumano munang may pagdurugo sa ilong at bibig bago i-confine si Lennon Carl.

Bandang alas-5:00 ng hapon, dahil wala silang nagawa sa kagustuhan ng doktor, inilabas nila sa ospital si Lennon Carl upang iuwi. Habang binabagtas nila ang overpass malapit sa ospital, siya ay bumagsak dahil sa pagkahilo. Agad siyang ibinalik sa ospital at isinailalim sa iba’t ibang pagsusuri at base sa resulta, na inilabas nang alas-3:00 ng madaling-araw ng Setyembre 7, 2019, mataas pa diumano ang platelet count niya, kaya hindi pa siya kailangang i-confine sa ospital at inuwi naman siya. Pagdating ng alas-10:00 ng umaga nang araw na ‘yun, bigla siya nagdeliryo. Kung anu-ano ang kanyang sinasabi at nakikita. Dahil dito, agad siyang dinala sa isang ospital sa Muntinlupa sa paghahangad na siya ay ma-confine ru’n. Bandang alas-3:00 ng hapon, nawalan siya ng malay. Umabot pa sila ng hanggang gabi dahil sa haba ng prosesong pinagdaanan niya.

Saad nina G. Bienvenido at Gng. Jacklyn, “Sa buong araw na naroon ang aming anak, hindi man lang siya nilagyan ng suwero. Iminungkahi ng doktor na kailangan namin siyang dalhin sa iba upang i-CT scan. Sinabi namin na sa isang ospital namin siya ipapa-CT scan, pero sa sa kanila pa rin namin siya ipapa-confine, subalit sinabihan kami ng doktor na huwag na kaming bumalik kung sa iba pa kami magpa-CT scan. Dumating kami sa isang ospital sa Muntilupa at dahil walang available na neurologist at kuwarto ang nasabing ospital, inilipat namin siya sa isang ospital sa Taguig City. Bandang alas-8:00 ng gabi nang makarating kami sa isang ospital sa Taguig. Wala ring nangyari dahil walang bakanteng kuwarto, kaya kami ay nagpasya na dalhin siya sa pribadong ospital at du’n na-confine ang aming anak.”

• Setyembre 8 - Mga alas-2:30 ng madaling-araw, inilipat siya sa ICU. Galaw lang siya nang galaw habang nakapikit. Pagdating ng alas-9:00 ng umaga, nagsisigaw siya sa sakit. Hindi na nawala noon ang kanyang lagnat na nag-umpisa noong Setyembre 6, 2019.

• Setyembre 9 - Bandang alas-12:00 ng tanghali, nabisita pa ng mag-asawa sa ICU si Lennon Carl. Maayos pa naman ang kalagayan niya, kaya laking-gulat ng pamilya niya nang bandang alas-2:00 ng hapon ay nagtakbuhan ang mga doktor at nurse ng ospital upang saklolohan si Lennon Carl. Nag-agaw buhay siya at pagsapit ng alas-6:00 ng gabi ay tuluyan nang pumanaw si Lennon Carl.

Salaysay nina G. Bienvenido at Gng. Jacklyn, “Hindi makatarungan na ang aming anak ay namatay nang napakaaga, samantalang wala naman siyang idinadaing na karamdaman sa amin at ni hindi pa siya naoospital bago maturukan. Dahil dito, aming hinihiling na masampahan ng kaukulang kasong sibil, kriminal at administratibo ang mga taong responsable sa pagkamatay ni Lennon Carl.”

Ang ‘kawalan ng katarungan’ na ipinaglalaban ng pamilya ni Lennon Carl ay inilapit sa aming tanggapan. Mailap man sa pagkakataong ito, umaasa sila na makakamit nila ang minimithing katarungan para sa maagang pagkamatay ng nag-iisa nilang anak. Gustuhin man ni G. Bienvenido na daanin na lamang sana sa dahas ang paghingi ng kabayaran sa kamatayan ng kanilang nag-iisang anak, nanaig pa rin sa kanya ang umasa at magtiwala sa timbangan ng katarungan. Kasama kami (PAO at PAO Forensic Team) ngayon nina G. Bienvenido at Gng. Jacklyn sa mithiin nilang makamit ang hustisya para kay Lennon Carl.

Ang kanilang dedikasyon sa paglaban sa legal na pamamaraan ay pinaghuhugutan din namin ng inspirasyon sa tuwina.

14-anyos, naging pasaway, hirap maglakad at nagkatubig sa utak bago namatay sa Dengvaxia

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | February 10, 2023

Ang tinaguriang Dengvaxia cases na hawak ng aming tanggapan, bukod sa mapanghamon, ay mabigat dalhin sa damdamin at isipan. Isa sa mga dahilan ay ang pagkakaroon namin ng mga kliyente na mga magulang na may mga anak na vaccinees na yumao na at may mga anak din na bagama’t buhay ay may mga nararamdaman na sa kanilang kalusugan.

Binabalikat nila ang tila bangungot na walang humpay na nambabalisa – hindi lamang sa kanilang pagtulog kundi higit pa, kung gising na gising ang kanilang diwa – hinggil sa sinapit ng kanilang mga anak.

Katulad nito ang pakiramdam ng mag-asawang Jerwin at Dina Deang ng Tarlac City, kaugnay sa pagtuturok ng Dengvaxia sa kanilang mga anak na si Joan Deang, at ang kuya niyang survivor na si Danny Boy Deang.

Sabi nina G. at Gng. Deang sa kanilang salaysay, “Labis pa ang pag-aalala namin ngayon dahil ang kuya niya ay nabakunahan din. Labis ang pagdadasal namin na biyayaan siya ng Maykapal ng magandang kalusugan. Mahal na mahal namin ang aming mga anak at hindi na namin kakayanin pa kung mayroong masamang mangyari kay Danny Boy dahil sa hindi nila pag-iingat na pagbabakuna ng Dengvaxia.”

Si Joan, 14, at namatay noong Setyembre 2, 2019. Siya ang ika-146 sa mga naturukan ng Dengvaxia na under Clinical Trial Phase 3 (WHO, Peter Smith) at nakaranas ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) na sumasang-ayon sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} - na sumailalim sa forensic

examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos na hilingin ng kanilang mga pamilya. Si Joan ay tatlong beses na naturukan ng nasabing bakuna sa kanilang paaralan. Una, noong Marso 30, 2016; pangalawa noong Oktubre 18, 2016; at pangatlo noong Hunyo 14, 2017. Ang nasabing pagkakabakuna sa kanya ay walang pahintulot ng kanyang mga magulang, ganundin ang pagkakabakuna sa kanyang kuya na si Danny Boy. Subalit, si Danny Boy ay isang beses lamang naturukan dahil sinabi nito kina G. at Gng Deang na natakot na siyang magpaturok dahil masakit diumano ito. Narito ang kaugnay na detalye hinggil pagkakabakuna kina Joan at Danny Boy, ayon sa kanilang mga magulang,

“Hindi nila ipinaalam sa amin na ang aming dalawang anak ay babakunahan ng Dengvaxia.

Hanggang sa matapos ang pangalawa at pangatlong pagbabakuna ng Dengvaxia kay Joan ay wala pa rin kaming kaalam-alam. Kung nabigyan kami ng pagkakataong malaman kung ano’ng puwedeng maging epekto nito sa aming mga anak, siguradong hindi kami papayag na sila ay mabakunahan ng Dengvaxia, subalit kami ay napagkaitan nito.”

Sa iba’t ibang petsa ng Agosto 2019, narito ang mga naramdaman ni Joan na nagpahirap sa kanyang murang katawan hanggang sa siya ay bawian ng buhay:

• Agosto 17 - Ligo siya nang ligo. Napansin din ito ng kanyang mga magulang. Anila, “Taliwas sa dating masunuring pag-uugali ng aming anak, biglang tumigas ang kanyang ulo nang araw na ‘yun. Nagpatuloy ang pag-uugali niyang ito ng mga sumunod na araw.”

• Agosto 23 - May lagnat siya. Hindi niya rin nakikilala ang kanyang mga magulang. Masakit ang kanyang ulo, tiyan at kasu-kasuan. Masakit din ang kanyang mga paa kung ilalakad niya ang mga ito, kaya kailangan siyang alalayan sa paglalakad. Dinala siya sa isang barangay health center sa Tarlac. Ayon sa health worker na tumingin sa kanya, may lagnat at pasma lang siya. Siya ay niresetahan ng paracetamol at bumuti naman ang kanyang pakiramdam matapos niyang uminom ng gamot.

• Agosto 24 - Bumalik ang kanyang lagnat. Hirap din siyang ilakad ang kanang bahagi ng kanyang paa. Pinainom ulit siya ng paracetamol, subalit hindi na bumuti ang kanyang kalagayan.

• Agosto 27 - Dinala siya sa isang ospital sa Tarlac. Masakit ang kanyang buong katawan. Isinailalim siya sa iba’t ibang pagsusuri. Agad siyang dinala sa intensive care unit (ICU) ng ospital dahil hirap siyang huminga.

• Agosto 28 at 29 - Hindi na siya makakain. Siya rin ay comatose na at kinabukasan, walang nagbago sa kanyang kalagayan. Ayon sa doktor, kailangan siyang operahan sa ulo dahil nagkatubig ang kanyang utak. Nakatakda siyang operahan noong Setyembre 2, 2019.

• Agosto 30 hanggang Setyembre 2 - Malala pa rin ang kanyang kondisyon. Hindi nawala ang mataas niyang lagnat sa mga nasabing araw at hindi na rin siya nagising. Alas-2:00 ng hapon noong Setyembre 2, 2019, nang bigla siyang nahirapang huminga. Tutubuhan dapat siya, pero hindi pumayag ang kanyang mga magulang. Naging kritikal ang kanyang kalagayan at pagsapit ng alas-3:00 ng hapon, tuluyan na siyang pumanaw.

“Noong namatay ang aming anak, aming tinanong ang doktor kung ano ang sanhi ng kanyang pagpanaw, subalit hindi kami nasagot ng doktor. Napakasakit para sa aming pamilya ang dagliang pagpanaw ni Joan. Wala siyang naging malalang sakit at hindi kailanman nagkaroon ng karamdaman na nangailangan siyang dalhin sa ospital, maliban lamang nitong kamakailan kung saan siya ay pumanaw. Naging pabaya ang mga taong gumawa ng pagbabakuna ng Dengvaxia vaccine na ito sa aming anak na si Joan sa kuya niyang si Danny Boy at iba pang mga bata.

“Kung hindi nabakunahan si Joan, marahil ay nabubuhay pa siya ngayon, kaya kinakailangan na may managot sa naging kapabayaan ng mga taong nagbakuna kay Joan.

Dapat lang na managot sila sa kanilang kapabayaan.”

Nilapitan ng mag-asawang Deang ang PAO at PAO Forensic Team upang makatulong sa kanila na mapanagot sa batas ang mga kinauukulan. Kami naman ay dagling tumugon at patuloy na tumutulong sa mga aspetong kailangan pa rin ang aming serbisyo. Ang malusog, maliksi, at marunong sa gawaing bahay na si Joan noong siya ay nabubuhay ay hindi na maibabalik pa.

Ang kanyang paglisan ay dagok sa kanyang pamilya na kahit sa matagal na panahon ay hindi na makakalimutan, sapagkat buhay ang nawala— buhay ng isang batang marami pa sanang pangarap na tutuparin. At dahil dito, lalong nararapat na mapanagot ang mga hindi nagbigay-halaga sa naging desisyon ng mag-asawang Deang para sa kanilang mga menor-de-edad na anak hinggil sa pagtuturok ng nasabing bakuna.

Mababang oxygen saturation at pahirap ng Pneumonia, dinanas ng 11-anyos na namatay sa Dengvaxia

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | February 3, 2023

Sa tinaguriang Dengvaxia cases na hawak ng aming tanggapan, karaniwan na ang mga kuwento ng kagitingan ng mga bata at kabataang vaccinees na nasawi, ganundin ang mga patuloy na nabubuhay ngunit may iniindang karamdaman.

Ang kagitingang ito ay maaaring munti lamang sa paningin ng iba, ngunit ang mga ito ay mahahalagang alaala tungkol sa kanilang pagsisikap na mapagaan man lamang ang kalooban ng kanilang mga mahal sa buhay na labis na nasasaktan sa kanilang pinagdadaanan.

Ang kagitingang ito ay naisagawa sa kabila ng kanilang karamdaman, at ang iba ay sa kabila ng pagkakaroon ng gahiblang sandali na lamang na nagdudugtong sa kanilang mga buhay. Isa sa mga kabataang ito si Harold D. Polistico, Jr.

Ayon sa kanyang ina na si Gng. Rowena Polistico ng Manila, “Kinabukasan, ika-28 ng Marso 2019, ay pinilit ng aking anak na dumalo sa Recognition Day upang tanggapin ang kanyang medalya. Habang nagtatalumpati ang aking anak, napansin kong hindi niya maiangat ang kanyang kamay. Madalas din ang paglapit niya sa akin dahil sa pananakit ng kanyang ulo. Agad ko siyang dinala sa ospital at nakitang mababa ang kanyang oxygen saturation. Inirekomenda agad ng doktor na i-oxygen ang aking anak.”

Ilang araw lamang ang nakalipas mula nang mangyari ang tagpong ito, si Harold ay pumanaw noong Abril 9, 2019. Si Harold ay 11-anyos, ang ika-145 sa mga naturukan ng Dengvaxia na under Clinical Trial Phase 3 (WHO, Peter Smith) at nakaranas ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) na sumasang-ayon sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} - na sumailalim sa forensic examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos hilingin ng kanilang mga pamilya.

Ayon sa kanyang Certificate of Death, siya ay namatay dahil sa Acute Respiratory Failure Secondary To Tension Pneumothorax (Immediate Cause), Pneumonia, (Antecedent Cause), Restrictive Lung Disease, Shprintzen Goldberg Syndrome (Other Significant Conditions Contributing to Death).

Siya ay naturukan ng Dengvaxia sa isang health center sa Manila noong Setyembre 5, 2017. Sabi ni Aling Rowena sa kanyang salaysay, “Ang pagbabakuna ng Dengvaxia ay una kong nalaman sa aking asawa na si Harold Polistico, Sr. bilang isa siyang pulis. Ayon sa aking asawa, may programa ang Department of Health (DOH) na magbigay ng libreng bakuna kontra dengue sa miyembro ng pamilya ng kapulisan. Hindi na kami nagpabakuna noon sa Headquarters ng Philippine National Police dahil may anunsiyo rin ang aming barangay hinggil sa libreng pagbibigay ng bakuna kontra dengue. Sa aming barangay nabakunahan ng Dengvaxia ang aking anak. Ang pagkabakuna niyang ‘yun ang nagpahirap sa amin at siyang kumitil sa kanyang buhay dahil matapos siyang mabakunahan ay lagi na siyang nagrereklamo ng pananakit ng ulo.”

Pagdating ng mga taong 2017 at 2018, narito ang ilan sa mga naranasan ni Harold:

• Oktubre hanggang Disyembre 2017 - Masakit ang kanyang ulo at tiyan, sumasakit at nangangalay ang kanyang kaliwang binti. Nahihirapan din siyang huminga. Nagpatuloy ang mga ito hanggang Disyembre 2017.

• Pebrero 15 hanggang 20, 2018 - Nagkalagnat siya ulit. Masakit din ang ulo at tiyan niya, at may ubo. Isinugod siya ng kanyang nanay sa isang ospital sa Manila, na-admit siya nang limang araw at sinabi na may pneumonia siya. Noong Pebrero 20, na-discharge siya at niresetahan ng antibiotics.

• Marso 1 hanggang 11, 2018 - Muli siyang nagkalagnat at nahirapang huminga. Noong Marso 2, 2018, mababa diumano ang oxygen level niya at siya ay nilagyan ng oxygen sa ospital. Pneumonia pa rin ang diagnosis sa kanya. Noong Marso 11, na-discharge siya sa ospital.

• Disyembre 2018 - Sa follow-up check-up, nahirapan siyang huminga.

Pagdating ng 2019, narito ang ilan sa matitinding sinapit niya bago pumanaw:

• Marso 25 - Malala ang kanyang ubo, mababa rin ang oxygen saturation niya.

• Marso 27 at 28 - Muli siyang nahirapang huminga.Pinausukan siya sa kanilang bahay. Naganap ang pangyayaring nabanggit sa itaas ng artikulong ito, ang tungkol sa pagpilit niya na pagdalo sa kanilang Recognition Day, kung saan nahirapan siyang huminga. Sa pinagdalhan sa kanyang ospital, walang oxygen machine at hindi inasikaso ng doktor na nakatalaga noon sa emergency room ng ospital si Harold, kaya siya ay inilipat sa ibang ospital. Nagsisigaw siya dahil nahirapan siyang huminga, in-ambu bag siya. Hindi rin alam ng mga doktor ang dapat gawin sa karamdaman niya dahil wala silang ideya sa kanyang medical history. Siya ay in-intubate.

• Abril 2 at 7 - Inilipat siya sa ibang ospital. Noong Abril 7, nagkalagnat siya at masakit ang kanyang ulo. Hirap na hirap siyang huminga, gayundin, tumataas ang BP niya.

• Abril 9 - Naging kritikal ang kanyang kalagayan. Nagpaalam siya sa kanyang pamilya at pagsapit ng alas-5:00 ng hapon ay pumanaw na siya.

Ayon sa kanyang ina, “Noong taong 2013, na-diagnose sa sakit na Shprintzen Goldberg Syndrome ang aking anak. Mula noon, naka-wheel chair na siya. Sa kabila ng kanyang kalagayan, normal at maayos pa rin naman ang pamumuhay niya. Hindi rin nagka-dengue infection ang aking anak bago siya maturukan ng Dengvaxia.

“Ako ay naniniwala talaga na ang naging sanhi ng kanyang pagkamatay ay ang itinurok sa kanyang Dengvaxia na bigay ng DOH.”

Noong si Harold ay nabubuhay, siya ay may matayog na pangarap. Sa pag-abot sana niya ng kanyang mga inaasam, maaari niyang maging tuntungan ang kanyang katalinuhan at talento sa pagkanta at pagtugtog ng ukulele. Ang mga ito ay napako sa kawalan. Ngunit ang ganitong pangyayari na wala nang kinahantungan ay hindi papayagan ng Pamilya Politisco na maganap nang walang makatwirang paglaban sa hukuman.

Kaya kasabay ng paghiling nila ng forensic services sa PAO Forensic Team, ay hiniling din nila ang libreng serbisyo-legal ng PAO. Kasama nila kami ngayon sa kanilang laban para sa paghahanap ng hustisya para kay Harold at iba pang tulad niyang mga biktima ng nakalalasong gamot na Dengvaxia. Mananatiling matatag ang aming tanggapan na ipaglaban ang kaso ng Pamilya Polistico at iba pang biktima ng Dengvaxia.