7 Tips para hindi kapitan ng kamalasan ngayong Ghost Month

ni Rikki Mathay - @Tips Pa More | August 9, 2022

Sabi nila, halos lahat ng Pilipino ngayon ay may dugong Chinese dahil sa laki ng populasyon ng mga taong may lahing Tsino sa bansa. Kaya naman, hindi na bago ang paggunita natin ng iba’t ibang okasyon at mga tradisyong mula sa China. Isa na ang Ghost Month o Hungry Ghost Festival na ginaganap sa loob ng isang buwan kada taon. Ang Ghost Month 2022 ay mula Hulyo 29 hanggang Agosto 26, 2022.

Naniniwala ang mga Tsino na mga espiritu ng mga ninuno ay gumagala kada Ghost Month, kaya maaari nilang pakainin ang mga kaluluwa upang payapain sila. Naghahanda sila ng mga handog na pagkain at nagsusunog ng mga papel na Joss at insenso upang parangalan ang kanilang mga ninuno.

Pero hindi pareho sa ibang piyesta, ang Ghost Month at sinasabing pinakanakakatakot na buwan ng taon. Ito ay pinaniniwalaan sa unang araw ng buwan, ang mga pintuan ng impyerno ay bumukas at ang mga multo ay malayang makakain at masiyahan sa kanilang sarili sa loob ng isang buwan. Sa huling araw ng buwan, ang mga pintuan ng Impyerno ay muling nagsasara kaya ang mga espiritu ay bumalik sa kanilang espirituwal na kaharian.

Paano maiiwasan ang anumang posibleng pag-atake ng mga multo sa panahon ng pagdiriwang? Narito ang pitong pangunahing ipinagbabawal gawin upang matulungan kang manatiling ligtas.

1. Huwag manatili sa labas ng masyadong gabi, lalo na para sa mga bata, matatanda at buntis. Sa panahon ng pagdiriwang, ang mga multo ay pinakamalakas sa gabi dahil sa Yin na enerhiya. Makabubuting umuwi bago lumubog ang araw.

2. Iwasan paglangoy o anumang water activity. Ang mga water ghost ay maghahanap ng mga biktimang aktibo upang muling magkatawang-tao sa araw na iyon. Susubukan nilang lunurin ang mga tao sa tubig. Lumayo sa anumang aktibidad sa tubig.

3. Huwag hawakan ang mga handog na pagkain sa altar. Ang paghawak o pagtapak sa mga alay ay ‘makakasakit’ sa mga multo.

4. Huwag mamulot ng pera sa kalye. Ang pera ay para suhulan umano ang mga bantay ng impyerno. Kung kukuha ng pera, maaari itong magdulot ng pagkakasala sa kanila.

5. Huwag magsuot ng pula o itim na damit. Ang dalawang kulay ay nakakaakit sa mga multo at nakakaakit ng hindi gustong atensyon.

6. Huwag magsampay ng mga damit sa labas kapag gabi na. Susubukan umano ng mga gumagala na multo ang mga damit at dadalhin sa loob kasama ng mga damit.

7. Huwag magbukas ng payong sa loob ng bahay. Ang pagbubukas ng payong sa loob ng bahay ay nangangahulugan ng imbitasyon para sa kanila.

Dahil ako ay half Chinese rin, may mga ilan akong sinusunod na tradisyon dahil 'ika nga ay wala namang mawawala basta hindi tayo nakakapinsala. May mga paniniwala ring kokontra umano sa masasamang dulot ng Ghost Month, tulad ng pagsusuot ng mga crystal at semi precious na mga bato. Isa itong dahilan kung bakit nagbukas ako ng online shop kung saan gumagawa ako ng mga espesyal na pulseras na sinasabing magbibigay ng proteksyon laban sa mga hindi umano’y Panganib at Kamalasan.

Ayon sa feng shui, ang sumusunod ang mabibisang panlaban ngayong Ghost Month:

1. Black Onyx. Upang maibsan ang mga hindi kinakailangang alalahanin at takot. Ito rin ay mahusay na depensa laban sa mga pag-atake ng saykiko at espirituwal.

2. Black Obsidian. Isang batong ginagamit upang makipag-usap sa mga espiritu, lalo na sa espiritu ng mga patay. Magsuot ng itim na obsidian upang protektahan ka laban sa itim na salamangka o masamang pangkukulam, at para mapanatili kang grounded. Para sa energy sensitive, medyo nahihilo ka dahil sa presensya ng Hungry Ghosts.

3. Emerald. Para itakwil ang masasamang espiritu at protektahan ang iyong aura laban sa black magic.

4. Labradorite. Isang malakas na batong panlaban sa takot at protektahan ka mula sa mga bangungot

5. Smoky Quartz. Isa ring magandang bato ngayong Hungry Ghost Month dahil poprotektahan ka nito mula sa pinsala at negatibong impluwensya.

6. Tiger’s Eye. Hindi lamang para sa pera at kayamanan, ngunit maaari rin itong gamitin bilang anting-anting laban sa mga mapaminsalang espiritu.

7. Itim na tourmaline (schorl) ay mga mabisang bato laban sa masasamang espiritu at ari-arian ng demonyo.

8. Dahil ang Hungry Ghosts ay madalas na gumagala sa gabi, gamitin ang iyong Moonstone upang gabayan ka sa gabi at protektahan ka mula sa masasamang espiritu na nagkukubli mula sa mga anino.

Silipin ang iba pang anting-anting sa Instagram na Tocador Boutique, pero tulad din ng palagi kong sinasabi, ang pinakamabisang panlaban ay panalangin sa Panginoong Diyos.

Stay safe!

---

Para sa inyong iba pang katanungan at kung may nais ibahaging tips, mag-email lang sa mathayrikki@gmail.com at i follow ang ating Facebook page na Rikki Mathay QC, at Instagram account na Rikki Mathay

Lagnat, pananakit ng ulo at lalamunan, pantal at sugat... Mga sintomas ng monkeypox

ni Rikki Mathay - @Tips Pa More | August 2, 2022

Isang linggo na mula noong unang natukoy ang unang kaso ng monkeypox sa Pilipinas.

Kasunod nito ang samu't saring haka-haka kung paano ito nakukuha at nagagamot.

Ang monkeypox ay nakahahawang sakit na dulot ng monkeypox virus na tila kaso ng bulutong.

Ang unang kaso ng tao ay natukoy noong 1970, at ito ay naunang natagpuan sa kontinente ng Africa, maliban sa mga kaso na nauugnay sa mga imported na hayop.

Pero nitong Mayo 2022, maraming kaso ang natukoy sa ilang bansa, kung saan hindi naging endemic ang monkeypox.

Ang monkeypox ay maaaring maipasa mula sa tao patungo sa tao sa pamamagitan ng:

1. Anumang malapit na pisikal na kontak sa monkeypox blisters o scabs (kabilang sa panahon ng pakikipagtalik, paghalik, pagyakap o paghawak ng mga kamay)

2. Paghawak sa damit, kama o tuwalya na ginagamit ng taong may bulutong

3. Ang pag-ubo o pagbahin ng taong may monkeypox kapag malapit sa iyo

4. Ang mga ulcer, sugat o sugat na nasa bibig o lalamunan ay maaaring nakahahawa, ibig sabihin, ang virus ay maaaring kumalat sa pamamagitan ng laway at respiratory droplets (at posibleng mga short-range na aerosols), sa ilang kaso.

5. Higit pang mga pag-aaral naman ang kailangan kung ang virus ay maaaring kumalat mula sa paghinga at pakikipag-usap.

Kapag nahawa ng monkeypox, karaniwang tumatagal sa pagitan ng 5 at 21-araw para lumitaw ang mga unang sintomas. Maging mapagmatyag sa mga sumusunod na unang sintomas ng taong may monkeypox:

1. Lagnat

2. Pananakit ng ulo

3. Pananakit ng lalamunan

4. Pamamaga ng mga lymph node

5. Pantal at sugat

Ang mga pantal na sugat ay nagsisimulang patag, tumataas, napuno ng malinaw na likido at pagkatapos ay nagiging pustules (napuno ng nana). Ang taong may monkeypox ay maaaring magkaroon ng maraming sugat o iilan lamang.

6. pananakit ng kalamnan

7. sakit ng likod

8. panginginig

9. kapaguran

10. sakit sa kasu-kasuan

Karaniwang lumilitaw ang isang pantal 1 hanggang 5-araw pagkatapos ng mga unang sintomas.

Ang pantal ay madalas na nagsisimula sa mukha, pagkatapos ay kumakalat sa ibang bahagi ng katawan. Maaaring kabilang dito ang bibig, ari at anus.

Maaari ka ring magkaroon ng pananakit ng puwetan o pagdurugo mula sa iyong ibaba.

Sa karamihan ng mga kaso, ang mga sintomas ng monkeypox ay nawawala nang kusa sa loob ng ilang linggo ngunit, sa pagitan ng tatlo at anim na porsyento ng mga kaso na iniulat sa mga bansa kung saan ito ay endemic, maaari itong humantong sa mga medikal na komplikasyon at maging sa kamatayan. Ang mga bagong panganak na sanggol, mga bata at taong may mga kakulangan sa immune system ay maaaring nasa panganib ng mas malalang sintomas at kamatayan mula sa sakit.

Sa malalang kaso, ang mga sintomas ay kinabibilangan ng mga impeksyon sa balat, pulmonya, pagkalito at impeksyon sa mga mata na maaaring humantong sa pagkawala ng paningin.

Marami sa nakamamatay na kaso ay mga bata o taong maaaring may iba pang kondisyon sa kalusugan.

Ngayong idineklara ni World Health Organization (WHO) Director-General Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus bilang public health emergency, naglabas ang World Health Organization (WHO) ng mga Temporary Recommendations upang gabayan ang pagtugon sa bagong sakit na ito.

1. I-activate ang multi-sectoral coordination mechanisms para sa kahandaan at pagtugon, upang ihinto ang paghahatid ng tao sa tao.

2. Iwasan ang diskriminasyon laban sa sinumang indibidwal o grupo ng populasyon na maaaring maapektuhan, upang makatulong na maiwasan ang higit pang hindi natukoy na transmission.

3. Paigtingin ang epidemiology at pagsubaybay sa sakit.

4. Palakasin ang kakayahan sa pagtuklas sa pamamagitan ng pagpapataas ng kamalayan at pagsasanay sa mga manggagawang pangkalusugan.

5. Itaas ang kamalayan tungkol sa paghahatid ng virus, mga kaugnay na hakbang sa pag-iwas at proteksyon, at mga sintomas at palatandaan sa mga komunidad.

At dahil nagmula sa hayop ang monkey pox, ang pakikipagtulungan sa pagitan ng public health agencies at mga awtoridad ng beterinaryo ay mahalaga kapag pinamamahalaan ang potensyal na panganib ng paghahatid ng tao sa hayop.

Stay safe, everyone!

---

Para sa inyong iba pang katanungan at kung may nais ibahaging tips, mag-email lang sa mathayrikki@gmail.com at i follow ang ating Facebook page na Rikki Mathay QC, at Instagram account na Rikki Mathay

Alamin ang “100-day honeymoon period” ni P-BBM

ni Rikki Mathay - @Tips Pa More | July 30, 2022

Ilang araw matapos ang inabangan ng sambayanang kauna-unahang State of the Nation Address ng Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr., patuloy pa ring pinag-uusapan ang mga inilahad niyang konkretong plano upang makamit ang ipinangako noong kampanyang pagbangon ng bansa mula sa kinahaharap na krisis sa ekonomiya at kalusugan.

Hinikayat ni Undersecretary Jose Faustino, Jr., Department of National Defense (DND) officer-in-charge, na magkaisa ang mga Pilipino sa likod ng pamumuno ni P-BBM bilang isang bansa.

“Batid ng DND ang pangangailangan ng pagkakaisa bilang isang tao upang makamit ang aming ninanais na layunin. Samakatwid, ang kamakailan na patutsada laban sa ilang miyembro ng kanyang gabinete, tulad ng naging fake news na pagre-resign ni Honorable Executive Secretary, Victor Rodriguez o laban sa sinumang tao para sa bagay na ‘yun ay pag-atake sa kanyang karangalan,” dagdag ni Faustino.

Sinabi niyang anumang pagtatangkang hatiin ang bansa sa pamamagitan ng malisyosong mga alegasyon ay hindi makatutulong sa nagkakaisang adhikain para sa matatag at progresibong Pilipinas.

“Bilang marangal na mamamayan, dapat nating protektahan ang integridad sa lipunan. Kaya’t hinihikayat ko ang bawat Pilipino na manindigan sa likod ng pamumuno ng ating bansa,” sabi ni Faustino.

Patuloy pa rin ang pagtatalaga ni P-BBM ng mga taong mamumuno ng iba’t ibang departamento at ahensya ng pamahalaan kabilang na ang tinatawag na Gabinete. Ang Gabinete ng Pilipinas ay binubuo ng mga pinuno ng pinakamalaking bahagi ng sangay na tagapagpaganap ng pambansang pamahalaan ng Pilipinas. Sa kasalukuyan, kabilang ang mga kalihim ng 21 executive department at ang mga pinuno ng iba pang ahensya at tanggapan na nasasakupan ng pangulo ng Pilipinas. Ang mga kalihim ng Gabinete ay inatasan na payuhan ang Pangulo sa iba’t ibang gawain ng estado, tulad ng agrikultura, badyet, pananalapi, edukasyon, kapakanang panlipunan, pagtatanggol sa bansa, patakarang panlabas at iba pa.

Hindi basta-basta ang proseso ng appointment. Sila ay hinirang ng Pangulo at pagkatapos ay iniharap sa Commission on Appointments, isang katawan ng Kongreso ng Pilipinas na kumukumpirma sa lahat ng mga paghirang na ginawa ng pinuno ng estado, para sa kompirmasyon o pagtanggi. Kung maaprubahan ang mga hinirang ng pangulo, sila ay nanunumpa sa tungkulin, tatanggap ng titulong “Sekretarya” at magsisimulang gumanap sa kanilang tungkulin.

Hindi na bago ang mga bashers, dahil kung pribadong mamamayan nga’y nama-‘Marites’, inaasahang mas matindi at malawakan pa ang kinahaharap ng public figures artista man o lingkod bayan. Kaya isang tip ni Magsasaka Partylist Rep. Argel Cabatbat, “Kailangan sigurong ilahad ng Pangulo ang mga dahilan sa mga naging desisyon ng kanyang administrasyon kabilang na ang appointments. Ako nama’y naniniwalang may dahilan ang Presidente sa pagtitiwala sa kanyang appointees, tulad kay Executive Secretary Rodriguez, na makatutulong sila sa adhikaing makamit ang kaunlaran ng bansa kabilang na ang agricultural sector.”

Si P-BBM, na gumaganap din bilang kalihim ng agrikultura ay nagmungkahi ng kanyang plano na suportahan ang mga magsasaka sa pamamagitan ng pagpapataw ng “isang taong moratorium sa pagbabayad ng amortisasyon ng lupa at mga pagbabayad ng interest.”

Ang mga pautang at financial assistance sa mga magbubukid at mangingisda ay magiging institusyon at patakaran ng ating administrasyon. Ipaprayoridad natin ang modernisasyon ng sakahan sa pamamagitan ng makabagong teknolohiya para sa mga magsasaka.

Naglista rin ang pangulo ng 19 priority bill para sa papasok na Kongreso, kabilang ang Budget Modernization Bill, Internet Transaction Act at National Defense Act.

Sa ngayon, bilang mamamayan, ay nararapat nating bigyan ng pagkakataon ang mga nakaupo na patunayan ang kanilang kakayanan para sa bayan. Sa katunayan, may tinatawag na “100-day honeymoon period”. Ang konsepto ng unang 100-araw ng termino ng pagkapangulo ay unang pinagtibay sa Pilipinas ni Pangulong Corazon Aquino mula sa Estados Unidos at mula noon ay ginamit bilang sukatan ng tagumpay ng pangulo at ito ay itinuturing na “panahon ng honeymoon”, kung saan ang tradisyunal hinihimok ang mga kritiko na iwasang siraan ang bagong pangulo.

‘Ika nga ni P-BBM, “Sama-sama tayong babangon at ito ang ating marubdob na panalangin na makakamit natin sa pakikiisa at pagkakaisa bilang Pilipino.”

---

Para sa inyong iba pang katanungan at kung may nais ibahaging tips, mag-email lang sa mathayrikki@gmail.com at i follow ang ating Facebook page na Rikki Mathay QC, at Instagram account na Rikki Mathay