Iba’t ibang sintomas na delikado ang pagtatae ng bata

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | February 5, 2021

Dear Doc. Shane,

Ano ang dapat gawin kapag nagtatae ang bata na edad 1 1/2? – O’Lie

Sagot:

Ang tiyan ng mga bata ay maselan pa at madaling madali ng mga bakterya, virus at mga sangkap na nagdudulot ng pagtatae. Ang diarrhea o pagtatae ay normal na bahagi ng paglaki subalit, kailangang alisto ang mga magulang sapagkat may ilang uri ng pagtatae na delikado at kinakailangang madala sa ospital at maipatingin sa doktor.

Ang mga sumusunod ay mga nakaaalarmang palatandaan ng pagtatae na kailangang ipatingin sa doktor:

• Kung ito ay lagpas na ng tatlong araw at hindi pa nawawala

• Kung ang pagtatae ay may kasamang dugo

• Kung may pagsusuka na malala o tuluy-tuloy

• Kung hindi nakakakain ang bata

• Kung maputla at nanghihina ang bata

• Kung may mataas na lagnat o lagnat na higit sa isang araw

• Kung hindi nito kaya o walang ganang uminom ng tubig

• Kung may iba pang kakaibang sintomas

Kung pagtatae lamang ang nararanasan at mukha namang malakas ang bata, ang pinakamahalagang dapat gawin ay painumin siya ng maraming tubig at iba pang likido upang hindi siya mawalan ng tubig sa katawan o hindi ma-dehydrate. Ang pag-inom ng ‘oral rehydration salts’ tulad ng ‘Oresol’ ay nakatutulong din.

Ang prinsipyo dito ay kung anumang tubig ang nawala sa katawan ay dapat mapalitan ng katumbas na tubig. Walang bawal na pagkain, bagama’t, dapat iwasan ang anumang pagkain na maaaring naging sanhi ng pagtatae; iwasan din ang gatas. Ang mineral at zinc ay nakatutulong din, puwedeng painumin ang bata ng multivitamins syrup na may zinc.

Maging maselan sa pagpunas ng puwit ng bata na nagtatae sapagkat puwede itong masugatan kung patuloy ang pagtatae.

Kung hindi pa rin gumagaling ang bata sa loob ng ilang araw, dalhin na rin ang bata sa doktor upang matingnan.

Kapag mataas ang kolesterol, kadalasan ay nagkakaroon ng sakit sa apdo

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | February 4, 2021

Dear Doc. Shane,

Kapag mataas ba ang kolesterol ng tao kadalasan ay nagkakaroon ng sakit sa apdo? – Bernadeth

Sagot

Ang apdo (gallbladder/cholecyst) ay maliit at maitim na supot na hugis-peras na may sukat na 7 hanggang 10 sentimetro ang haba na nakakabit sa ilalim ng atay at nagtataglay ng mapait at berdeng likido (50 ml) at tinatawag ding apdo (bile). Ito ay tumutulong sa gawaing panunaw o proseso ng digestion.

Ang kadalasang nagkakaroon ng sakit na bato sa apdo ay kababaihang edad 40 pataas o mga babaeng malusog ang pangangatawan at mabilis magpapayat, at babaeng umiinom ng hormonal na gamot at mga kasalukuyang nasa reproductive age o yugto na maaari pang magdalantao. Subalit, maaari ring magkaroon ng bato sa apdo ang kalalakihan.

Maliban sa alta-presyon, mataas na cholesterol at sakit sa puso, ang hindi tamang pagkain ng mga maaalat at matatabang pagkain ay maaari ring maging sanhi ng pagkakaroon ng bato sa apdo, o ang tinatawag na gallstones.

Ayon sa doktor mataas ang posibilidad na magkaroon ng gallstones kung ang tao ay obese, diabetic, umiinom ng gamot na pampababa ng cholesterol at biglaang nangangayayat.

Malaki rin umano ang posibilidad na magkaroon ng gallstone ang mga taong may malapit na kaanak na nagkaroon nito. Para makaiwas sa operasyon na tinatawag na cholecystectomy para alisin ang apdo, kailangan hinay-hinay lang sa pagkain ng karne at kumain ng masustansiyang pagkain.

Masamang epekto ng pagkain ng instant noodles!

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | February 2, 2021

Dear Doc. Shane,

Ako ay single mom na may dalawang anak. Dahil sa sobrang busy sa work, pagkatapos ng online class ng mga anak ko ay madalas instant noodles lang ang naluluto ko sa kanila. Alam kong hindi ito healthy kaya nilalagyan ko na lang ng itlog at kaunting gulay. Masama ba talaga ang sobrang pagkonsumo sa instant noodles? – Jeya

Sagot

Kung ating papansinin, nahihilig ang mga bata sa instant noodles at pati na rin mga matatanda kasi napakadaling iprepara nito.

At kung dadalasan ang pagkain nito, hindi maganda ang maidudulot nito sa kalusugan at sa ating mga anak.

Mas mataas ang posibilidad ng pagkakaroon ng karamdaman sa puso at pagkakaranas ng stroke sa mga taong madalas kumain ng instant noodles. Ito ang lumalabas sa pag-aaral na isinagawa sa Bayer at Harvard University, mga pangunahing eskuwelahan sa Estados Unidos.

Ito ay dahil sa sangkap na taglay ng karamihan sa mga instant noodles na TBHQ o tertiary-butyl hydroquinone. Ang TBHQ ay isang uri ng preservative na hinahalo sa maraming uri ng pagkain upang ito ay magtagal. Napag-alaman sa pag-aaral na ang sangkap na ito ay walang benepisyo sa kalusugan at hindi rin kayang tunawin ng katawan. At dahil dito, maaaring maapektuhan ang metabolism ng indibidwal na maaari namang humantong sa pagkakaroon ng sakit sa puso, stroke at iba pang mga sakit.

Kaya kung kaya namang iwasan ang pagkain ng mga instant noodles ay iwasan na natin ito hangga’t bata pa.