Sanhi at lunas sa low back pain

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | December 21, 2021

Dear Doc Erwin,

Ako ay 35 years old at isang office worker. Dahil sa aking trabaho na computer specialist, madalas ay maghapon akong nakaupo at nasa harap ng computer. May mga panahong pagkatapos ng trabaho at pag-uwi ko sa bahay ay nakararamdam ako ng sakit sa ibabang bahagi ng aking likod. Nawawala naman ang sakit at muling nakakapasok sa aking trabaho matapos uminom ako ng pain reliever at ipahinga sa magdamag.

Ano ang mga kadahilanan ng pagsakit ng ibabang bahagi ng likod? Ano ang maaari kong gawin upang mabawasan ang sakit bukod sa pag-inom ng gamot? - Adelle P.

Sagot

Maraming salamat Adelle sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc.

Ang pagsakit ng ibabang bahagi ng ating likod o karaniwang tinatawag na ‘low back pain’ ay kadalasang nararanasan mula edad 35 pataas. Ayon sa Harvard Medical School aabot sa 80 porsiyento sa atin ay makararanas ng low back pain habang tayo ay nagkakaedad.

Ano nga ba ang mga kadahilanan ng low back pain?

Ayon sa mga dalubhasa, ang low back pain ay kadalasang nagmumula sa mga pagbabago sa ating mga buto at joints sa ating likod. Ang mga buto sa ating likod ay tinatawag na ‘spine’ at ‘sacrum’. Maaaring manggaling ang sakit sa unti-unting pagkasira o paghina ng tinatawag ng ‘discs’ sa pagitan ng buto sa ating spine. Kapag ito ay nangyari, maaaring maipit ang mga nerves na nanggagaling sa ating spine at maging sanhi ng low back pain.

Ang isang uri ng low back pain na maaring maging sanhi ng sakit na nagmumula sa likod at umaabot hanggang sa ating binti ay ang tinatawag na ‘sciatica’. Ang dahilan nito ay ang pagkaipit ng sciatic nerve, isang nerve na galing sa ibabang bahagi ng ating spine.

Maaaring magmula rin ang low back pain, ayon sa Johns Hopkins Hospital, sa arthritis ng spine, spinal stenosis o myofascial pain syndrome.

Bukod sa mga nabanggit, maaaring magkaroon ng low back pain sa pagbubuhat ng mabigat na bagay at ang pagkilos ng ating katawan na hindi nakasanayan. Ang mga nabanggit ay maaaring dahilan ng sprain o strain kung saan ang muscle o tendon sa ating likod ay nababanat ng husto na nagiging dahilan ng low back pain. Nagiging dahilan din ng low back pain ang matagal na pag-upo katulad ng iyong nabanggit, o ang matagal na pagtayo.

Depende sa kadahilanan at severity ng low back pain, maaaring maghintay ng tatlo o apat na araw bago kumunsulta sa doktor. Sa loob ng panahon na ito ay maaaring gamitan ng ilang home remedies upang maibsan ang sakit. Ipinapayo ng Harvard Medical School na sa unang 48-hours mula mag-umpisa ang low back pain ay maaari itong gamitan ng ice pack upang mabawasan ang sakit at mabawasan ang pamamaga ng inyong likod.

Matapos ang 48-hours, ipinapayo na mas makabubuti ang heat therapy kung saan maaaring gumamit ng heating pads o hot water bottle. Makatutulong ang init upang ma-relax ang muscle at dumami ang blood flow na makatutulong sa mas mabilis na paggaling at pagkawala ng low back pain. Mabisa lamang ang heat therapy sa unang isang linggo.

Makatutulong din ang bed rest, ngunit ipinapayo na limitahan ang bed rest sa dalawa o tatlong oras lamang. Maaari itong gawin ng ilang beses sa isang araw sa loob ng isa o dalawang araw lamang. Ayon sa mga dalubhasa mas makabubuting patuloy na kumilos at limitahan ang bed rest ayon sa nabanggit. Sa paraang ito mas mabilis na gagaling ang low back pain. Isang mabisang paraan ng pagkilos ay ang paglalakad (walking). May mga pag-aaral na nagpakita ng bisa ng paglalakad upang malunasan ang low back pain.

Ilan pang mga pamamaraan na ginagamit ng Johns Hopkins Hospital na makatutulong sa low back pain ay ang therapeutic massage (masahe), physical therapy, biofeedback therapy, yoga, tai chi at acupuncture. Maaaring makatulong din ang mga physical therapists at mga ‘chiropractors’ na mga dalubhasa sa pag-correct ng spinal alignment.

Kung ang back pain ay hindi nalunasan ng mga nabanggit o kaya ay may kasama itong ibang sintomas, tulad ng hirap sa paglalakad, at problema sa balanse, pag-ihi at pagdumi, nararapat na sumangguni agad sa inyong doktor.

Sana ay nasagot ng artikulo na ito ang inyong mga katanungan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Habang tumatagal, mas nagmamahal ang presyo ng gamot…Alternatibong paraan para mapababa ang

presyon ng dugo

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | December 18, 2021

Dear Doc Erwin,

Ako ay may asawa, 35 years old at manggagawa sa pribadong kompanya. Ilang taon na rin akong umiinom ng gamot na inireseta ng doktor para sa aking high blood pressure.

Dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng mga gamot ay naghahanap ako ng natural at alternatibong paraan upang mapababa ang aking high blood pressure. May mga nababasa ako na ang ilang essential minerals mula sa pagkain at bilang health supplements ay maaaring magpababa ng blood pressure. Ano ba ang mga essential minerals na maaaring magpababa ng aking blood pressure at saang pagkain ko makukuha ang mga essential minerals na ito? – Emerson G.

Sagot

Maraming salamat Emerson sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc.

Ayon sa pag-aaral, tumaas ang porsiyento ng mga Pinoy na may high blood pressure o hypertension. Mula sa 22 porsiyento noong 1997, ito ay umakyat sa 28 porsiyento noong 2013 at ngayong 2021 ay umabot na sa 37 porsiyento ang mga Filipino na may hypertension. Mas mataas ang statistics kung titingnan ang elderly population kung saan umaabot sa 72 porsiyento sa mga may edad ang hypertensive. Ang hypertension ay pangunahing dahilan sa pagtaas ng risk na magkaroon ng atake sa puso, heart failure at stroke.

Dahil sa mga nabanggit at sa patuloy na pagtaas ng presyo ng mga gamot sa hypertension ay kinakailangan ng health sector na pagtuunan ng pansin ang mga paraan upang maiwasan ang hypertension. Ayon sa mga eksperto, maiiwasan ang pagtaas ng blood pressure kung matututunan ang pagkain ng healthy diet, regular na exercise at pag-iwas sa paninigarilyo.

Isang paraan din na inirerekomenda ng mga health experts upang mapanatiling mababa ang blood pressure ay ang pagkaing mayaman sa tatlong essential “macro” minerals na ito — ang potassium, magnesium at calcium.

Ang potassium ay macro mineral na tinaguriang “essential” dahil ito ay kailangan ng ating katawan para sa pag-function ng muscles at upang maiwasan ang muscle cramps.

Kailangan din ang potassium upang mapanatili ang normal na tibok ng ating puso. Ang kakulangan nito ay maaaring magdulot ng irregular na pagtibok ng puso o tinatawag na “arrhythmia”.

Importante rin ito upang mapanatiling relaxed ang ating mga blood vessels na nagpapababa ng ating blood pressure.

Ayon sa Office of Dietary Supplements ng Amerika, sa iyong edad na 35 ay kinakailangan ng 3,500 milligrams ng potassium araw-araw. Sa mga babaeng nasa edad 19 hanggang 50 ay kailangan ng 2,600 milligrams ng potassium araw-araw.

Mayaman sa potassium ang kamote, spinach, beans at prunes. Ang apricots ay isa sa pinakamayaman sa potassium. Maaaring din makuha ang potassium mula sa patatas, raisins, gatas at yogurt. Kung nanaisin ay available rin ang potassium bilang health supplement na nasa tableta o kapsula.

Ang pangalawang essential macro mineral na makatutulong na panatilihing mababa ang iyong blood pressure ay ang magnesium. Tumutulong ang magnesium na mag-regulate ng ating blood pressure, blood sugar at upang mag-function ang ating mga muscles at nerves. Nakatutulong din ito sa bone development at energy production.

Katulad ng potassium, ang magnesium ay tumutulong din sa pagpapanatiling relaxed ang ating mga blood vessels, kaya’t ito ay mahalaga sa pagpapababa ng ating blood pressure. Ang Recommended Daily Allowance (RDA) para sa magnesium sa iyong edad ay 420 milligrams araw-araw. Sa mga babae mula 31 hanggang 50 years old ay 320 milligrams ng magnesium araw-araw.

Pinakamayaman sa magnesium ang pumpkin seeds at chia seeds. Mayaman din sa magnesium ang brown rice, mani, saging, almonds at kasoy. Mayroong din mabibili na magnesium bilang tableta o kapsula.

Ang pangatlong mineral na panglaban sa hypertension ay ang calcium. Ang essential macro mineral na ito ay ginagamit ng ating katawan upang ma-regulate ang ating blood vessels. Ang iba pang gamit ng calcium ay ang pagpapanatili ng ating mga buto na malusog at ma-regulate ang ating mga enzymes at hormones sa katawan.

Ang Recommended Daily Allowance para sa calcium ay 1,000 milligrams para sa lalaki at babae na may edad 19 hanggang 50. Upang makakuha ng sapat na calcium ay kumain ng madahong gulay, salmon at sardinas. Bukod sa pagkain ay available rin ang calcium bilang health supplement na tableta o kapsula.

Kung hindi sapat ang iyong kinakain upang makuha ang mga nabanggit na essential minerals upang mapanatili na mababa ang iyong blood pressure, maaaring uminom ng mga ito bilang health supplement. Tandaan, magpakonsulta sa doktor upang mabigyan ng sapat at tamang payo ayon sa iyong pangangailangan at kalusugan.

Sana ay nasagot ng artikulong ito ang inyong mga katanungan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Sanhi at lunas sa Rheumatoid Arthritis

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | December 14, 2021

Dear Doc Erwin,

Ako ay 30 years old at nagtatrabaho sa ahensiya ng gobyerno. Bata pa lang ako ay nagkaroon na ako ng arthritis. Matapos akong magpakonsulta sa espesyalista, sinabi sa akin na ako ay may rheumatoid arthritis. Mula noon ay uminom na ako ng mga gamot upang maibsan ang pamamaga at sakit sa aking mga joints sa kamay at paa.

Dahil sa kamahalan ng mga gamot na inireseta sa akin ay pinalitan ko ito ng generic na gamot, ang ibuprofen, na nakatulong naman na maibsan ang sakit na aking nararamdaman. Kamakailan ay nabasa ko sa newspaper na makatutulong sa aking rheumatoid arthritis ang turmeric o curcumin.

Ano ba ang rheumatoid arthritis? Ano ang sanhi nito? Makatutulong ba ang turmeric o curcumin sa aking rheumatoid arthritis? Maaari ko ba itong ipalit sa aking gamot na ibuprofen? Sana ay mapaliwanagan n’yo ako tungkol dito. – Raul S.

Sagot

Maraming salamat Raul sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc.

Ang iyong sakit na rheumatoid arthritis ay isang uri arthritis kabilang sa mahigit 100 klase ng arthritis. May isa hanggang dalawang porsiyento ng mga adults sa buong mundo ay may rheumatoid arthritis. Karamihan ay may osteoarthritis, na ang kadahilanan ay ang mga pagbabago sa ating katawan dahil sa pagtanda. Kasama sa mga pagbabago ang bumababang kakayanan ng katawan na labanan ang inflammation, ang muscle wasting dahil sa pagtanda o tinatawag na sarcopenia, at dahilan din ang mabilis na bone turnover dala ng ating pagtanda.

Ang rheumatoid arthritis ay autoimmune disease kung saan ang sarili nating immune system, na tumutulong sa katawan upang labanan ang infection at iba’t ibang sakit ay umaatake laban sa joint tissues na nagiging sanhi ng pamamaga at pagsakit nito.

Maaaring ang dahilan nito ay genetic o mula sa iyong genes at ang infection gawa ng virus o bakterya ay maaaring mag-trigger ng sakit na ito. Mas mataas ang posibilidad na magkaroon nito ang mga babae, ang indibidwal na may family history ng rheumatoid arthritis. Mas mataas din ang risk ng mga naninigarilyo at overweight na magkaroon ng sakit na ito.

Bagama’t maraming klase ng arthritis, at magkakaiba ang mga kadahilanan nito, ang mga sintomas at paraan ng paggamot ay halos magkakapareho. Kadalasan ginagamit ang mga analgesics, steroids at non-steroidal anti-inflammatory drugs o NSAIDs tulad ng Ibuprofen upang gamutin ang rheumatoid arthritis at iba pang klase ng arthritis. Ang mga gamot na nabanggit ay nakatutulong upang mabawasan ang sakit at pamamaga ng mga joints.

Ang turmeric ay galing sa ugat ng halaman na may scientific name na Curcuma longa.

Ang halamang ito ay makikita sa India at iba’t ibang bansa sa southeast asia, tulad ng Pilipinas. Ayon kay Dr. Robert Ashley ng University of California sa Los Angeles, ang turmeric ay matagal ng ginagamit sa Ayurvedic medicine laban sa inflammation at pain.

Tungkol sa iyong tanong kung ang turmeric o curcumin ay makatutulong sa mga sintomas ng iyong arthritis, may pag-aaral na tungkol d’yan. Inilathala noong August 2016 sa Journal of Medicinal Food ay ikinumpara ang epekto ng turmeric o curcumin sa placebo at sa mga gamot na ginagamit laban sa arthritis pain, tulad ng ibuprofen, diclofenac at glucosamine. Sa pananaliksik na ito ay napag-alamang nabawasan ang arthritis pain sa indibidwal na uminom ng turmeric at ang epekto na ito ay kahalintulad ng epekto ng ibuprofen at diclofenac.

Tandaan, maaaring may mga side-effects ang pag-inom ng turmeric o curcumin, tulad ng sore throat, kabag, pamamaga ng paligid ng mga mata at pangangati. Ang mga sid-effects na ito ay kadalasan mararanasan kung ang dose ng turmeric o curcumin ay lalagpas sa 1,200 milligrams.

Kung ninanais mong ipalit ang turmeric o curcumin sa iyong gamot na ibuprofen dahil sa nabanggit na research study ay makabubuting sumangguni muna sa doktor.

Sana ay nasagot ng artikulong ito ang inyong mga katanungan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com