Tips para magkaroon ng long life

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | June 9, 2022

SA ikalawang bahagi ng ating artikulo tungkol sa mga payong pampahaba ng buhay ni Dr. David Sinclair, multi-awarded na researcher at tanyag na propesor ng Harvard Medical School, ipagpatuloy natin ang mga ipinahayag niyang ebidensiya na pinahahaba ang buhay ng pagkain ng mas kaunti (calorie restriction diet). Sa research experiment na ginawa noong 1991 hanggang 1993, na tinawag na Biosphere 2, nakita ni Dr. Roy Walford, isang propesor ng pathology sa University of California-Los Angeles School of Medicine, at ng kanyang mga kasamang researchers na ang pagkain ng mas kaunti ay nakatutulong sa kalusugan ng tao, tulad ng pagpayat, pagbaba ng blood pressure, pagbaba ng blood sugar at pagbaba ng cholesterol level.

Ayon kay Dr. Sinclair, sa research study kung saan pinag-aralan ng Duke University research team ang calorie restriction diet, kung saan binawasan ng average na 12 percent ang karaniwang kinakain sa 145 katao sa loob ng dalawang taon ay nakita ng mga scientists na napabagal nito ang pagtanda (biological aging) at naging malusog ang pangangatawan ng mga participants. Ang resulta ng pagaaral na ito ay inilathala sa The Journals of Gerontology noong 2017.

Binanggit din ni Dr. Sinclair sa kanyang isinulat na librong Lifespan ang tungkol kay Paul McGlothin, isang 70-year old na CEO ng isang kumpanya at New York state chess champion, isang advocate ng calorie restriction diet. Matapos na pag-aralan ng laboratoryo ni Dr. Sinclair ang blood biomarkers at mga health indicators ni McGlothin, nakita na ang kanyang blood pressure, cholesterol, resting heart rate at linaw ng mata (visual acuity) ay katulad ng makikita sa mas nakakabatang edad.

Kailan dapat mag umpisa ng calorie restriction diet upang makatulong ito na humaba ang buhay? Makatutulong pa ba ang ang pagkain ng mas kaunti sa 60 years old na senior citizen?

Ayon kay Dr. Sinclair, hindi kailangang mag-calorie restriction diet simula pagkabata. Ngunit makabubuti na maagang mag-umpisa sa calorie restriction diet. Ang longevity benefits ng pagbabawas ng pagkain ay makukuha ninuman kung mag-uumpisa kumain ng mas kaunti mula edad 40 +. Ito ang edad kung kailan nag-uumpisa na maramdaman ng ating katawan ang epekto ng pagtanda.

Makatutulong pa ba ang calorie restriction diet sa isang senior citizen na may edad 60 o 65? Ayon kay Dr. Sinclair, batay sa mga research studies, maaari pang mapahaba ang buhay at maiwasan ang ilang mga sakit kung magka-calorie restriction diet and senior citizen.

Anu-anong mga sakit ang maaaring maiwasan ng calorie restriction diet? Ayon kay Dr. Rozalyn Anderson, isang professor sa University of Wisconsin, makakaiwas sa mga sakit katulad ng sakit sa puso, diabetes, stroke at cancer ang indibidwal na nagka-calorie restriction diet.

Kailangan ba na mamuhay na palaging naka-calorie restriction diet? May iba pa bang paraan para mapahaba ang buhay na gamit ang calorie restriction diet? Ang mga sagot sa mga katanungang ito ay kasunod nating tatalakayin. Abangan ang ikatlong bahagi ng ating serye tungkol sa mga advice ni Harvard professor Dr. David Sinclair kung paano humaba ang ating buhay.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Dapat at hindi dapat gawin para humaba ang buhay

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | June 7, 2022

Part 1

Si Dr. David Sinclair ay isa sa Time magazine’s 100 Most Influential People in the World noong 2014 at noong 2018, muli siyang pinarangalan bilang isa sa Time magazine’s 50 Most Influential People in Health Care. Bakit kaya ganito katanyag si Dr. Sinclair?

Ipinanganak at lumaki si Dr. David Sinclair sa New South Wales, Australia. Noong 1956, mula sa Hungary ay naglakbay sa Australia ang kanyang mga ninuno ng sumiklab ang rebolusyon laban sa communist government ng Hungary at noon ay mapanikil na polisiya ng Soviet Union.

Nag-aral si Dr. Sinclair sa University of New South Wales, kung saan siya ay ginawaran ng degree na Bachelor of Science at noong 1995 naman ay Ph.D. in molecular genetics. Mula sa Australia ay naging post-doctoral researcher si Dr. Sinclair sa Massachusetts Institute of Technology (MIT) sa Amerika. Habang nasa MIT ay nadiskubre niya ang isang gene na nagpapabagal ng pagtanda. Tinawag niya itong sirtuin 1.

Dahil sa kanyang talino at galing ay kinuha siya ng Harvard Medical School noong 1999. Noong 2004, sa tulong ng malaking donasyon ng pilantropo ay naitayo ni Dr. Sinclair sa Harvard Medical School ang Paul F. Glenn Laboratories for the Biological Mechanisms of Aging. Layon ng laboratoryo na ito ang pag-aralan kung paano tumatanda ang tao. Matapos ito ay na-promote bilang tenured professor sa Harvard Medical School si Dr. Sinclair.

Hindi naglaon ay nadiskubre ng mga scientists ang sirtuin 2. Sa pangunguna ni Dr. Sinclair ay nadiskubre nila na kung magiging aktibo ang mga sirtuins, ito ay magpapabagal ng pagtanda ng tao. Sa patuloy na pananaliksik ng laboratoryo ni Dr. Sinclair ay nadiskubre rin nila na ang resveratrol, substance na makikita sa red wine at ang Nicotinamide Adenine Dinucleotide o NAD ay parehong nakatutulong ma-activate ang mga sirtuins at nagpapabagal ng pagtanda.

Sa kanyang isinulat na libro na may titulong Lifespan: Why We Age – and Why We Don’t Have To, isang New York Times bestseller ay sinabi niyang kung may isang bagay na maaaring magpahaba ng buhay ng tao na kanyang natutunan sa mahigit na 25 years niyang pag-aaral sa pagtanda (aging) ng tao, ito ay ang pagkain ng mas kaunti (eat less). Ayon kay Dr. Sinclair, simula pa sa panahon ni Hippocrates, isang Greek physician ay ginagamit na ito sa panggagamot. Ayon sa kanya, ang pagkain ng mas kaunti o ang hindi pagkain sa itinakdang panahon ( fasting) ay maganda sa ating kalusugan at nakakapagpahaba ng buhay.

Inihalimbawa ni Dr. Sinclair, si Luigi Cornaro, isang mahirap na tao na dahil sa talento sa pagnenegosyo ay yumaman. Nabuhay siya sa Italya noong 15th century. Dahil sa kanyang pagyaman ay namuhay siya ng labis-labis sa pagkain at pag-inom ng alak. Ngunit siya ay nagbago ng pamumuhay noong marating niya ang edad na 30, kung saan sinanay niya ang sarili na mas kaunti ang kainin at inumin na alak. Isinulat niya ang librong First Discourse on the Temperate Life noong siya ay edad 80. Namatay siya na mahigit 100 years old.

Isa pang ehemplo na ibinigay ni Dr. Sinclair ay si Professor Alexandre Guéniot, naging Presidente ng Paris Medical Academy. Ang propesor ay naging tanyag sa kanyang restricted diet, kung saan kaunti lamang ang kanyang kinakain sa paniniwalang ang ganitong kaugalian ay nagpapahaba ng buhay. Dahil dito ay pinagtatawanan si Professor Alexandre ng kanyang mga kaibigan at mga kasama sa trabaho. Namatay ang propesor sa edad na 102.

Abangan ang ikalawang bahagi ng ating serye tungkol sa mga advice ni Harvard professor Dr. David Sinclair kung paano humaba ang ating buhay.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Health benefits ng guyabano

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. - @Sabi ni Doc | March 8, 2022

Dear Doc Erwin,

Ako ay nakatira sa barangay na malayo sa siyuda, kung saan ay walang drugstore at malayo sa health center. Karaniwan na naming kinokonsulta ang aming albularyo tungkol sa mga pang-araw-araw na sakit. Kadalasan ay gumagamit ang aming albularyo ng iba’t ibang preparasyon ng dahon ng guyabano upang gamutin ang sugat, sakit sa balat, ubo at sipon. Ano ba ang guyabano? - Andeng

Sagot

Maraming salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc. Tungkol sa inyong unang katanungan, ayon sa Ecosystems Research and Development Bureau ng Department of Environment and Natural Resources (DENR), ang Guyabano ay isang uri ng fruit tree na karaniwang nakikita sa iba’t ibang bahagi ng ating bansa. Ito ay tinatawag din na “soursop” o kaya ay sa scientific name nitong Annona muricata Linnaeus. Ito ay tinatawag din sa pangalang “Graviola” sa Brazil at “Guanabana” sa Español.

Makikita rin ang Guyabano sa ibang bansa, tulad ng Bahamas, Brazil, Chile, Mexico, Puerto Rico, Sri Lanka, Trinidad and Tobago at sa Virgin Islands sa bansang Amerika. Ito ay itinuturing na exotic fruit sa India, China, Nigeria, Sierra Leone, Thailand at Vietnam. Dinala ang Guyabano sa ating bansa mula sa Mexico sa pamamagitan ng Manila-Acapulco Galleon trade.

Ayon sa philippineherbalmedicine.org ang Guyabano ay mayaman sa carbohydrates, Vitamin C, Vitamin B1 at B2, potassium at fiber. Mababa ito sa saturated fat, cholesterol at sodium. Dahil ito ay masustansiya, ang hinog na Guyabano ay karaniwan ng kinakain bilang dessert. Ginagawa rin itong fruit bars, candies, shakes, ice cream, wine at guyabano fruit drink.

Bukod sa sustansiyang na idinudulot nito sa ating katawan, ginagamit din ito sa panggagamot bilang herbal medicine sa iba’t ibang bansa, tulad ng Brazil, Africa, Haiti, Malaysia, Trinidad and Tobago at Amerika.

Ito rin ay karaniwang ginagamit bilang herbal remedy sa paggamot sa ubo, lagnat at sa scurvy. Ang dinurog na dahon ay ginagamit sa pigsa, impeksiyon ng sugat, scabies, rayuma, mga sakit sa balat, tulad ng eczema.

Ang dahon ng Guyabano ay inilalaga upang gamitin bilang pampaihi, pampaantok, pampababa ng mataas na blood pressure, pampurga, insect repellant at pamatay kuto. Ito ay ginagamit din panlaban sa anxiety attacks. Ang nilagang dahon ay nilalagyan ng asin upang ipanggamot sa mga karamdamang may kinalaman sa ating panunaw (digestive disorders) at sa fatigue.

Ang juice mula sa Guyabano fruit ay iniinom bilang herbal remedy para sa impeksiyon sa ihi, pagdugo sa ihi at mga sakit sa atay.

Dumako naman tayo sa mga makabagong pag-aaral ng mga siyentipiko. Sa scientific journal na Carcinogenesis na inilathala noong 2018, sinabi ng mga siyentipiko na nakitaaan ang Guyabano ng anti-cancer, anti-inflammatory at antioxidant properties.

Ang anti-cancer activity ng Guyabano ay nakita laban sa pancreatic cancer, colon cancer, lung cancer, prostate cancer, breast cancer, head and neck cancer, lymphoma, leukemia at multiple myeloma. Ayon sa pag-aaral na nabanggit, iba’t ibang mekanismo ang ipinapakita ng Guyabano sa paglaban sa kanser.

Ang inflammation sa ating katawan ang sinasabing mekanismo o dahilan ng maraming sakit, tulad ng asthma, arthritis, Crohn’s disease, Alzheimer’s disease, sakit sa puso, diabetes, high blood pressure at cancers. Sa mga scientific studies ay nakitaan ang Guyabano ng anti-inflammatory activity, kung saan pinipigilan nito ang inflammation sa pamamagitan ng paglaban nito sa mga tinatawag na inflammatory mediators. Dahil dito ay maaaring makatulong ang Guyabano sa pagpigil o paggamot ng mga sakit na nabanggit.

Nakitaan din ng pagpapabilis ng paggaling ng sugat (wound healing properties) ang Guyabano, kung saan ang extracts galing sa dahon at tree bark ng Guyabano ay nakakapagpabilis ng apat na phases ng wound healing – coagulation, inflammation, proliferation at tissue makeover.

Kinumpirma ang mga nabanggit sa itaas na health benefits sa isang artikulo tungkol sa anticancer properties ng Guyabano na inilathala sa scientific journal na Oxidative Medicine and Cellular Longevity noong July 2018.

Dahil sa kakulangan ng espasyo ay hindi natin mababanggit ang lahat ng mga potential health benefits ng Guyabano. Gayunman, nararapat din na banggitin natin na kailangan pa ng safety studies at ang masusing pag-aaral sa toxicological profile ng Guyabano.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com