Tanggalin ang non-teaching tasks, balik-pokus sa pagtuturo

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Mar. 20, 2025

Iniulat kamakailan ng Department of Education (DepEd) na babawasan ng 57% ang mga forms na kailangang punan ng ating mga guro. Malaking tulong ito upang matutukan ng ating mga guro ang pagtuturo at matiyak na natututunan ng ating mga mag-aaral ang dapat nilang pag-aralan. 

Matagal nang hinaing ng ating mga guro na nagiging sagabal sa kanilang pagtuturo ang dami ng non-teaching tasks na kailangan nilang gawin. Una nang nabatid sa Year One Report ng Second Congressional Commission on Education (EDCOM II) na lumabas noong nakaraang taon na umaabot sa mahigit 50 ancillary at administrative tasks ang kailangang gampanan ng mga guro. 

Lumabas din sa isang pag-aaral ng IDinsight at ng EDCOM II na umaabot sa 52 oras ang average na inilalaan ng mga guro kada linggo upang gampanan ang kanilang mga tungkulin. Lagpas na ito sa 40 oras kada linggo na iminamandato ng batas para sa kanila. Ayon pa sa naturang pag-aaral, isa sa apat na guro ang nagtatrabaho ng mahigit 60 oras kada linggo dahil sa mga dagdag na workload bilang mga librarian, school clinician, canteen managers at iba pa.

Ipinag-utos na sa ilalim ng DepEd Order No. 002 s. 2024 ang pag-alis ng mga non-teaching tasks sa mga guro, samantalang nilinaw naman ng DepEd Order No. 005 s. 2024 ang mga limitasyon sa workload ng mga guro. 

Matatandaan ding inanunsyo kamakailan ng DepEd ang pag-hire sa mahigit 7,000 administrative staff sa ilalim ng contract of service upang mapagaan ang trabaho ng mga guro. Malaking tulong sa ating mga guro ang mga dagdag na kawaning ito, ngunit marami pa tayong dapat gawin upang matiyak na may sapat na non-teaching staff sa mahigit 47,000 na pampublikong paaralan sa bansa.

Kaya naman patuloy na isinusulong ng inyong lingkod ang pagsasabatas ng Revised Magna Carta for Public School Teachers (Senate Bill No. 2493) na ating inihain. Sa ilalim ng panukalang batas na ito, magiging institutionalized ang polisiyang ipagbawal ang pagpapagawa ng mga non-teaching tasks sa ating mga guro. Iminumungkahi rin nating bawasan ang oras ng pagtuturo ng mga guro mula anim pababa sa apat. Kung maisabatas ang panukalang ito, magiging mandato sa DepEd at Department of Budget and Management (DBM) na punan ang mga non-teaching positions.

Nakasalalay ang kalidad ng ating edukasyon sa kakayahan ng ating mga guro. Ngunit para magtagumpay ang ating mga guro, kailangang ibigay natin sa kanila ang bawat suportang kinakailangan nila upang magampanan nang husto ang kanilang tungkulin.

Marami pa tayong dapat gawin para sa kanila at sa ating pagtutulungan, maisasakatuparan din natin ang mga inaasam na polisiya para maitaguyod nang mabuti ang kapakanan ng ating mga guro.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Pagpapawalang-bisa ng kasal sa pangalawang asawa

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Mar. 20, 2025

Dear Chief Acosta, 

Ikinasal ako sa isang banyaga noong taong 2010 sa Amerika. Kalaunan ay hindi naging maganda ang pagsasama namin. Nakilala ko si Menyong na aking katrabaho. Bagama’t ako ay kasal pa sa banyaga ay nahulog ang loob ko sa kanya at kami ay nagkaanak at nagpakasal din dito sa Pilipinas. Nalaman ko na kumuha pala ng diborsyo ang asawa kong banyaga sa Amerika kaya naman nagsumite ako ng kaso sa korte para kilalanin ang nasabing diborsyo.  Kinatigan naman ako ng korte rito sa Pilipinas. Sa kasamaang palad ay naghiwalay kami ni Menyong noong 2020 at gusto ko rin sanang maipawalang-bisa ang kasal ko sa kanya. Maaari ba akong magsumite ng kaso para ideklarang walang bisa ang kasal namin ni Menyong dahil sa ako ay kasal pa sa asawa kong banyaga nu’ng kami ay ikinasal? — Angela

---

Dear Angela,

Ayon sa Article 35(4) ng Family Code of the Philippines, ang isang kasal ay tinatawag na “bigamous” kung ang isang partido ay ikinasal habang siya ay may legal na kasal sa una niyang asawa. Wala itong bisa simula pa nu’ng una at hindi magkakaroon ng bisa kailan man: 

 “Art. 35. The following marriages shall be void from the beginning: x x x

(4) Those bigamous or polygamous marriages not falling under Article 41;”

Upang mapawalang-bisa ang isang “bigamous” na kasal, kailangang magsumite ng kaso sa korte na tinatawag na “Petition for Declaration of Absolute Nullity of Void Marriage” o pagdedeklara na ang isang kasal ay walang bisa.

Ang tanong ay kung sino ang maaaring magsumite sa korte ng ganitong uri ng kaso. Ayon sa Section 2(a) ng A.M. No. 02-11-10-SC o ang “Rule on Declaration of Absolute Nullity of Void Marriages and Annulment of Voidable Marriages,” na inilabas ng Korte Suprema noong 4 Marso 2003: 

“Section 2. Petition for Declaration of Absolute Nullity of Void Marriages. – 

1. Who may file. – A petition for declaration of absolute nullity of void marriage may be filed solely by the husband or the wife” 

Maliwanag sa nasabing batas na ang nasabing kaso ay maaari lamang isumite sa korte ng asawang lalaki o babae.  Ngunit sa kasong Maria Lina P. Quirit-Figarido vs. Edwin L. Figarido (G.R. No. 259520, 05 November 2024), na dinesisyunan ng Korte Suprema sa pamamagitan ng Kagalang-galang na Hukom Ricardo R. Rosario, ang asawang naagrabyado lamang ng “bigamous” na kasal ang maaaring magsumite ng kaso sa korte: 

“Only the aggrieved or injured spouse of either marriage may petition to declare the nullity of the subsequent marriage.  Inasmuch as Maria Lina is not the aggrieved or injured spouse in her prior marriage, she lacks the legal capacity to petition the declaration of nullity of her subsequent marriage.”

Samakatuwid, hindi masasabing naagrabyadong asawa ang isang tao kung siya mismo ang pumasok sa isang bigamous na kasal bagama’t alam niya na kasal siya sa una. 

Sa iyong sitwasyon, maaaring hindi ka payagan na magsumite ng kaso para ipadeklarang walang bisa ang kasal mo kay Menyong sa dahilang bigamous ito, sapagkat nagpakasal ka sa kanya kahit alam mo na ang naunang kasal mo sa banyaga mong asawa ay hindi pa napapawalang-bisa.  Kaya naman, hindi ka maituturing na naagrabyadong partido.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Digital cash sa mahihirap, para mas mabilis at safe

ni Ryan Sison @Boses | Mar. 20, 2025

Sa panahon ngayon, hindi na maikakaila ang importansya ng teknolohiya sa pagpapadali ng ating buhay. 

Mula sa simpleng komunikasyon hanggang sa mga transaksyon, nagiging susi ang digital platforms para sa mas mabilis at mas epektibong serbisyo. 

Kaya naman, isang hakbang ang ginawa ng gobyerno sa pakikipagtulungan sa pribadong sektor upang gawing mas moderno ang sistema ng pagbibigay ng ayuda sa mga benepisyaryo ng Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps). Kamakailan, sinimulan na ang pamamahagi ng smartphone sa 4Ps beneficiaries sa Navotas at Malabon, ito ay bahagi ng programang “e-Panalo ang kinabukasan,” kung saan layunin nitong turuan ang mga benepisyaryo na gamitin ang digital financial services upang mas mabilis at mas ligtas nilang matanggap ang kanilang cash grants. 

Ayon kay Department of Social Welfare and Development (DSWD) Secretary Rex Gatchalian, malaking ginhawa ito para sa mga benepisyaryo dahil hindi na nila kailangang pumunta pa sa bangko para makuha lamang ang kanilang ayuda. 

Binigyang-diin naman ng kalihim na hindi gumastos ang gobyerno sa mga cellphone na ito dahil ang mga kumpanyang Globe at GCash mismo ang nagbigay ng donasyon. Aniya pa, may kabuuang 32,684 na benepisyaryo ng programa sa buong bansa ang tatanggap ng mga smartphone.

Bukod sa pamamahagi ng mga smartphone, tiniyak naman ng pamahalaan na may kasamang financial literacy training ang mga benepisyaryo. 

Batay sa Presidential Communication Office (PCO), maglulunsad sila ng mga aktibidad upang maturuan ang mga hindi pa pamilyar sa paggamit ng digital platforms. 

Isa itong positibong hakbang tungo sa epektibong sistema ng pamamahagi ng ayuda sa mahihirap. Sa tulong ng teknolohiya, hindi lang napapabilis ang proseso kundi naiiwasan din ang anumang abala at posibleng panganib sa pagpunta sa mga bangko. 

Kumbaga, ligtas at episyente na makukuha ng ating mga kababayan ang kanilang mga benepisyo.  

At kung magpapatuloy ang ganitong uri ng pamamaraan, tiyak na malaki ang maitutulong nito upang mas mapalawak ang accessibility ng digital financial services sa mga mamamayan, lalo na sa mga maralitang Pilipino.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com