Parusa sa pag-abandona sa alagang hayop

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Mar. 31, 2025

Dear Chief Acosta, 

May kapitbahay kami dati na may alagang dalawang aso. Madalas silang umalis at itinatali nila ang kanilang aso sa labas ng bahay. Hindi man lang nila iniiwanan ng pagkain o tubig, kaya naman kaming mga magkakapitbahay na lang ang nag-aasikaso dahil halos hindi tumitigil ang tahol ng mga aso nila dahil sa gutom. Napagdesisyunan ng aming kapitbahay na sila ay lumipat na ng inuupahang bahay, ngunit hindi nila isinama ang dalawang aso at hinayaan lang na nakatali. Hindi rin nila ibinilin sa amin ang pag-aalaga sa mga ito at basta na lang nila iniwanan. May nalabag ba silang batas dahil sa pag-abandona nila sa kanilang mga alagang aso?

— Coco

---

Dear Coco,

Una sa lahat, may batas tayo na siyang nag-iingat sa kapakanan ng anumang uri ng hayop na matatagpuan sa Pilipinas. Ito ay ang Republic Act (R.A.) No. 8485, na inamyendahan ng Republic Act (R.A.) No. 10631. Ang layunin ng batas na ito ay protektahan ang pisikal, maging ang sikolohikal, na kapakanan ng mga hayop. Ipinagbabawal din ng batas na ito ang anumang uri ng pang-aabuso, pagmamaltrato, karahasan, at pananamantala sa mga hayop. 

Kaugnay nito, layunin din ng batas na ito na ang bawat hayop ay maingatan sa pamamagitan ng pagkalinga at pag-aruga, pamumuhay sa kanilang pangkaraniwang tirahan, at malayang pagpakita ng kanilang natural na pag-uugali. 

Dahil dito, malinaw na nakasaad sa Seksyon 7 ng inamyendahang Republic Act (R.A.) No. 8485 na ipinagbabawal ng batas ang pag-abandona sa isang hayop kung ito ay nasa pangangalaga ng tao: 

“SEC. 7.  It shall be unlawful for any person who has custody of an animal to abandon the animal.

If any person being the owner or having charge or control of any animal shall without reasonable cause or excuse abandon it, whether permanently or not, without providing for the care of that animal, such act shall constitute maltreatment under Section 9.

If the animal is left in circumstances likely to cause the animal any unnecessary suffering, or if this abandonment results in the death of the animal, the person liable shall suffer the maximum penalty.

Abandonment means the relinquishment of all right, title, claim, or possession of the animal with the intention of not reclaiming it or resuming its ownership or possession."

Maliwanag ang nakasaad sa batas na kung ang isang tao ay kumuha ng isang hayop para kanyang alagaan, kailangang kalingain niya ito at alagaan upang maingatan ang kapakanan nito.  Kaya naman, ipinagbabawal ang pag-aabandona sa mga ito nang walang makatwirang dahilan. 

Ang isang tao na nasumpungang nag-abandona sa alagang hayop, permanente man o pansamantala, ay maaaring maharap sa parusang nakasaad sa Seksyon 9 ng inamyendahang R.A. No. 8485: 

“SEC. 9. Any person who subjects any animal to cruelty, maltreatment or neglect shall, upon conviction by final judgment, be punished by imprisonment and/ or fine, as indicated in the following graduated scale:

(1) Imprisonment of one (1) year and six (6) months and one (1) day to two (2) years and/or a fine not exceeding One hundred thousand pesos (P100,000.00) if the animal subjected to cruelty, maltreatment or neglect dies;

(2) Imprisonment of one (1) year and one (1) day to one (1) year and six (6) months and/or a fine not exceeding Fifty thousand pesos (P50,000.00) if the animal subjected to cruelty, maltreatment or neglect survives but is severely injured with loss of its natural faculty to survive on its own and needing human intervention to sustain its life; and

(3) Imprisonment of six (6) months to one (1) year and/or a fine not exceeding Thirty thousand pesos (P30,000.00) for subjecting any animal to cruelty, maltreatment or neglect but without causing its death or incapacitating it to survive on its own.”

Kaya naman, kung mapatunayan na talagang inabandona ng iyong kapitbahay ang kanilang mga alagang aso, at hinayaan lang na nakatali nang walang pagkain at inumin, ay maaaring nalabag nila ang ipinaliwanag na batas. Kaugnay nito, kung mapatunayan na dahil sa kanilang pag-abandona sa kanilang mga alagang aso ay namatay, napinsala, o nawalan ng kakayanan ang mga ito na mabuhay sa kanilang sarili, ay maaari rin silang makulong o mapagmulta. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

PBBM, weak leader talaga, mas marami pang nagugutom ngayon kesa panahon ng pandemya

ni Pablo Hernandez @Prangkahan | Mar. 31, 2025

MAS MARAMI PANG NAGUGUTOM SA PANAHON NG MARCOS ADMIN KESA PANAHON NG PANDEMYA -- Sa latest survey ng Social Weather Stations (SWS) ay pumalo sa 27.2 pamilyang Pinoy ang nakaranas ng gutom ngayong year 2025, mas marami ito kaysa 20.2 % sa mga pamilyang Pinoy na nakaranas ng gutom sa bansa sa panahon ng pandemya noong year 2020.

Diyan lang mapapatunayan na totoo ang sinabi noon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte na weak leader si Pres. Bongbong Marcos (PBBM) kasi mantakin n’yo mas marami pa ang nakakaranas ng gutom ngayon sa panahon ng Marcos administration kaysa sa panahon ng pandemic, boom!

XXX

DAPAT MAY MANAGOT SA HIGIT P1B HALAGA NG MGA GAMOT AT MEDICAL SUPPLIES NA NAG-EXPIRED -- Pamumunuan ni Sen. Joel Villanueva ang imbestigasyon sa ulat ng Commission on Audit (COA) na higit P1 billion na halaga ng mga gamot at medical supplies ang nasayang dahil nag-expired ang mga ito dahil sa tagal ng pagkakaimbak sa mga bodega ng Dept. of Health (DOH).

Dapat lang talagang imbestigahan dahil napakalaking pera ng bayan ang nasayang dito, at sana mapanagot at makasuhan ang mga DOH official na nagpabaya kaya nag-expired ang napakaraming gamot at medical supplies, period!

XXX

IKAKATALO NI WILLIE REVILLAME ANG PAGSAPI SA ‘ALYANSA’ NI PBBM -- Bukod kay former Sen. Kiko Pangilinan ay umugong din ang pangalan ni TV host-comedian Willie Revillame na kukumpleto sa 12 senatorial candidates ng Marcos admin matapos na kumalas si Sen. Imee Marcos sa Alyansa Para sa Bagong Pilipinas.

Kapag pumayag si Revillame na sumapi sa “Alyansa” ay malamang talo ang abutin niya sa halalan kasi tiyak ibabasura ng milyun-milyong Duterte Diehard Supporters (DDS) ang kanyang kandidatura, boom!

XXX

KAPAG NAGING CONG. ULI ANG PASTOR NA SI BINGBONG CRISOLOGO, TAPOS NA ANG HAPPY DAYS NG MGA ILEGALISTA AT MANGRARAKET SA DISTRITO UNO NG QC -- Si former Quezon City 1st District Congressman Bingbong Crisologo ay isang pastor, at ayon sa kanya, kaya siya kumandidato uli ay para kapag siya raw ang nagwagi, pupukasin niya ang mga ilegalista at mga mangraraket sa 37 barangay na sakop ng Distrito Uno ng QC.

Naku, tiyak kakaba-kaba na ang mga ilegalista at mga nangraraket sa Distrito Uno ng QC dahil kapag si Bingbong Crisologo ay naging congressman uli, tapos na ang happy days nila, kasi kahit isa siyang pastor, matapang pa rin iyan, may “balls” na kapag sinabi, talagang gagawin, boom!

Mga convicted Pinoy na nabigyan ng royal clemency, mas dumami sana

ni Ryan Sison @Boses | Mar. 31, 2025

Wala na sigurong higit na magpapaligaya sa mga pamilya ng mga Pilipino na na-convict abroad kundi ang mapalaya ang mga ito ng gobyerno ng mga naturang bansa. 

Isa ang gobyerno ng United Arab Emirates (UAE) na pinagkalooban ng royal clemency ang 115 Pinoy na convicted sa iba’t ibang offense o pagkakasala sa kanilang bansa sa gitna ng banal na buwan ng Ramadan at ang nalalapit na Eid Al-Fitr, ayon sa Philippine Embassy sa UAE.

Pinasalamatan ng embahada ang gobyerno ng UAE sa pamumuno ng Presidente nito, His Highness Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan, Vice President at Prime Minister Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum, sa ginawang paggawad ng royal clemency sa mga nasabing Pinoy.

Ayon sa embahada, ang aksyon na ito ng pagkabukas-palad at pakikiramay ay nagpapakita lamang ng tunay na diwa ng awa sa panahon ng sagradong okasyon o obserbasyon ng Ramadan at ang values o halaga ng pagkakaisa at ang tinatawag na goodwill. 

Itinuturing din itong daan at pinalakas na hakbang para sa mas malalim at matibay na

ugnayan ng Pilipinas at ng UAE.

Binibigyang halaga rin ng emhabada ang humanitarian principles na ito ng UAE at ang patuloy na suporta sa mga Pilipino na kasalukuyang nasa kanilang bansa. 

Sinabi naman ng embahada at ng Philippine Consulate na nananatiling silang ganap na committed o nakatuon sa pagtiyak sa kapakanan ng mga Pilipino sa Gulf state. 

Anila pa, nakahanda rin silang magbigay ng kinakailangang tulong upang mapadali ang ligtas at mabilis na pagbabalik ng mga napagkalooban ng naturang clemency.

Kaugnay nito, may humigit-kumulang 700,000 Pilipino na naninirahan sa UAE na karamihan ay nasa Dubai, batay na rin sa pinakabagong data estimates.

Dapat talaga nating ipagpasalamat ang ginawang kabutihan ng gobyerno ng UAE para sa ating mga kababayang na-convict dahil sa kanilang paglabag sa batas ng naturang bansa.

Sa halip na parusahan ay pinatawad ang kanilang kasalanan at malaya na ring makakauwi sa ating bansa upang makasama ang kani-kanilang pamilya.

Sana sa kanilang pag-uwi ay agad silang tulungan, mabigyan ng financial assistance at higit sa lahat ng pagkakakitaan ng ating gobyerno. Hindi sila puwedeng pabayaan na lamang bagkus dapat silang tulungan.  

Maaaring ang iba sa kanila ay matagal na nawalay sa kanilang mahal sa buhay at nawawalan na rin ng pag-asa, kaya marapat na ibigay natin sa kanila ang buong suporta upang maramdaman pa rin nila na sa kabila ng matinding hirap, sakripisyo abroad ay mayroong naghihintay na maganda bukas dito sa ating bansa.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com