Pagtulog sa hapon, pag-inom ng alak at iba pang paraan upang humaba ang buhay

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | January 22, 2022

Dear Doc Erwin,

Regular akong nagbabasa ng inyong health column na Sabi ni Doc at sa ilang artikulo ay binanggit n’yo ang Blue Zone diet. Pamilyar ako sa iba’t ibang klase ng diet dahil marami na rin akong nasubukan upang mabawasan ang aking timbang.

Maaari ba ninyong maipaliwanag kung ano ang Blue Zone Diet, paano ito ginagawa at kung ito ay makatutulong sa aking kalusugan at sa paghaba ng aking buhay? - Gilbert

Sagot

Maraming salamat Gilbert sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at sa pagsubabay sa ating health column.

Ayon sa librong The Blue Zones Solution, binanggit ni Dr. Dean Ornish, Founder and President ng Preventive Medicine Research Institute at Clinical Professor of Medicine sa University of California, ang pinaka-importanteng determinant ng ating kalusugan ay ang ating mga lifestyle choices. Para kay Dr. Ornish makabubuti sa ating kalusugan at paghaba ng buhay ang pagkain ng whole foods at plant-based diet, umiwas at i-manage ang stress, moderate exercise, tulad ng paglalakad, social at community support at meaningful at may purpose na buhay. Aniya, ang mga pamamaraang ito ay makatutulong makaiwas sa mga chronic diseases at kadalasan ay maaaring ma-reverse ang paglala ng mga sakit na ito.

Ang The Blue Zones Solution ay libro na isinulat ni Dan Buettner, taga-National Geographic Society. Sa aklat na ito ay inihayag ni Dan Buettner ang mga resulta ng kanilang pag-aaral ni Michel Poulain, isang demographer, kung saan parte ng mundo na marami sa populasyon ay nabubuhay ng higit pa sa pangkaraniwang edad o lifespan at kung saan ang matatanda ay walang sakit, tulad ng obesity, cancer o diabetes.

Ayon sa Buettner-Poulain team of experts, may 9 common denominators kung bakit nabubuhay nang matagal at bihira magkasakit ang mga centenarians (100 years old) at super-centenarians (mahigit 100 years old) sa 5 Blue Zones na nabanggit. Ang mga ito ay ang patuloy na paggalaw o pag-exercise, pagkakaroon ng sense of purpose sa buhay (‘ikigai” ang tawag ng mga Okinawans), pagkakaroon ng paraan upang maiwasan o mabawasan ang stress, 80% rule sa pagkain (kumakain hanggang 80% full lamang), pagkain ng gulay (kumakain sila ng karne limang beses lamang sa isang buwan at kaunti lamang), pag-inom ng alak in moderation (mas mahaba ang buhay ang umiinom ng alak in moderation kaysa sa hindi umiinom.

Idagdag din natin na bukod sa Blue Zone diet na kinakain ng mga Ikarians ay may natuklasan pa ang mga researchers ng University of Athens Medical School at Harvard School of Public Health. Ayon sa kanilang pag-aaral, ang regular na pag-nap o pagsiyesta sa loob ng limang araw linggu-linggo ay nagpababa ng 37 percent sa risk na magkaroon ng sakit sa puso ng mga Ikarians.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Mabisang gamot para sa kirot at pamamanhid ng mga Diabetic

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | January 20, 2022

Dear Doc Erwin,

Ako ay matagal na ninyong tagasubaybay. Ako ay 35 years old, may Type 2 diabetes at kasalukuyang umiinom ng mga gamot na prescribed ng aking doktor. Isa sa mga gamot na aking iniinom ay ang Alpha Lipoic Acid. Ano ba ito at makatutulong ba ito sa aking diabetes?

Para sa inyong kaalaman, madalas akong makaramdam ng pamamanhid at minsan ay kirot sa aking paa. Bukod sa tumataas ang aking blood sugar, mataas din ang aking lipid profile. – Rommel

Sagot

Maraming salamat Rommel sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at sa pagsubabay sa ating health column.

Ang Alpha Lipoic Acid o ALA ay antioxidant na kilala rin sa tawag na Acetate Replacing Factor. Ito ay isang uri ng fatty acid na ginagawa ng ating katawan at makikita rin sa ating mga pagkain, tulad broccoli, spinach at patatas. Makikita rin ito sa mga karneng laman-loob. May mga herbal health supplements din na naglalaman ng Alpha Lipoic Acid.

Ang Alpha Lipoic Acid, ayon sa Health Encyclopedia ng University of Rochester Medical Center ay ginagamit upang gamutin ang tinatawag na diabetic neuropathy.

Ang diabetic neuropathy ay sakit dahil sa nerve damage na nakikita sa mga taong may diabetes.

Ang kadalasang sintomas nito ay pamamanhid, kirot, cramps o ulcer at infection sa mga paa.

Ang nabanggit mo sa iyong liham na pamamanhid at kirot sa iyong mga paa ay maaaring sintomas na ng diabetic neuropathy. Ito marahil ang dahilan kung bakit ikaw ay pinaiinom ng iyong doktor ng Alpha Lipoic Acid.

Tingnan natin ang mga scientific studies sa Alpha Lipoic Acid at epekto nito sa diabetic neuropathy. Ayon sa isang review study na inilathala noong 2014 sa scientific journal na Expert Opinion in Pharmacotherapy, ang Alpha Lipoic Acid ayon sa maraming clinical trials at meta analysis studies ay mabisa at safe na gamot sa diabetic neuropathy. Base sa pag-aaral, maaari itong gamitin sa mga diabetic na maagang nagpapakita ng mga sintomas ng diabetic neuropathy, kung saan malamang na makita agad ang clinical improvement.

Ayon dito, malaki ang maitutulong sa iyo ng Alpha Lipoic Acid dahil maagang nakita sa ‘yo ang mga senyales ng diabetic neuropathy at base sa pag-aaral sa mga tulad mo makikita ang mabilis na clinical improvement.

Ayon sa pag-aaral na nabanggit, maaari rin gamiting gamot ang Alpha Lipoic Acid sa mga indibidwal na may diabetic neuropathy na may iba pang sakit o co-morbidities, kung saan hindi maaaring gamitan ng ibang analgesics.

Sa meta-analysis study, kung saan ang resulta ay inilathala sa medical journal na Metabolism noong October 2018, nagkaroon ng systematic review ng mga randomized clinical trials tungkol sa epekto ng Alpha Lipoic Acid sa blood sugar level at lipid profile ng indibidwal na may metabolic diseases tulad ng diabetes. Ayon sa mga researchers, dahil sa pag-inom ng Alpha Lipoic Acid supplements ay bumaba ang blood sugar level, insulin level, insulin resistance at hemoglobin A1c, ng mga participants. Bumaba rin ang triglycerides at LDL cholesterol ng mga uminom ng Alpha Lipoic Acid.

Base sa pag-aaral na nabanggit at sa resulta na nakita sa iba’t ibang randomized clinical trials ay makatutulong sa iyong mataas na blood sugar level at lipid profile ang pag inom ng Alpha Lipoic Acid supplement.

May karagdagang tulong na maidudulot pa ang Alpha Lipoic Acid sa mga indibidwal na may Type 2 diabetes na tulad mo. Ayon sa 2013 study na nai-publish sa Journal of Neurodegenerative Diseases ang Alpha Lipoic Acid therapy ay mabisa at nakapagpapabagal ng cognitive decline sa indibidwal na diabetic na may Alzheimer’s Disease at Insulin Resistance.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

ALAMIN: Hanggang anong edad posibleng mabuhay ang tao?

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | January 18, 2022

Dear Doc Erwin,

Regular akong nagbabasa ng BULGAR at ng inyong column na Sabi ni Doc. Sa nakaraang dalawang artikulo, nagbigay kayo ng mga makabagong research tungkol sa ageing, longevity at age-related diseases – kung paano mapahahaba ang buhay at ang edad na tayo ay malusog ang pangangatawan, gayundin kung paano makaiiwas na magkaroon ng mga sakit na kadalasan ay mayroon ang matatanda, tulad ng Alzheimer’s Disease at cancer?

Nais ko sanang magtanong kung ano ang opinyon ng mga scientists sa ageing o pagtanda tungkol sa life expectancy sa ating hinaharap, ayon sa kanilang research studies?

Hanggang anong edad posible mabuhay ang tao? - Aurelio

Sagot

Sa nakaraang dalawang artikulo ay napag-usapan natin ang mga Longevity genes at ang mga anti-ageing proteins. Inihayag din nating may mga longevity activators na maaari nating gawin o inumin upang muling mapasigla ang longevity genes at anti-ageing proteins na Sirtuins.

Nabanggit din natin, na ayon sa mga scientists na dalubhasa sa ageing at longevity na sa pamamagitan ng iba’t ibang paraan na nabanggit natin sa mga nakaraang artikulo ay maaaring maiwasan o ma-delay ang magkaroon ng mga sakit na karaniwang nagkakaroon ang mga may edad, tulad ng dementia, cancer at metabolic diseases, tulad ng diabetes.

Sa librong Lifespan, sinabi ni Dr. David Sinclair ng Harvard University, isa sa mga nangungunang scientists sa pag-aaral ageing at longevity at kung paano mapahaba ang buhay ng tao, na kung magpapatuloy ang kasalukuyang medical at technological revolution, kalahati ng dami ng mga bata sa Japan ngayon ay mabubuhay ng mahigit pa sa 107 years old at sa Amerika ay aabot ng 104.

Ayon sa “conservative estimate” ni Dr. David Sinclair, ang magiging life expectancy ng tao sa ating hinaharap ay 113 years old. Ito ay itinuturing niyang conservative na estimate dahil kalauna’y pabilis nang pabilis ang pag-abante ng science of ageing at longevity, at kalauna’y tumataas nang tumataas ang life expectancy ng tao. Itinuturing ni Dr. Sinclair at ibang scientists na 120 years old ang potential na edad na kayang marating ng tao, ayon sa kasalukuyang estado ng science of ageing and longevity.

Ang katanungan sa isip ng maraming tao ay kung ano ang mangyayari sa mundo kung hahaba ang buhay ng tao hanggang sa edad na pinaniniwalaan ng mga scientists at sa kaakibat nitong pag-improve ng human health. Magkaroon kaya ng overpopulation?

Ayon kay Dr. David Sinclair, ang sago ni Bill Gates ay hindi. Sa estimate ng mga demographers ng United Nations, ang total global population ay magpa-plateau sa 11 bilyon sa 2100 at mula roon ay titigil na ang pagtaas ng populasyon ng mundo at ito ay bababa na.

Sana ay nasagot ng ating mga ipinahayag sa itaas ang iyong katanungan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com