Mga Pinay, alok na trabaho abroad, samantalahin

ni Ryan Sison @Boses | Mar. 25, 2025

Sa hirap ng buhay ngayon, hindi na kataka-taka kung bakit marami sa ating mga kababayan, lalo na ang mga kababaihan, ang naghahanap ng mas magandang oportunidad sa ibang bansa. Mas mataas ang sahod at mas maayos ang benepisyo. 

Kaya ngayong International Women’s Month, tila regalo para sa ating mga Pinay ang mahigit 3,000 job openings abroad. Ayon sa Department of Migrant Workers (DMW), may alok na trabaho sa mga cruise ship bilang housekeeping staff, waiter at galley attendant, kung saan ang sahod ng isang galley attendant ay umaabot sa Php40,000 kada buwan.

Bukod dito, may bakanteng trabaho rin sa Saudi Arabia, Oman, UAE, Hungary, at Taiwan, partikular sa hotel industry pati na rin sa sektor ng healthcare para sa mga nurse at caregivers. May demand din para sa factory workers, skilled workers at maging sa mga beautician at nail technician sa ilang bansa sa Middle East at Europa.

Pero paalala ng DMW na maging maingat sa pag-a-apply. Siguraduhin na lehitimo ang job orders sa pamamagitan ng kanilang website. Huwag basta-basta magtitiwala sa mga job offer na nakikita sa social media o messaging apps upang maiwasan ang mga illegal recruiter at human traffickers.

Ngunit habang may oportunidad sa ibang bansa, kailangang tanungin din natin kung hanggang kailan kailangang mangibang-bansa ang ating mga kababayan para lang magkaroon ng maayos na trabaho? 

Kailan darating ang panahon na sapat ang trabaho at sahod dito sa Pilipinas upang hindi na sila mapilitang lumayo sa kanilang mga pamilya? 

Ang trabaho sa abroad ay isang magandang pagkakataon, pero mas maganda kung magkaroon din dito sa Pilipinas ng ganitong oportunidad.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Gobyerno, kung inaasistehan mga obrero, pobreng magsasaka at mangingisda, saklolohan din

ni Ka Ambo @Bistado | Mar. 25, 2025

Walang duda, kailangan ang reporma sa PhilHealth.

Iyan din ang tipong lumabas sa oral argument mismo sa Korte Suprema.

-----$$$--

BATAY sa opinyon ni SC Associate Justice Antonio Kho, Jr dapat nang ireporma ang PhilHealth dahil sa hindi maayos na pamamahala.

Sinasabing mas malaki ang natanggap na pondo kaysa sa nagastos nito kaya’t ipinababalik sa National Treasury ang sobrang pondo.

----$$$--

BATAY kasi sa probisyon sa General Appropriations Act (GAA) of 2024, hindi lang ang PhilHealth ang inaatasang magsauli ng pondo, bagkus ay maging ang iba pang korporasyon na pag-aari ng gobyerno.

Ayon sa Department of Finance (DOF), umabot sa P89.9 bilyon ang hindi nagamit na subsidy ng PhilHealth mula 2021 hanggang 2023.

----$$$--

NAPAG-ALAMAN din na ang PhilHealth ay mayroong P700 billion reserve fund na naipon sa loob ng mga taon.

Pero noong Disyembre 19, 2024, P60 bilyon na ang na-remit pabalik sa National Treasury.

----$$$--

NAKATULONG ang oral argument sa Korte Suprema dahil nabisto ang kahinaan ng PhilHealth sa pangangasiwa.

Ngayon ay nagkukumahog ang PhilHealth sa pagpapaganda ng benepisyo kasama ang pag-alis sa 45-day benefit limit.

-----$$$--

PERO, bakit ngayon lang sila kumikilos upang mapagbuti ang benepisyo sa mga miyembro?

Malinaw na hindi dapat pagkatiwalaan ang mga opisyales nito ng malaking pondo.

Iyan mismo ang argumento kaya’t ipinababalik sa National Treasury ang “unused fund”.

-----$$$---

MAUGONG ang panawagan ng reporma sa loob ng naturang korporasyon ng gobyerno.

Dapat itong ipatupad sa lalong madaling panahon.

Entiendes?

----$$$---

SA gitna ng masalimuot na isyung political sa bansa, hindi dapat pabayaan ang serbisyo sa ordinaryong tao.

Imbes na magpropaganda at makisawsaw sa isyu, magpokus sana ang mga ehekutibo sa mabilis at episyenteng pagtulong sa ordinaryong mamamayan.

----$$$--

KUNG inaasistehan ang ordinaryong obrero, dapat ding saklolohan ng pamahalaan ang pobreng magsasaka at mangingisda.

Dahil sa nagkalat na imported agri-products, diretso sa pagkalugmok ang sektor na ito.

 ----$$$--

TANGING ang mga komprador, broker, importer, middlemen at mga ismagler ang ‘nagpapasasa’ sa pamahalaan.

Sabagay, iyan ay isang dambuhalang problema kahit sino pa ang maupo sa Malacañang.

He-he-he!

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Lycopene mula sa kamatis, nilalabanan ang pagtaba

ni Dr/Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Mar. 24, 2025

Dear Doc Erwin, 

Ako ay isang college student sa isang private university. Graduating na ako sa taong ito. May mga health issue ako na kinakaharap, at ang isa rito ay ang aking obesity. Ilang taon na rin akong nagsisikap na mapababa ang aking timbang. Ayon sa aking doktor, sa pagbaba ng aking body weight ay bababa na rin ang aking blood pressure at ang aking blood sugar.

Humingi ako ng advice sa isang nutritionist sa aming university kung anong mga pagkain ang makakatulong sa akin upang bumaba ang aking timbang. Isa sa mga ipinayo niya sa akin ang regular na pagkain ng mga food na mayaman sa lycopene katulad ng tomatoes (kamatis).

Nais ko sanang malaman kung may mga pag-aaral tungkol sa lycopene at paano ito makakababa ng aking timbang. Bukod dito, may iba pa bang health benefits ang lycopene? Maraming salamat po at sana'y matugunan nyo ang aking mga katanungan. — Edward 

---

Maraming salamat Edward sa iyong pagliham at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Maraming salamat din sa’yong katanungan. Isa itong pagkakataon upang malaman ng ating mga kababayan ang kahalagahan ng tomato (kamatis) at sangkap nito na “lycopene” sa ating kalusugan.

Ang lycopene na galing sa kamatis ay isang natural antioxidant na maraming health benefits. Bukod sa magaling itong antioxidant ay pinapalakas din nito ang iba pang antioxidants katulad ng Vitamin E at Vitamin C. 

Sa mga nakaraang artikulo ng Sabi ni Doc ay nailahad na natin na ang mga antioxidants ay nakakatulong upang makaiwas tayo sa sakit sa puso (cardiovascular diseases), cancer, at metabolic diseases katulad diabetes. Nakakatulong din ang mga ito upang makaiwas sa mga neurodegenerative diseases katulad ng Alzheimer’s disease at ibang dahilan ng pagka-ulyanin (dementia).

Ayon sa isang artikulo na nailathala noong November 19, 2021 sa scientific journal na Oxidative Medicine and Cellular Longevity, ang lycopene ay nakakatulong upang maiwasan ang atherosclerosis dahil sa positibong epekto nito sa maraming factors na nagdudulot ng sakit na ito. Ang atherosclerosis ay nagiging dahilan ng pagbabara ng ating mga ugat (blood vessels) na sanhi ng atake sa puso (myocardial infarction) at stroke. 

Ayon sa Cleveland Clinic ng bansang Amerika, bumababa ang risk na magkaroon ng heart disease by 14 percent kung mataas ang blood level ng lycopene. Ito ay base sa isang review ng 25 clinical trials na nailathala sa Biology, isang kilalang research journal, noong February 4, 2022. 

Sa isa pang pag-aaral, ayon sa Cleveland Clinic, ay napatunayan na nakakababa ng LDL (bad cholesterol) level at nakakataas ng HDL (good cholesterol) level ang pag-inom ng tomato juice. Na-publish ang research na ito sa Food and Chemical Toxicology journal noong December 2014.

Ayon sa unang nabanggit na artikulo sa journal ng Oxidative Medicine and Cellular Longevity, ang lycopene ay napatunayan sa mga epidemiological studies na nagpoprotekta sa atin laban sa prostate at colorectal cancers. Napatunayan din sa mga tissue culture experiments na ini-inhibit ng lycopene ang paglaki at pagdami ng mga cancer cells. Namamatay din ang mga cancer cells dahil sa lycopene. Effective rin ang lycopene laban sa breast cancer dahil sa epekto nito sa insulin-like growth factor 1 receptor (IGF-1R), ayon sa isang pag-aaral na inilathala noong 2011 sa Free Radical Research journal.

Hindi natatapos sa mga nabanggit ang health benefits ng lycopene. Sa libro ni Dr. William Li, na may titulong Eat to Beat your Diet (2023) binanggit niya ang lycopene bilang isang “bioactive” na makikita hindi lamang sa kamatis. Mayroon ding lycopene ang watermelon, bayabas, papaya, persimmon, red bell pepper at pink grapefruit.

Ayon kay Dr. William Li, may pag-aaral na ang lycopene ay nilalabanan ang ating pagtaba (weight gain) sa pamamagitan ng pag-convert ng white fat na maging brown fat, at ina-activate ng lycopene ang thermogenesis ng brown fat. 

Pinipigilan din ng lycopene na bumuo ng mga bagong fat cells ang ating katawan. Ito ay ayon sa pag-aaral na nailathala noong 2019 sa Molecular Nutrition and Food Research. 

Dahil sa lycopene nababawasan din ang lamang liquid fat ng ating mga fat cells. Nagiging dahilan ito upang lumiit ang ating mga fat cells. Mababasa ang resulta ng pag-aaral na ito sa International Journal for Vitamin and Nutrition Research na nailathala noong taong 2021.

Bukod sa mga nabanggit na food sources ng lycopene, ang mga processed tomato products katulad ng tomato paste, ketchup, tomato juice at tomato soup ay mayroon ding lycopene. 

Tandaan natin na mas maraming lycopene ang naa-absorb ng ating katawan kung ang kamatis ay pinainitan o niluto muna bago kainin. Mas mataas din ang lycopene levels ng mga kamatis na itinanim sa farm lots kaysa sa mga kamatis na lumaki sa mga greenhouses.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com