Evacuation center, itatayo sa bawat lungsod at munisipalidad

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Dec. 12, 2024

Batas na sa wakas ang matagal na nating panukalang magkaroon ng totoong evacuation center sa bawat lungsod at munisipalidad sa bansa. 

Umaasa ang inyong lingkod na sa pamamagitan ng batas na ito, darating ang araw na hindi na tayo gagamit ng mga classroom bilang evacuation center sa panahon ng sakuna. Kung babalikan natin ang ating mga karanasan, madalas ginagamit ang mga classroom at ibang mga pasilidad sa paaralan sa panahon ng mga kalamidad. Taliwas ito sa Children’s Emergency Relief and Protection Act (Republic Act No. 10821), kung saan nakasaad na maaari lamang gamiting evacuation center ang mga paaralan kung wala nang ibang espasyong maaaring magamit. Ngunit dahil madalas ginagamit pa rin ang mga paaralan bilang evacuation center, naaantala ang ligtas na pagbabalik-paaralan at pagpapatuloy ng edukasyon ng ating mga mag-aaral.

Kasunod ng pagkakahalal sa atin bilang senador noong 2016, inihain natin sa unang pagkakataon noong 17th Congress ang panukalang magpatayo ng evacuation center sa bawat lungsod at munisipalidad. Muli nating inihain ito noong 2019 sa ilalim ng 18th Congress. Ngayong 19th Congress, ganap nang batas ang Ligtas Pinoy Centers Act (Republic Act No. 12076). 

Nakasaad sa naturang batas na dapat itayo ang mga evacuation center sa mga strategic at ligtas na lokasyon sa komunidad. Magsisilbing agaran at pansamantalang silungan ang mga evacuation center para sa mga naapektuhan ng mga kalamidad at sakuna kagaya ng mga bagyo, baha, lindol, pagsabog ng bulkan, sunog, outbreak ng mga sakit, at iba pa. Nakasaad din sa naturang batas na dapat kayanin ng mga evacuation center ang mga hanging may bilis na hindi bababa sa 300 kilometers per hour at lindol na hindi bababa sa 8.0 magnitude. 

Nakasaad sa batas kung anu-anong mga pasilidad ang kinakailangang mayroon sa bawat evacuation center. Kabilang dito ang mga health care areas kagaya ng isolation area para sa mga may sakit, klinika, mental wellness space, at counseling room.

Tinitiyak din ng batas na magkakaroon ng mga ligtas na espasyo para sa kababaihan at mga bata. Mahalaga ang mga pasilidad na ito, lalo na’t mas nahaharap sa panganib ang mga kabataan at mga kababaihan sa panahon ng mga sakuna.

Sa pamamagitan din ng Ligtas Pinoy Centers Act, mapapaigting natin ang kakayahan ng mga local government units na itaguyod ang kaligtasan ng ating mga kababayan sa panahon ng kalamidad.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Insentibo para sa mga guro, mas mataas na

ni Ryan Sison @Boses | Dec. 12, 2024

Sa wakas napagtuunan din ng pansin ang mga guro dahil sa magandang insentibo na naghihintay para sa kanila.

Kaya naman labis ang pasasalamat ng Department of Education (DepEd) sa naging direktiba ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” R. Marcos Jr. sa kanila at sa Department of Budget and Management (DBM) na magbigay ng P20,000 Service Recognition Incentive (SRI) para sa mga public school teacher at non-teaching personnel.

Ayon kay DepEd Secretary Sonny Angara, inatasan sila ng Pangulo na itaas ang SRI mula P18,000 ay gawing P20,000, kung saan magbebenepisyo rito ang tinatayang 1,011,800 DepEd personnel.

Nangako ang DepEd secretary na makikipagtulungan nang husto kay DBM Secretary Amenah Pangandaman upang matiyak ang mabilis at matagumpay na implementasyon ng pinataas na SRI para sa mga guro habang sumusunod sa tinatawag na fiscal policies.

Sinabi pa ni Angara na malaking tulong ito sa mga guro at kawani para sa kanilang paghahanda sa Kapaskuhan at pagsalubong sa Bagong Taon. Aniya, napakagandang regalo ito ng administrasyon na kinikilala ang sakripisyo at serbisyo ng mga guro.

Binigyang-din naman ni Pangandaman, na tinitingnan na niya at ng DBM ang kinakailangang mga funding mechanism upang i-finalize ang proseso ng pagpapatupad at pagpapalabas ng mga pondo ng SRI. Gayundin, magkakaroon pa ng pag-aaral ang dalawang kagawaran hinggil dito.

Ang SRI ay taunang financial incentives na ibinibigay sa mga empleyado ng gobyerno bilang pagkilala sa dedikasyon sa pagbibigay ng serbisyo sa publiko. 

Salamat at matutumbasan na natin kahit paano ang dedikasyon at pagmamalasakit ng mga guro at non-teaching personnel sa pamamagitan ng pagbibigay sa kanila ng mas mataas na insentibo.

Kung tutuusin, matagal na rin ang pinaghintay ng mga guro na madagdagan man lang ang kanilang mga SRI sa gitna ng mga hirap at sakripisyong nararanasan, lalo na ang walang humpay na taas-presyo ng mga bilihin at bayarin. Pero dahil sa hakbang na ito ay mapapangalagaan din ang kapakanan ng mga guro.

Sa kinauukulan, sana ay laging alalahanin na unahin ang mga pangangailangan ng ating mga guro na silang humuhubog sa kinabukasan ng mga kabataan at ng ating bayan.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Pangalagaan at pahalagahan ang mental health ng ating kabataan!

ni Bong Go @Bisyo Magserbisyo | Dec. 11, 2024

Isa sa mga prayoridad natin ay ang mga kabataan, lalo na pagdating sa kanilang mental health. Dahil na rin sa epekto ng COVID-19 pandemic, mas naging talamak ang usapin ng mental health kaya’t tinitingnan na natin ito ngayon sa mas malawak na perspektiba.

Nakakalungkot na sa panahon ng krisis, maraming kabataan ang naapektuhan ang mental health. Noong 2021 sa kasagsagan ng pandemya, batay sa datos ay mahigit 400 Filipino learners ang kinitil ang sariling buhay, habang higit isang libo ang nagtangkang mag-suicide. Mahigit 22 porsyento ng ating mga kababayan ang napaulat na humingi ng professional help sa mga mental health professionals.

Bilang chairperson ng Senate Committees on Health at on Youth na nagsusulong ng mga repormang pangkalusugan sa ating bansa lalo na para sa kabataan na pag-asa ng ating bayan, masaya kong ibinabalita na isa nang batas ang Republic Act No. 12080, o ang Basic Education Mental Health and Well-Being Promotion Act noong December 9. Co-author at co-sponsor tayo ng bagong batas na ito na naglalayong matugunan ang nakababahalang mental health issue sa mga kabataang estudyanteng Pilipino. 

Sa ilalim ng RA 12080, hindi lang magtatayo ng care centers para sa mental health services sa lahat ng pampublikong paaralan, kukuha rin ng professionals na may sapat na kakayahan para sa serbisyong ito. Isa itong mahalagang hakbang para maitaas ang antas ng kamalayan sa isyu ng mental health. Ang mga guro at guidance counselors ang kaagapay natin sa pagbibigay ng suporta sa mga estudyante sa harap ng kanilang mga pagsubok na pinagdaraanan. Ang mental health issues ay hindi kahinaan kundi bahagi ng ating kalusugan na dapat nating tutukan at solusyunan.

Dahil buhay at kinabukasan ang nakataya, kailangang gawing mas accessible at abot-kaya ang serbisyong pangkalusugan ng isip para sa lahat ng mag-aaral. Hindi nila dapat maramdaman na mag-isa lang sila sa kanilang mga laban.

Dagdag dito, hindi natin dapat kalimutan ang mga mag-aaral sa state colleges and universities lalo na sa panahon ngayon kung saan ramdam pa rin natin ang epekto ng pandemya, mga isyu ng ekonomiya, at hirap na dulot ng mga sakuna. Isinusulong din natin ang Senate Bill No. 2598, o ang panukalang State Universities and Colleges (SUCs) Mental Health Services Act bilang isa sa mga may akda at co-sponsor nito. Kapag maisabatas, layunin nitong magpatayo ng Mental Health Offices sa bawat SUC campus para sa komprehensibong suporta at intervention sa mga estudyante, pati na sa faculty at staff.

Kailangan ding matiyak ang maayos na implementasyon ng RA 11036, o ang Philippine Mental Health Act, na naisabatas noong panahon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte. Sa ilalim nito, ginagarantiyahan na ang bawat Pilipino ay may karapatang magkaroon ng access sa mental health care. Layunin din nito na maisama ang mental health programs sa ipinatutupad na programang pangkalusugan sa mga barangay at komunidad. 

Ang malinaw at payapang pag-iisip ay isang karapatan ayon mismo sa World Health Organization. Bilang inyong Senator Bong Go, patuloy kong isusulong ang mga programa para walang Pilipinong maiiwan at mapapabayaan. 

Samantala, nasa Davao De Oro tayo noong December 7 at nag-inspeksyon sa itinayong multi-purpose building at Super Health Center sa Maco. Personal din nating pinangunahan ang pamamahagi ng tulong sa 521 residenteng nabiktima ng landslide, na nakatanggap din ng emergency housing allowance mula sa NHA na ating isinulong para may pambili sila ng materyales na pampaayos ng kanilang nasirang tahanan. 

Sinaksihan natin sa pamamagitan ng video call at nagpaabot tayo ng mensahe noong December 8 sa ginanap na Panlalawigang Pederasyon ng mga Sangguniang Kabataan-Iloilo Province Year End Assessment Opening Ceremony sa Aklan sa paanyaya ni PPSK President BM Esara Javier; gayundin ang idinaos na Barangay Councilors League of the Philippines - Cebu City Christmas Party sa Cebu City sa imbitasyon ni BCLP Cebu President Dante Tabucal. 

Ginawaran naman tayo ng parangal bilang Premier Achiever Outstanding Public Servant sa 2nd Southeast Asian Premier Business and Achiever Award na idinaos sa Maynila. Nagpapasalamat tayo sa pagkilalang ito. With or without award, tuluy-tuloy lang ang pagseserbisyo ko sa mga Pilipino.  

Noong December 9 at kahapon, December 10, dumalo tayo sa ginanap na KABAKA 39th Anniversary sa Ninoy Aquino Stadium, sa paanyaya nina former representatives Crystal Bagatsing at Amado Bagatsing. Sumuporta rin tayo sa ginanap na Liga ng mga Barangay Bulacan Chapter Year End Assembly sa Malolos City, Bulacan sa imbitasyon ni LNB Chapter President Fortunato Angeles. 

Wala ring patid ang paghahatid ng tulong ng ating Malasakit Team. Naalalayan natin ang mga naging biktima ng magkakahiwalay na insidente ng sunog kabilang ang 20 sa Davao City; tatlo sa Iloilo City; at 62 sa Cagayan de Oro City.

Binalikan natin at muling binigyan ng tulong ang mga naging biktima ng kalamidad gaya ng 380 sa Cebu City, Talisay City at Minglanilla, Cebu; at 19 sa Cagayan de Oro City. Nakatanggap din sila ng emergency housing allowance mula sa NHA sa ilalim ng programang ating isinulong.  

Naabutan natin ng tulong ang 200 mahihirap na residente ng Sta. Teresita, Batangas, na sa ating pakikipagtuwang kay VM Marie Segunial ay nakatanggap din ng financial assistance mula sa gobyerno. 

Gayundin, ang 53 nawalan ng hanapbuhay sa Bustos, Bulacan kaagapay si VM Martin Angeles — na sa ating pakikipagkapit-bisig sa DOLE ay nabigyan ng pansamantalang trabaho. 

Nagbigay din tayo ng dagdag na tulong sa 2,000 TESDA graduates sa Ormoc City at Tacloban City katuwang ang Philippine Call Center Institute. 

Bilang inyong Mr. Malasakit, isa sa mga prayoridad natin ang ating mga kabataan dahil sila ang future leaders at pag-asa ng ating bayan. Pangalagaan natin ang mental health dahil ang kalusugan ay katumbas ng buhay ng bawat Pilipino. Patuloy akong magseserbisyo sa inyong lahat dahil bisyo ko na ang magserbisyo, at naniniwala akong ang serbisyo sa tao ay serbisyo rin sa Diyos.

---

Kung mayroon kayong nais idulog o ipaabot sa inyong abang lingkod, maaari kayong sumulat sa BISYO MAGSERBISYO ni Bong Go, BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa bisyo.magserbisyoo@gmail.com.

Paalala lamang na sana ay isama ninyo sa inyong mga liham ang inyong contact number upang mas madali namin kayong mapaglingkuran.