Kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura, pagmumulan ng panibagong banta ng COVID-19

Ryan B. Sison / Boses

Bukod sa pagsunod sa health protocols, kailangan natin itong sabayan ng madisiplinang pagtatapon ng basura.

Ito ay dahil maaaring pagmulan ng second wave ng COVID-19 ang mga basura, partikular ang hospital at laboratory waste kabilang ang test kit, hiringgilya, personal protective equipment (PPE) tulad ng facemask, gloves, lab at hospital gown, gayundin ang balot sa sapatos.

Ayon sa mga eksperto, ang virus ay nagtatagal sa facemasks at iba pang PPE nang siyam na araw kaya posible itong pagmulan ng pagkalat ng sakit kung hindi ito maitatapon nang tama.

Gayunman, ayon sa isang mambabatas, kahit bumaba na ang mga kaso ng sakit, posibleng manalasa ito muli kung hindi pagtutuunan ng pansin ang tamang pagtatapon ng mga basura mula sa mga ospital at laboratoryo.

Sa ngayon, kapansin-pansin ang mga nagkalat na disposable facemask sa mga kalsada na itinatapon nang basta-basta. Ang nangyayari tuloy, isa-isa pa itong dinadampot ng mga garbage collector na walang sapat na proteksiyon kaya ang ending, sila ang nagkakasakit at nakahahawa.

Bukod sa nakaaapekto sa mga tao ang maling pagtatapon ng single-use facemask, nakasasama rin ito sa kapaligiran, lalo na kung mapupunta ito sa tubig dahil ito ay nagiging banta sa buhay ng laman-dagat tulad ng isda.

Sa patuloy na pagtaas ng bilang ng COVID-19 cases sa bansa, inaasahan ang pagdami ng medical waste, kaya naman hinihikayat ng mambabatas ang gobyerno na magpatupad ng alituntunin para sa maayos na pagtatapon ng medical waste.

Habang hindi natutugunan ang tamang pagtatapon ng medical waste, hindi nawawala ang banta sa kalusugan ng tao, kapaligiran at buhay ng laman-dagat.

Hindi naman mahirap ihiwalay ang ginamit na PPE at iba pang medical waste sa ibang klase ng basura kaya gawin natin ito, bilang tulong na rin sa mga garbage collector.

Sa ganitong paraan, mababawasan ang kanilang exposure at paghawak sa mga bagay na ginamit sa paggamot sa mga COVID-19 patients.

Noon pa man, malaking isyu na ang tamang pagtatapon ng basura kaya sa pagkakataong ito, gawin natin ito hindi lang para sa ating sarili kundi para sa ikabubuti ng nakararami.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com.

Pandisplay at wa’ ‘wentang opisyal ng gobyerno, walang lugar sa serbisyo-publiko

Ryan B. Sison / Boses

Inihihirit ng Department of the Interior and Local Government (DILG) na itaas na kuwalipikasyon sa mga opisyal ng barangay.

Ito ay dahil ayon kay DILG Usec. Jonathan Malaya, ang mga lokal ng pamahalaan ng barangay ang nagsasagawa ng tatlong pangunahing trabaho ng pamahalaan na executive, legislative at judicial.

Bukod sa pagtataas ng kuwalipikasyon, kailangan din umanong maging propesyunal ng barangay governance setup. Gayundin, binigyang-diin ni Malaya na kailangang maging propesyunal ng barangay, lalo na kung may kalamidad.

Samantala, ayon kay DILG Undersecretary for Barangay Affairs Martin Diño, nakatanggap ng 3,000 reklamo ang kanyang opisina hinggil sa distribusyon ng emergency cash subsidy sa ilalim ng Social Amelioration Program (SAP).

Dahil dito, isinisisi ng DILG ang mabagal na proseso ng pamimigay ng ayuda sa mga kapabayaan ng barangay officials.

Sa totoo lang, bukod sa usaping kalusugan ngayong may kinahaharap tayong pandemya, magandang pagkakataon din ito para makilala ang mga totoong lingkod-bayan at nagpapanggap lang. Kunsabagay, ‘yung iba riyan, talagang walang plano sa nasasakupan, kumbaga, pandisplay lang.

Gayunman, pabor ang taumbayan sa suhestiyon ng DILG dahil anila, ang tunay na lider ay mabuting ehemplo, may alam sa batas at may malasakit sa nasasakupan.

Pakiusap sa mga kinauukulan, ‘wag magbulag-bulagan dahil nakita na natin kung sino ang mga may “K” sa puwesto at dapat pagkatiwalaan.

Hindi naman siguro masama na maghangad ng lider na totoong maasahan sa anumang pinagdaraaanan, hindi ‘yung nariyan lang kapag may magagarbong okasyon.

Doon tayo sa nagbibigay ng serbisyong totoo.

‘Ika nga, ang lider na may magandang pamumuno ay may kakayanang magbigay ng de-kalidad na serbisyo-publiko.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com.

Totoong lingkod-bayan at nangungupit sa bayan, dapat pangalanan

Ryan B. Sison / Boses

Ilang araw bago ang matapos ang deadline na itinakda ng Department of the Interior and Local Government (DILG) para sa Local Government Units (LGUs) hinggil sa distribusyon ng cash subsidy sa ilalim ng Social Amelioration Program (SAP), doble-kayod ang mga lokal na pamahalaan para masiguradong lahat ay nabigyan.

Unang itinakda sa Abril 30 deadline, ngunit dahil hindi kinaya ng LGUs at marami pang hindi nakatanggap ng ayuda, pinalawig ito hanggang Mayo 7.

Gayunman, muling nagpasya si DILG Sec. Eduardo Año na palawigin hanggang Mayo 10 ang deadline dahil na rin sa hamon na kinakaharap ng LGUs sa mga lugar na maraming residente tulad ng NCR, Cavite, Rizal, Laguna, Bulacan, Cebu at Davao City.

Matapos ang dalawang beses na pagpapalawig, nilinaw mng DILG na hindi na palalawigin pa ang deadline ng pamamahagi ng cash subsidy ngayong araw.

Kasabay nito, nagbanta si Año na pagpapaliwanagin ang LGUs na bigong umabot sa deadline.

Sa ilang araw na extension ng pamimigay ng ayuda, kitang-kita natin ang pagsisikap ng mga lokal na pamahalaan para masiguradong matatanggap ng benipisaryo ang ayuda.

Tuloy ang pamimigay ng tulong, umulan man o umaraw at kahit abutin pa ng hatinggabi.

Gayunman, habang nakikita natin ang pag-usad ng distribusyon ng ayuda, mayroon pa rin talagang dedma at tila walang paki sa mga nasasakupan.

Sa kabila ng ilang araw na pagpapalawig, may mga ulat pa rin ng diumano’y iregularidad sa distribusyon – may mga namimili ng makatatanggap, bumabawi sa ayuda at meron ding tila ayaw ilabas ang pondo.

Dahil dito, maraming pamilya pa rin ang patuloy na kumakalam ang sikmura dahil wala namang ibang inaasahan kundi ang tulong ng gobyerno.

Gayunman, kung mapatutunayang nagpabaya ang lokal na pamahalaan, dapat lang na sila ay masampolan.

Mabuti nang magkaalaman kung sino ang mga totoong lingkod-bayan o mga nasa posisyon lang dahil pinag-iinteresan ang kaban ng bayan.

Tutal, karapat-dapat namang malaman ng publiko kung sino ang tunay na maaasahan at mapagkakatiwalaan, ‘wag na natin silang pagtakpan.

Binigyan kayo ng pagkakataong gawin nang tama ang trabaho ninyo, pero binalewala ninyo kaya pasensiyahan na lang.

Magsilbi sana itong aral at babala sa mga opisyal na malaking responsibilidad ang hawak ninyo, gayundin, kailangan ninyo itong gampanan sa lahat ng pagkakataon at hindi kung kailan niyo lang gusto.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com.