Babala sa mga first time mom na iniiwan ang baby na dumede mag-isa o bottle propping!

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | November 2, 2020

Dear Doc. Shane,

Ako ay first time mom sa edad na 20 at nag-breast feed ako hanggang 4 months lang dahil wala akong gatas. Palagi akong napagsasabihang ‘wag hayaang makatulugan ng anak ko ang bote sa bibig niya na kadalasan ay ipinapatong ko lang sa unan sa tabi niya lalo na kapag may ginagawa ako. Masama raw ito na puwede niyang ikamatay o magkaroon ng impeksiyon sa tainga? – Annie

Sagot

Ang tawag dito ay “bottle propping” at may ilang magulang na nakagawa na nito nang walang kaalaman kung gaano ito kadelikado.

Isa sa mga pinakamahirap na bahagi ng pagiging magulang ay ang pagpapadede kay baby —breastfeeding man o formula feeding. Marami itong kaakibat na hamon, tulad ng pagkakaroon ng mababang milk supply o ang hirap sa paghahanap ng hiyang na formula milk kay baby.

Bukod sa mga nabanggit, may mga delikado ring aspeto sa pagpapasuso. Isa na riyan ang tinatawag na “bottle propping”.

Nasubukan mo na bang ipatong ang feeding bottle ni baby sa unan o kumot para makadede siya habang may ginagawa ka? Ito ang tinatawag na bottle propping. Malimit na ginagawa ito sa mga batang wala pang kakayahang humawak sa kanilang feeding bottle.

Bakit delikado ang bottle propping?

Kung hindi pa kayang hawakan ng baby mo ang kanyang feeding bottle, ibig sabihin ay hindi niya rin ito matatanggal kung nalulunod na siya sa gatas. Halimbawa, nito ay kapag nakatulog ang iyong anak.

Malimit din, kung nag-bottle prop ka, ibig sabihi’y hindi ka nakatingin sa anak mo. Hindi mo maaalis ang bote kung sakaling mag-choke siya nito.

Kailanman ay hindi mo dapat gawin ang bottle propping. Bukod sa nililimitahan o inaalis ng bottle propping ang pagkakataon na maka-bonding sa anak mo, delikado ito dahil posibleng magkaroon siya ng ear infection.

Nagkakaroon ng ear infection kapag pinapadede ang iyong baby nang nakahiga. Dumadaloy kasi ang gatas mula sa lalamunan papunta sa tainga.

Samantala, maaari ring maging sanhi ng tooth decay ang bottle propping. Maaaring maipon at mababad sa gatas ang mga ngipin ng bata.

Bukod pa riyan, puwedeng ma-overfeed ang bata kung ganito ang style ng pagpapadede sa kanya. Hindi kasi nakikita ang mga hunger cues ng baby, kaya maaaring mas marami siyang mainom kaysa sa kailangan niya.

Gaanuman nakakatukso na iwan saglit ang bata habang dumedede siya, lalo na kung ihing-ihi na, mas maganda at mas ligtas kung hindi ito gagawin. Kung kailangang umalis sandali, ihinto muna ang pagpapadede o tumawag ng hahalili sa ‘yo.

Bukod pa sa ‘yo, kailangang alam din ito ng bawat miyembro ng inyong pamilya. Mainam ito para masigurong walang mangyayaring masama kay baby habang dumedede siya.

Walang scientific basis na bawal maligo ang mga bagong panganak dahil baka pasukin ng “lamig”

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | November 1, 2020

Dear Doc. Shane,

Kapapanganak pa lang ng aking asawa sa aming unang anak. Sabi ng biyenan kong babae, bawal daw maligo siya agad at baka mabinat o malamigan. Totoo ba ‘yun o kasabihan lang? – Leandro

Sagot

Ang binat ay kapag kagagaling sa sakit ng tao, sinasabi sa kanya na huwag muna siyang masyadong gumalaw-galaw dahil puwede siyang magkaroon nito—ganito rin ang paniniwala kapag kapapanganak.

Maaaring magdulot ang binat ng labis na sakit ng katawan, pagkabaliw o pagkamatay. Ilan sa mga senyales nito ay ang pananakit ng ulo, paglalagas ng buhok, palagiang pagkahilo at iba pa.

Importanteng maintindihan na hindi biro ang pinagdaanan ng katawan nang iyong asawa ng manganak ito, kaya mahalagang bigyan sila ng sapat na panahon para magpagaling—CS man o normal delivery, kailangang ipahinga ang kanilang katawan.

Kalimitan sa mga babae ay nakararanas ng postpartum hair loss. Magsuklay man o hindi, malaki ang chance na maglagas ang buhok nito pagkatapos manganak, lalo na sa unang tatlo hanggang anim na buwan bunsod ng mga pagbabagong nagaganap sa kanilang katawan.

Bukod sa binat, isa sa mga mapapansin na palaging ipapaalala sa bagong panganak ay ang mag-ingat sa “lamig”. Kaya naman, may nagpapayo sa mga nanay na huwag munang maligo, uminom ng malamig na tubig o anumang malamig dahil maaaring pasukin ng lamig ang katawan nito.

Ngunit, ang katotohanan ay walang sapat na scientific basis para mapatunayang totoo ito. Sa katunayan, mas magiginhawahan ang kanilang katawan kung maliligo ito. Makatutulong kung maliligo ng maligamgam na tubig para gumaan ang pakiramdam at maalis ang tension at fatigue na maaaring nararamdaman nila.

Bakit bawal magbuhat ng mabigat ang mga bagong panganak?

Kailangang ipahingang mabuti ang katawan bago pa gumawa ng anumang mabibigat na trabaho. Kalimitan, hindi natin nakikita na maraming nagbago sa kanilang katawan pagkatapos manganak. Hindi madali ang maka-recover—CS man o normal delivery. Sa katunayan, dapat ipinapahinga muna ang kanilang katawan apat hanggang anim na linggo mula nang makapanganak.

Bakit lumuluwa ang mata ng mga taong may toxic goiter?

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | October 31, 2020

Dear Doc. Shane,

Bakit ba lumuluwa ang mata ng taong may problema sa goiter? Napansin ko na ang aking kanang mata ay lumuwa at makalipas ang ilang buwan, pati kaliwang mata gayundin ang nangyari. – Janice

Sagot

Ang Graves’ disease ay klase ng toxic goiter kung saan lumuluwa ang mga mata, puwede ring mamaga ang paligid nito—parehong mata o isang mata lamang.

Sa likod ng eyeball ay may muscles na nagpapagalaw sa mata at taba (fat). Ang eyeball ay napaliligiran ng buto sa loob ng bungo (skull). Lumuluwa ang mga mata dahil namamaga ang muscles at taba kaya itinutulak nito ang eyeball palabas.

Sanhi:

• Puwede itong mamana

• Paninigarilyo

• Malakas uminom ng alak

• Hindi maganda ang lifestyle

Ang pagluwa ng mga mata ay puwedeng mangyari bago lumabas ang mga sintomas ng toxic goiter. Puwede ring diagnosed na at saka pa lang lumuluwa ang mata pagkatapos ng ilang buwan.

Kung isa lang ang matang nakaluwa, nagpapagawa ang doktor ng CT scan para masiguradong namamaga lang ang muscles at walang tumor sa likod ng eyeball.

Bumubuti ang mata kapag ginagamot na ang toxic goiter sa pamamagitan ng tabletang gamot o sa pag-opera. Puwedeng lumala ang problema sa mata kung radioactive iodine ang gagawin kaya pinagbabawal itong gamitin kung sobrang nakaluwa ang mata.

Minsan ay nagrereseta ang doktor ng artificial tears kung natutuyo ang mata. Para maiwasan ang panunuyo ng mga mata, puwedeng magsuot ng dark glasses at takpan ang mata kung natutulog. Gayundin, nababawasan ang pamamaga kung matutulog na mataas ang unan.

Puwedeng magbigay ng steroids ang doktor para maibsan ang pamamaga. Minsan ay kailangan ding operahan ang mata para maibalik ito sa loob ng orbit.