Pagtatae, pagsusuka na may kasamang pananakit ng kalamnan at tiyan, sintomas ng gastroenteritis

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | August 16, 2020

Dear Doc. Shane

Kapag ba nakaranas ng pagtatae at may kasamang pagsusuka, ibig sabihin ito ay may “gastroenteritis” na? Ano ba ang sintomas at sanhi nito? – Luis

Sagot

Ang gastroenteritis ay ang pamamaga ng tiyan at mga bituka. Ito ay tumutukoy din sa stomach flu. Kapag nakararanas ng diarrhea o pagtatae at nasusuka, puwedeng masabi na may stomach flu ang pasyente. Maaaring gumaling sa sakit na ito nang walang anumang komplikasyon, maliban na lamang kung ang pasyente ay dehydrated na.

Samantala, ang pinakasanhi nito ay virus — ang pangunahing virus ay rotavirus at norovirus. Food-borne disease rin ito, ibig sabihin ay nakukuha ang sakit sa mga pagkain at inumin.

Ang virus ay maaaring makuha ng pasyente sa pamamagitan ng mga sumusunod:

• Kontaminadong tubig at pagkain.

• Hindi nalinisang mga kamay matapos gumamit ng palikuran.

• Pagkakaroon ng contact sa taong may virus.

Sintomas ng gastroenteritis:

• Pagtatae

• Pagsusuka

• Pagkahilo

• Dehydration

• Pananakit ng ulo

• Pananakit ng kalamnan

• Pananakit ng tiyan

• Sobrang pagkauhaw

• Hindi madalas na pag-ihi

• Matingkad na kulay ng ihi

• Pagkatuyo ng balat at mga labi

• Mataas na lagnat

• Pangangalumata

Tandaan: Iwasang mag-self-medicate o magdesisyon nang basta sa ipaiinom na gamot para sa sakit. Kumunsulta sa doktor (gastroenterologist) upang matiyak ang mga bagay na kailangan gawin sa pasyente.

Dapat gawin upang maiwasan ang pagkakaroon ng tubig sa baga o pulmonary edema

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | August 15, 2020

Dear Doc. Shane

Nagkaroon ng tubig sa baga ang aking tatay at ito ang kanyang ikinamatay. Maaari ba ninyong talakayin ang tungkol sa sakit na ito? – Antonio

Sagot

Ang tubig sa baga o kilala sa tawag na pulmonary edema ay kondisyon kung saan napupuno ng tubig ang baga. Kapag ang pasyente ay may problema sa puso, mahihirapan na itong magbomba ng sapat na dugo sa iba’t ibang bahagi ng katawan.

Habang dumarami ang tubig, mas nahihirapan ang baga na kumuha ng sapat na oxygen na kailangan ng katawan.

Malaki ang posibilidad na magkatubig sa baga ang tao kapag:

• Dati nang nagkaroon ng tubig sa baga

• Mayroong sakit sa baga, tulad ng TB at chronic obstructive pulmonary disorder (COPD)

• Mayroong ng sakit sa dugo

• Hirap sa paghinga

• Madalas inuubo

• May pagtunog ng baga kapag humihinga na parang sumisipol

• Ang ubo ay may kasamang dugo

• May pamamaga ng mga paa

• Hindi normal na tibok ng puso

• May sakit sa puso

Paano ito maiiwasan?

• Iwasan o ihinto ang paninigarilyo

• Sikaping magkaroon ng regular na ehersisyo

• Kumain ng masusustansiyang pagkain

• Panatilihing tama ang timbang

Tandaan na ang tubig sa baga ay maaagapan at nagagamot, lalo na kung ito ay matutukoy ng maaga. Subalit sa ilang mga kalagayan, ang tubig sa baga ay nakamamatay kahit na maisagawa pa ang lahat ng uri ng panggagamot.

Babala sa mga binabalisawsaw!

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | August 14, 2020

Dear Doc. Shane

Ako ay edad 47 at problema ko ay madalas akong binabalisawsaw. Nababahala rin ako na baka ito ay dahil sa impeksiyon. Ano ang dapat kong gawin? Ang hirap kasi na maya’t maya ay kailangan kong pumunta sa CR. – Remy

Sagot

Ang urinary tract infection o UTI ang isa sa mga pangunahing sanhi ng balisawsaw o hirap sa pag-ihi. Ang impeksiyong ito ay maaaring nasa alinman sa mga bahagi ng urinary tract tulad ng:

1. Kidney (bato)

2. Ureter (mga tubo na daanan ng ihi mula sa bato hanggang sa pantog)

3. Bladder (pantog)

4. Urethra (tubo na daanan ng ihi mula sa patog palabas ng katawan)

Ang urinary tract infection ay karaniwang sanhi ng bakterya na nakakapasok sa daanan ng ihi.

Mga salik na maaaring magpataas ng posibilidad na magkaroon ng UTI:

• Mayroong diabetes

• Nagkakaedad na

• Lumalaki ang prostate

• Bato sa bato

• Kung nagdadalangtao

• Kung naka-catheter

Narito ang ilan sa mga sintomas ng UTI:

• Lagnat

• Mabaho o matapang na amoy ng ihi

• Malabo o ihi na may kasamang dugo

• Madalas na pag-ihi o pakiramdam ng masidhing kagustuhan na umihi

May mga pagkakataong ang balisawsaw ay dulot ng biglaang pagbaba ng tubig at likido sa katawan bunga ng matinding init ng panahon at fatigue. Ang pag-inom ng maraming tubig ay makatutulong para maibsan ang balisawsaw.

Narito ang ilan sa mga paraan upang maiwasan ang balisawsaw:

• Pagkakaroon ng sapat na pahinga

• Pag-inom ng 10 baso ng tubig o mahigit pa, araw-araw

• Pag-iwas sa maaalat na pagkain

• Makatutulong ang pag-inom ng buko juice

• Mas mainam kung magpa-check ka ng ihi (urinalysis)