ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Dec. 8, 2024
Ang gampanin ng isang tagapaghatid ng balita sa ating lipunan ay napakahalaga. Ang pangunahing layunin ng isang tagapaghatid ng balita ay iparating sa lipunan ang mga mahahalagang pangyayari. Bukod sa kahalagahan ng mga pangyayaring ito ay mahalaga na ang maiparating na impormasyon sa publiko ay tama.
Ang broadcast media ay nandiyan upang magmasid sa mga nangyayari sa ating bansa at iparating sa bawat mamamayan ang mga usapin para maging alerto ang mga ito sa mga kaganapan sa loob at labas ng bansa. Ang tungkulin nila ay ang iparating sa taong bayan ang mga totoo at balanseng mga balita at opinyon.
Ang responsableng pagbabalita at pagkokomentaryo ang totoong sandata ng bawat mamamahayag laban sa mga bumabatikos sa kanila. Ang katotohanan lamang dapat ang ihayag dahil ito ang dapat na makarating sa ating mga kababayan. Anumang paghahatid ng balita na malisyoso at walang katotohanan ay isang paglabag sa batas at maaaring maging sanhi ng kasong kriminal at paglabag sa batas ukol sa libelo.
Sa kasong Tulfo vs. People, GR. No. 187113, January 11, 2021, sa panulat ni Kagalang-galang na Kasamang Mahistrado Marvic M.V.F. Leonen, nakasaad ang mga sumusunod:
“Freedom of speech and of the press is a hard-fought right dating as far back as the Spanish regime. At that time, censorship had been legitimate, and such liberties were not only recurrent demands of propagandists, but leading causes for revolution.
Freedom of the press rests its philosophical basis within the larger scope of the right to free discussion and expression. Freedom of the press “is the sharpest weapon in the fight to keep government responsible and efficient. Without a vigilant press, the mistakes of every administration would go uncorrected and its abuses unexposed.”
However, the freedoms of speech and of the press are not absolute, but subject to certain restrictions, such as laws against libel. The recognition of libel as a limitation is rooted in one’s right to protect their reputation from malicious attacks. “The right of a person to public esteem is as much a constitutional right as the possession of life, liberty or property”.
Ang karapatan ng mga tagapaghatid ng balita para iparating sa mga tao ang mga totoong nangyayari sa kanilang kapaligiran ay hindi dapat hadlangan. Ang mga mamamayan ay may karapatang malaman ang mga bagay-bagay na nangyayari maging sa loob at labas man ng bansa nang sa gayon ay maging bukas ang kanilang mga isipan sa mga usapin at paksa na makakaapekto sa kanilang kapakanan.
Ang mga usaping pulitikal ay dapat na maiparating sa mga mamamayan dahil sila ang naglalagay ng mga taong inaasahan nilang sila ay pagsisilbihan ng buong katapatan. Kinakailangan lamang na ang mga pahayag na ito ay balanse at may katotohanan at hindi nababago sa pamamagitan ng pagbabawas o pagdadagdag ng impormasyon o detalye ukol sa nasabing usapin.
Ang lahat ng ipinararating na balita ay marapat lamang na patas, makatarungan at may magandang layunin na iparating kung ano ang tama at may basehang balita. Kaya naman ang panig ng bawat partido ay nararapat na naipaparating para ganap na maintindihan ng karamihan ang katotohanan sa mga balita (Section 3, Article 1, News and Public Affairs, 2007 Broadcast Code of the Philippines).
Dapat malaman ng mga kabahagi ng mga tagapaghatid ng balita na mahalaga ang dignidad ng isang tao. Marapat na maging responsable ang mga nagbabalita sa pagpapahayag ng kanilang mga opinyon sa mga bagay-bagay lalo pa nga at may kinalaman sa personal na buhay ng isang tao. Kaakibat ng bawat karapatang magpahayag ng opinyon ukol sa isang paksa ay ang responsibilidad na maging patas sa lahat ng panig nang maiwasan ang pagkasira ng pagkatao ng isang tao nang taliwas sa itinakdang proseso ng batas.
Ang mga tsismis at usapang walang basehan ay hindi dapat na gawing balita ng mga tagapaghatid nito. Gayon din na ang dignidad ng mga bata ay marapat na pangalagaan. Ang lahat ng pagkakakilanlan ng mga batang nasangkot sa isang krimen ay marapat na manatiling lihim. Anumang panayam sa mga bata na sangkot dito ay maisasagawa lamang kung mayroong pagsang-ayon ang kanilang mga magulang (Section 6, Article 3, Coverage Involving Children, 2007 Broadcast Code of the Philippines).
Ipinagbabawal din ang pagtanggap ng mga tagapaghatid ng balita ng anumang pera, regalo, benepisyo o anumang pribilehiyo para magbigay ng pabor sa isang tao, grupo o institusyon habang ito ay nagbabalita. Anumang aksyon na maaaring maging dahilan para masira ang pampublikong interes o magdulot ng pagkawala ng kredibilidad ng isang istasyon ay kinakailangang iwasan. (Article 31, Id).
May mga batas tayo na nagpapataw ng kaparusahan laban sa hindi responsable at hindi makatarungang paggamit ng karapatang maghatid ng balita o impormasyon at magpahayag ng sariling opinyon. Kabilang dito ay ang mga kasong Inciting to Rebellion or Insurrection, Inciting to Sedition at Libel na nakatala at binigyang kahulugan sa
Articles 138, 142 and 353 ng ating Kodigo Penal. Karaniwan sa mga ito ay ang kasong libelo na ayon sa Article 353 ng Kodigo Penal ng Pilipinas.
Ang libelo ay ang hayagan at malisyosong pagpaparatang laban sa isang tao ng isang krimen, bisyo o depekto, maging ito man ay totoo o isang imahinasyon lamang. Maaari ring ito ay isang aksyon, kondisyon, sitwasyon o pagkakataon na maaaring maging sanhi ng kasiraan ng isang tao o magdulot ng kalapastanganan sa alaala ng isang taong namatay na.
