Tips kung paano maiibsan ang pananakit ng likod

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | January 25, 2021

Dear Doc. Shane,

Ano ba ang dapat gawin kapag palaging sumasakit ang likod, partikular sa ibabang bahagi nito? – Beng

Sagot

Low back pain ang pananakit sa ibabang bahagi ng likod. Isa itong sintomas o senyales ng isang karamdaman sa buto, laman, ugat at kasukasuan na matatagpuan sa bahaging ito ng katawan. Madalas na hindi malala ang dahilan ng pananakit na ito at kalimitang nawawala ito nang kusa.

Maraming puwedeng maging dahilan ng pananakit ng likod. Kalimitan na ang sobrang paggamit (overuse) sa bahaging ito ng likod o maling posisyon ng katawan ang siyang nagdudulot ng matinding pagkapagod sa laman, buto at kasukasuan na nararamdaman natin bilang sakit.

May mga nakaaalarmang dahilan din na dapat bigyan ng agarang pagsusuri. Ito ay kapag ang dahilan ay impeksiyon, kanser, pagkaipit ng ugat o nerve impingement at rayuma sa buto o osteoarthritis.

Ilang paraan maibsan ang pananakit ng likuran:

Ang pinakamainam na posisyon ay ang paghiga nang patihaya sa sahig na may unan sa ilalim ng tuhod o kaya ay iangat ang tuhod sa isang upuan. Ito ay para mabawasan ang timbang sa ating likod na siyang nagdudulot ng karagdagang sakit. Maaari itong gawin ng isa hanggang dalawang araw para mapahinga ang ating likod.

Pero importante pa rin na maglakad-lakad nang pakaunti-kaunti at dahan-dahan kada ilang minuto kahit na masakit dahil ang hindi paggalaw ay makapagdudulot ng panghihina ng mga kalamnan na maaaring makapagpapatagal sa pagkawala ng sakit.

Uminom ng gamot tulad ng paracetamol o ibuprofen kung kailangan. Kung hindi kayanin ng mga over-the-counter drug ang pananakit, magpakonsulta upang makakuha ng mas matapang na gamot.

Kumonsulta agad sa doktor kung:

• Ang sakit ay umabot na hanggang sa hita pababa sa inyong mga binti

• May pamamanhid ng hita, paa, bahagi ng ari at puwitan

• May pagkawala ng kontrol sa pagdumi at pag-ihi

• Ang pananakit ay dulot ng aksidente

• Hindi na makakilos nang mabuti sa sobrang pananakit

• Hindi na gumiginhawa pagkatapos ng dalawa hanggang tatlong linggo

• May kaakibat na pananakit ng dibdib

• Biglaang panghihina ng hita, paa at binti

Iba’t ibang sintomas ng gout

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | January 24, 2021

Dear Doc. Shane,

Nitong mga nakaraang araw ay namamaga, namumula at masakit palaging masakit ang aking hinlalaki ng mga paa. Ito ba ang tinatawag na gout, bakit nagkakaroon nito ang mga nagkakaedad? – Chano

Sagot

Ang gout ay nangyayari kapag may naipong “urate crystals” sa kasukasuan. Ang “urate crystals” ay nabubuo kapag mataas ang lebel ng uric acid. Ang uric acid ay dumi sa katawan na nasa dugo, at ito ay resulta ng pagbe-breakdown ng mga substansiyang tinatawag na purine.

Sa normal na proseso, ang uric acid ay nalulusaw sa dugo at dumaraan sa kidneys pagkatapos ay lumalabas sa katawan kasama ng ihi. Ngunit, kapag ang katawan ay gumagawa ng labis na uric acid at hindi ito maayos na nailalabas ng kidneys, naiipon at nabubuo ito na parang matutulis at malakarayom na kristal na karaniwang makikita sa hinlalaki ng mga paa. Ang kasukasuan ng tuhod at kamay ay maaari ring tamaan ng gout.

Narito ang mga sintomas ng gout:

• Napakasakit na kasukasuan na karaniwang nararamdaman sa hinlalaki sa paa

• Ang sakit ay gumagrabe sa unang 12 hanggang 24 oras matapos itong magsimula

• Hindi maigalaw na bahagi ng joint at napakakirot kahit masaling lang

• Namumula at namamaga ang apektadong kasukasuan

• Mainit kapag hinahawakan

Narito ang mga posibleng dahilan ng pagkakaroon ng gout:

• Namana sa mga magulang o nasa lahi

• Mula sa pagkain — kapag mahilig kumain ng mga pagkaing nagpapataas sa level ng uric acid, may tsansa na magkaroon ng hyperuricemia at magresulta sa gout

• Edad at kasarian — ang karaniwang nagkakaroon nito ay mga lalaki, lalo na ang mga nasa pagitan ng edad 40 at 50

• Medikal na kondisyon — tulad ng altapresyon na hindi nagagamot, diabetes, mataas na fat at kolesterol sa dugo (hyperlipidemia) at pagkipot ng mga arteri (arteriosclerosis)

Narito ang mga paraan para ito ay maiwasan:

• Wastong kondisyon at kalusugan ng katawan

• Pag-iwas sa pagkaing nakatataba

• Madalas na pagkain ng gulay

• Regular na pag-eehersisyo

• Pagpapanatili ng wastong timbang

• Pag-iwas sa sobrang pag-inom ng alak

• Pag-iwas sa mga pagkaing mataas sa purine tulad ng ilang uri ng isda, pulang karne, kabute at laman-loob ng mga hayop

2-3 days lang dapat maglinis ng mga tainga

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | January 23, 2021

Dear Doc. Shane,

After ko maligo ay naglilinis agad ako ng tainga. Araw-araw ko itong ginagawa at napansin ‘yun ng roommate ko. Sinabihan niya ako na mali raw ‘yun. Dapat dalawa hanggang tatlong beses lang dapat sa isang linggo dahil kapag masyadong madalas ay maaaring akong mabingi. Totoo ba ‘yun? – Hannah

Sagot:

Madalas natin ginagawa pagkatapos maligo ay maglinis ng mga tainga. Pero sa totoo lang, hindi dapat gawing araw-araw ang paglilinis ng loob ng mga tainga. Ang tutuli o earwax ay bahagi ng proteksiyon ng ating mga tainga. Ito ay isang uri ng secretion na nagsisilbing taga-sala ng pumapasok na alikabok o dumi sa ating tainga.

Kahit ang mga insektong aksidenteng nakapasok sa mga tainga ay hindi makatutuloy sa kaloob-looban ng tainga dahil sa mga tutuling ito.

Kung araw-araw ang gagawing paglilinis ng mga tainga, nawawalan ng pagkakataong makaipon ng tutuli sa loob ng mga tainga. Kaya maipapayong dalawa hanggang tatlong beses lamang sa loob ng isang linggo ang dapat gawing paglilinis ng mga tainga.

Ang mga bata ay karaniwang mas maraming tutuli. Ngunit habang nagkakaedad tayo, nababawasan na rin ang dami ng produksiyon ng tutuli.

Basa ang karaniwang tutuli natin. Karaniwa’y hindi ito nagdudulot ng problema. Pero may mga taong tuyo ang tutuli kaya may posibilidad na mamuo ito sa loob. Nagdudulot tuloy ito ng pami­mingi o kakaibang discomfort. Kapag hindi natatanggal ang namuong tutuli at naging matigas ito (impacted cerumen), kakailanganin pang palambutin muna ang tutuli ng ilang patak ng mineral oil o baby oil bago kaunin ito. O kaya’y kailangang pumunta pa sa ENT specialist upang ipabomba ito gamit ang bulb syringe. Ligtas naman ang ganitong procedure at hindi dapat ipag-alala.

Kung namuo na ang tutuli sa loob, hindi na makatutulong kung susundutin pa ito ng cotton buds, daliri, o kung ano pang maipapasok na bagay. Lalo lamang mapipipi ang tutuli patungo sa bamban (eardrum) ng cotton buds.