Hunger rate sa ‘Pinas, tumaas

ni Nancy Binay @Be Nice Tayo | Jan. 16, 2025

Dumarami ang mga pamilyang Pilipinong nakararanas ng gutom. Ito ay ayon sa fourth quarter 2024 survey ng Social Weather Stations (SWS).

Ayon sa SWS, tumalon sa 25.9 percent ang involuntary hunger rate. Ang “involuntary hunger” ay tumutukoy sa mga nagutom at walang makain kahit minsan sa loob ng tatlong buwan.

Mas mataas ito kaysa 22.9 percent na naitala noong September 2024. Ito rin ang pinakamataas mula September 2020, kung kailan naitala ang record high hunger rate na 30.7 percent sa kasagsagan ng pandemya.

☻☻☻

Dahil sa December 2024 hunger rate, dumoble ang annual hunger average mula 2023.

Mula 10.7 percent noong 2023, umakyat sa 20.2 percent ang average nitong nakaraang taon. Mas mataas ang bilang noong 2024 ng 0.9 percent sa naitalang 21.1 percent noong 2020.

Isinagawa ng SWS ang survey noong Dec. 12-18, 2024, sa pamamagitan ng face-to-face interview sa 2,160 adults sa buong bansa. Ang margin for error ay ±2 percent.

☻☻☻

Patuloy na hamon para sa pamahalaan ang pagsiguro na may pagkain ang pamilyang Pilipino.

Nananawagan tayo sa pamahalaan na triplehin ang pagsisikap upang maayos ang supply at mapababa pa lalo ang presyo ng pagkain at ibang pangunahing bilihin.

Huwag nating hayaang magutom ang mga kababayan natin.

☻☻☻

Kung mayroon kayong nais idulog o ipaabot sa inyong abang lingkod, maaari kayong sumulat sa BE NICE TAYO ni Sen. Nancy Binay, BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa benicetayo.gmail.com.

Paalala lamang na sana ay isama ninyo sa inyong mga liham ang inyong contact number upang mas madali namin kayong mapaglingkuran. Always Be Nice!

☻☻☻

Kung mayroon kayong nais idulog o ipaabot sa inyong abang lingkod, maaari kayong sumulat sa BE NICE TAYO ni Sen. Nancy Binay, BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa benicetayo.gmail.com.

Paalala lamang na sana ay isama ninyo sa inyong mga liham ang inyong contact number upang mas madali namin kayong mapaglingkuran. Always Be Nice!

FOLLOW US!  Facebook: www.facebook.com/SenatorNancyBinay Twitter: www.twitter.com/SenatorBinay @SenatorBinay Instagram: @SenatorNancyBinay

Bullying sa eskwelahan

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Jan. 16, 2025

Dear Chief Acosta,

Bilang isang magulang, isa sa mga inaalala ko ay ang mga insidente ng bullying sa eskwelahan. Ito ay dahil na rin sa mga nababalitaan ko na may ibang kabataan na nagiging biktima ng bullying at ito ay nagreresulta sa matinding depresyon. Kung kaya, nais ko sanang malaman kung may batas ba na nag-aatas sa mga eskwelahan upang mabigyang solusyon ang mga insidente ng bullying. Salamat sa inyo. — Moi-Moi

---

Dear Moi-Moi,

Upang masagot ang iyong katanungan, maaari lamang na tingnan at basahin ang Seksyon 3 ng Republic Act (R.A.) No. 10627 o ang “Anti-Bullying Act of 2013,” kung saan ipinaliwanag ang mga sumusunod:

“Section 3. Adoption of Anti-Bullying Policies. – All elementary and secondary schools are hereby directed to adopt policies to address the existence of bullying in their respective institutions. Such policies shall be regularly updated and, at a minimum, shall include provisions which:

(a) Prohibit the following acts:

(1) Bullying on school grounds; property immediately adjacent to school grounds; at school-sponsored or school-related activities, functions or programs whether on or off school grounds; at school bus stops; on school buses or other vehicles owned, leased or used by a school; or through the use of technology or an electronic device owned, leased or used by a school;

(2) Bullying at a location, activity, function or program that is not school-related and through the use of technology or an electronic device that is not owned, leased or used by a school if the act or acts in question create a hostile environment at school for the victim, infringe on the rights of the victim at school, or materially and substantially disrupt the education process or the orderly operation of a school; and

(3) Retaliation against a person who reports bullying, who provides information during an investigation of bullying, or who is a witness to or has reliable information about bullying; x x x”

Upang maunawaan ng wasto ang salitang bullying, ito ay nabigyang kahulugan sa Seksyon 2 ng R.A. No. 10627 kung saan nabanggit na ang bullying ay tumutukoy sa malubha o paulit-ulit na paggamit ng isa o higit pang mga mag-aaral ng sulat, pahayag o electronic expression, pisikal na kilos, o anumang kumbinasyon nito, na nakadirekta sa ibang mag-aaral at may aktuwal na epekto na nagiging sanhi ng pisikal o emosyonal na pinsala, o ng takot ukol dito.

Nakalahad sa nabanggit na probisyon ng batas ang ilan sa mga polisiya na nararapat obserbahan sa mga paaralan upang bigyang tugon ang mga insidente ng bullying sa eskwelahan. Ilan sa nasabing polisiya ay ang pagbabawal ng mga sumusunod na akto: a.) ang bullying sa lugar ng paaralan; ari-arian na katabi ng lugar ng paaralan; sa mga aktibidad, gawain o programa na itinataguyod ng paaralan o nauugnay sa paaralan, sa loob man o labas nito; sa mga bus stops ng paaralan; sa mga school bus o iba pang sasakyan na pag-aari, inuupahan, o ginagamit ng isang paaralan; o sa pamamagitan ng paggamit ng teknolohiya o isang elektronikong aparato na pag-aari, inuupahan o ginagamit ng isang paaralan; b.) ang bullying sa isang lokasyon, aktibidad, programa na hindi nauugnay sa paaralan at sa pamamagitan ng paggamit ng teknolohiya o isang elektronikong aparato na hindi pag-aari, inuupahan o ginagamit ng isang paaralan, kung ang pagkilos o pagkilos na pinag-uusapan ay lumikha ng masamang kapaligiran sa paaralan para sa biktima, lumabag sa mga karapatan ng biktima sa paaralan, o materyal at makabuluhang pagkagambala sa proseso ng edukasyon o sa maayos na operasyon ng isang paaralan; at c.) paghihiganti laban sa isang taong nag-uulat ng pananakot, nagbibigay ng impormasyon sa panahon ng pagsisiyasat ng pambu-bully, o kung sino ang saksi sa o may maaasahang impormasyon tungkol sa pananakot.

Ito lamang ang ilan sa mga polisiya na maaaring gamitin ng mga opisyales ng isang eskwelahan upang mabigyang tugon ang mga insidente ng bullying. Karagdagan dito, maaari rin na gumawa o magkaroon ng karagdagang polisiya na mas makatutulong upang mabawasan o tuluyan nang mawala ang mga ganitong klaseng insidente, para hindi na lubos na makaapekto sa kaligtasan at pangkabuuan na kalusugan ng mga estudyante.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Kinder hanggang Grade 6 ng pribadong paaralan, dapat may gov’t assistance

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Jan. 16, 2025

Inihain kamakailan ng inyong lingkod ang isang panukalang batas na layong palawakin ang saklaw ng tulong pinansyal ng pamahalaan sa mga pribadong paaralan. 

Sa ilalim ng inihain nating Government Assistance to Private Basic Education Act (Senate Bill No. 2911), magiging bahagi na ng tulong pinansyal ng pamahalaan sa mga pribadong paaralan ang mga estudyante mula Kindergarten hanggang Grade 6. Dito, bibigyang prayoridad ang mga nangangailangang mag-aaral at mga completers ng Alternative Learning System (ALS).

Voucher system na lamang ang gagamitin nating sistema sa pagbibigay ng tulong pinansyal at magkakaroon na rin ng batayan sa pagpili ng mga benepisyaryo kagaya ng siksikan sa mga silid-aralan, pati na rin ang performance at tuition na sinisingil ng mga pribadong paaralan sa mga mag-aaral.

Layong amyendahan ng ating panukala ang Republic Act No. 6728 o ang Government Assistance to Students and Teachers in Private Education Act (GASTPE). Matatandaang naamyendahan na ang naturang batas sa pamamagitan ng Republic Act No. 8545 o ang Expanded Government Assistance to Students and Teachers in Private Education Act (E-GASTPE). 

Naamyendahan muli ang saklaw ng E-GASTPE noong isabatas ang Enhanced Basic Education Act of 2013. Kasunod nito, nilikha at ipinatupad ng Department of Education (DepEd) ang Senior High School Voucher Program (SHS-VP) upang magbigay sa mga kuwalipikadong mag-aaral ng tulong pinansyal sa pamamagitan ng mga vouchers. Ipinatupad ang programa upang tugunan ang kakulangan sa silid-aralan dahil sa dagdag na Grade 11 at 12.

Isa pang programang pinapatupad sa ilalim ng GASTPE ang Educational Service Contracting (ESC), kung saan nakakatanggap ng mga grant ang kuwalipikadong mga benepisyaryo. Sa ilalim ng ESC, ginagamit ng gobyerno ang labis na kapasidad ng mga sertipikadong private junior high schools, kung saan nagbibigay ng slots sa mga mag-aaral na papasok sana sa mga pampublikong paaralan. Isa sa mga pangunahing layunin ng ESC ay mabawasan ang siksikang mag-aaral sa mga pampublikong paaralan. 

Matatandaang noong nakaraang taon, pinangunahan natin ang pagrepaso sa pagpapatupad ng E-GASTPE Program. Lumabas sa mga pagdinig na nabigo ang ESC na mabawasan ang siksikan sa mga paaralan at mabigyang prayoridad ang mga nangangailangan ngunit mahuhusay na mag-aaral. Kaya naman isinusulong nating gamitin na lang ang voucher system dahil mas simple ito at mas matipid para sa ating pamahalaan. Mahihikayat din ng voucher system ang kompetisyon sa mga pribadong paaralan dahil bibigyang insentibo ang pag-angat sa kalidad ng edukasyon at pagpapanatili ng mas murang matrikula.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com