Sanhi at lunas sa malabnaw na semilya

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | March 12, 2021

Dear Doc. Shane,

Paano ba magiging malapot ang semilya? May gamot ba para rito? Gaano ba karami dapat ang semilya kapag nilabasan ang lalaki? – Alex

Sagot

Ang pagiging malapot o malabnaw ng semilya ng lalaki ay nakadepende sa ilang bagay. Halimbawa, kung kulang sa tubig, maaaring maging malapot ang tamod.

Ang pagkakaroon ng impeksiyon sa prostate o prostate gland at pag-inom ng ilang uri ng gamot ay posible ring magpalapot ng semilya. Kung walang problema sa pag-inom ng tubig at napadalas ang pagpapalabas ng tamod, maaari naman itong maging malabnaw. Nagbabago ang lapot o labnaw ng semilya depende sa mga bagay na ito at karaniwan ay hindi ito dapat ikabahala.

Dagdag pa, ang semilya ng lalaki ay sadyang malapot sa unang 5 minuto pagkatapos itong ilabas at nagiging malabnaw na pagkatapos, ito ay normal din.

Ano ang gamot sa malabnaw na semilya?

Ang paglabnaw ng semilya ay kadalasang normal lamang. Ito ay indikasyon na normal ang antas ng tubig (hydration) sa iyong katawan. Isa pa, ang masyadong madalas na pagsasalsal o pakikipag-sex ay puwedeng maging sanhi ng pagiging malabnaw masyado ng semilya. Ito ay dahil hindi nabibigyan ng sapat na oras ang iyong katawan na mabuo ang semilya na may tamang lapot. Tandaan din na normal lang na nag-iiba ang lapot o labnaw ng semilya at kalimitan wala itong masamang kahulugan sa kalusugan.

Gaanong karami ang lumalabas na semilya sa bawat pagpapalabas?

Ang normal na lumalabas na semilya ay mula 2 hanggang 5 ml o kalahati hanggang isang kutsarita, subalit maaari itong magbago. Kapag sobrang dalas ng pagsasalsal o pakikipag-sex, maaari itong maging mas kaunti at kung natagalan naman na hindi nakapagpalabas, puwede itong maging mas marami.

Saan gawa ang sperm o semilya ng lalaki?

Ang semilya ng lalaki ay ginagawa sa iba’t ibang bahagi na natatagpuan sa itlog ng lalaki o nakapalibot sa lagusan ng semilya. Ito ay binubuo ng ‘sperm cells’ na siyang nakikipagbuklod sa ‘egg cell’ ng babae upang maging ‘zygote’ na siya namang magiging baby at ang likido na binubuo naman ng fructose (isang klase ng asukal) at iba’t ibang bitamina at protina.

Mga pagkain at inuming source ng calcium

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | March 11, 2021

Dear Doc. Shane,

Maaari ba ninyong talakayin ang tungkol sa tamang dami ng calcium na kailangan ng katawan? – Patty

Sagot

Ang calcium ay mahalagang mineral na kinakailangan ng katawan sapagkat ito ang responsable sa pagpapanatiling matibay ng ating mga buto at ngipin. Tumutulong din ito sa maayos na paggana ng puso, nerves at pagproseso ng blood clotting.

Mahalaga ang calcium lalo na sa mga taong apektado ng mga sakit na tulad ng osteoporosis o ang pagrupok ng mga buto, at rickets o ang paglambot ng buto.

Gaano karaming calcium ang kinakailangan ng ating katawan sa araw-araw?

Ang aprubadong dami ng calcium na kinakailangan ng taong may sapat na gulang sa bawat araw ay 1000mg o isang gramo. Ngunit ito ay maaaring magbago depende sa edad at kondisyon ng katawan. Halimbawa, sa batang nasa edad 9 hanggang 13 kung kailan lumalaki at tumatangkad ang pangangatawan, 1300mg ang rekomendadong dami ng calcium. Sa matatanda naman na karaniwang nakararanas ng osteoporosis, 1200mg ang kailangan.

Ano ang posibleng mangyari kapag sumobra sa calcium?

Ang taong may sapat na gulang ay maaari lamang kumonsumo ng hanggang 2500mg calcium. Anumang sobra ay maaaring magdulot ng hindi maganda katulad ng ss: maaaring magkaroon ng constipation o matigas na pagtae, pakiramdam na mabigat sa tiyan o bloated. Nakasasama rin ang calcium sa mga taong may kondisyon na hypercalcemia o ang pagkakaroon ng sobrang calcium sa dugo. Tinuturo rin na nakapagpapataas ng posibilidad ng atake sa puso ang sobrang calcium.

Ano naman ang posibleng mangyari kapag kulang sa calcium?

Ang kakulangan ng calcium sa katawan ay maaaring magdulot ng panginginig at pamamanhid ng mga daliri, pamumulikat, kombulsiyon at abnormal na ritmo ng puso. Kung mapababayaan at nakamamatay ang kakulangan sa calcium. Maaari rin magdulot ng osteoporosis o pagrupok ng buto kung tumagal ang kakulangan ng calcium.

Narito ang mga pagkaing mayaman sa calcium:

• Gatas. Alam ng karamihan na ito ang pangunahin pinagmumulan calcium. Ang isang tasa ng gatas ay maaaring maglaman ng hanggang 250 mg calcium.

• Berde at madahong gulay. Mayaman din sa calcium ang mga berde at madadahong gulay tulad ng kale at arugula. Ang isang kainan nito ay mayroong 100mg na calcium.

• Salmon. Ito ay nagtataglay ng hanggang 180mg calcium sa isang kainan.

• Tokwa. Ito ay nakukuha mula sa prinosesong soybeans. Ang kalahating tasa ng tokwa ay mayroong 253mg calcium.

• Yogurt. Ang gatas na pinroseso ay maaaring maglaman ng 415mg calcium.

• Keso. Isa ring produkto na maaaring makuha sa pinrosesong gatas ay ang keso. Maaaring makakuha ng hanggang 330mg na calcium mula rito.

• Broccoli. Bukod sa mga bitamina, mayroon din itong calcium. Umaabot sa 21mg calcium ang kalahating tasa nito.

• Soymilk. Ang gatas na nakukuha mula sa soy ay nakukunan din ng calcium. Makakakuha ng hanggang 300mg calcium mula rito.

• Almonds. Ang 30mg nito ay mayroong 75mg calcium.

• Sardinas. Ito ay naglalaman ng halos 250mg calcium.

Kaalaman tungkol sa cardiomegaly o paglaki ng puso

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | March 10, 2021

Dear Doc. Shane,

Sadya bang lumalaki ang puso ng tao? Kung gayun ay ano ang dahilan kung bakit ito nangyayari? Nagpa-checkup kasi ang tatay ko at nakitang lumalaki umano ang kanyang puso. May kaugnayan ba ito sa malakas na pag-inom ng alak at paninigarilyo? – Marife

Sagot

Lumalaki ang puso ng tao, na mas malaki pa kaysa sa ating kamao at ang tawag dito ay cardiomegaly.

Bakit lumalaki ang puso?

Ayon sa cardiologist, sinabi niyang lumalaki ang puso dahil sa pagtaas ng presyon ng dugo at bunga ng sakit sa puso tulad ng coronary artery disease.

Puwede ring lumaki ang puso ng may problema sa thyroid, kidneys, may kanser at virus, tulad ng HIV at dengue. May mga impeksiyon din na maaaring maging dahilan ng paglaki ng puso.

May mga antibiotics din na maaaring magpalaki ng puso tulad ng sulfonamides at mga ipinagbabawal na gamot tulad ng cocaine. At ang nakakalasing na inumin ay maaari ring maging dahilan nito.

Nahihirapan ang pusong magpalabas-pasok ng dugo dahil sa paglaki nito kaya naman, ang ilang may ganitong kondisyon ay maaaring atakehin sa puso.

May dalawang uri ng cardiomegaly:

Kapag may dilated cardiomyopathy, ang mga dingding ng kaliwa at kanang bahagi ng puso ay nababanat at nagiging manipis. Nagiging makapal naman ang left ventricle ng puso dahil sa mataas na presyon ng dugo, at ito ay tinatawag na hypertrophy.

Madalas na walang sintomas ang paglaki ng puso. Pero kapag talagang nahihirapan nang mag-pump ng maayos ang puso, dito na nararamdaman ang parang napupugto ang hininga, nahihilo, bumibilis o bumabagal ang pagtibok ng puso, nagkakaroon ng palpitation at palaging parang pagod.

Ang iba naman ay biglang tumataba at namamanas ang mga binti hanggang sa paa.

Kailangang matingnan agad ng doktor ang may ganitong kondisyon. Susukatin ang laki ng puso, pati ang pagkapal ng muscle nito at ang pag-pump na tinitingnan sa echocardiography o ultrasound ng puso. Isinasailalim din sa electrocardiogram o ECG para malaman kung may problema ba ang kuryente ng puso. May ilang procedures din na ginagawa upang makita kung may nagbabara sa mga ugat sa puso na dahilan ng paglaki nito.

Maaari namang bumalik sa normal na sukat ang puso. Ang kailangan lang ay magamot ang pinanggagalingan ng paglaki nito.

Kailangan ding makapagpahinga ng maayos, regular na mag-exercise at uminom ng maraming tubig. Itigil ang paninigarilyo at pag-inom ng alak, at kape. Panatilihing normal ang blood pressure at blood sugar.

At ang pinakaimportante, iwasan ang stress at sobrang pag-aalala. Kaya’t sikapin nang alisin ang mga nagpapa-stress sa ating buhay.