ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Nov. 16, 2024
Dear Chief Acosta,
Ang aking dating live-in partner ay pumanaw noong nakaraang buwan. Naulila niya ang aming anak na ngayon ay 4 taong gulang. Sinabihan ko ang nanay ng aking dating live-in partner na kukunin ko sa kanila ang aming anak subalit sinabihan ako na hindi ko maaaring makuha ang aking anak at ito ay mananatili sa poder ng lola niya. May karapatan ba ang nanay ng aking yumaong dating live-in partner sa kustodiya ng aking anak? -- Ponsee
Dear Ponsee,
Ang sagot sa iyong katanungan ay matatagpuan sa Artikulo 176 at Artikulo 214 na may kaugnayan sa Artikulo 216 ng Family Code of the Philippines.
Nakasaad sa nasabing batas na:
“Article 176. Illegitimate children shall use the surname and shall be under the parental authority of their mother, and shall be entitled to support in conformity with this Code. Xxx.”
Sa kasong Grande vs. Antonio, G.R. No. 206248, February 18, 2014, sinabi ng Korte Suprema sa pamamagitan ni Kagalang-galang na Kasamang Mahistrado Presbitero J. Velasco, Jr., na:
“Parental authority over minor children is lodged by Art. 176 on the mother; hence, respondent’s prayer has no legal mooring. Since parental authority is given to the mother, then custody over the minor children also goes to the mother, unless she is shown to be unfit.”
Dagdag pa ng Korte Suprema sa kasong Briones vs. Miguel, G.R. No. 156343, October 18, 2004, sa panulat ni Kagalang-galang na Punong Mahistrado Artemio V. Panganiban, Jr., na:
“Moreover, Article 214 in relation to Article 216 of the Family Code provides that, ‘Art. 214. In case of death, absence or unsuitability of the parents, substitute parental authority shall be exercised by the surviving grandparent. In case several survive, the one designated by the court, taking into the same consideration mentioned in the preceding article, shall exercise the authority.’
Art. 216. In default of parents or a judicially-appointed guardian, the following persons shall exercise substitute parental authority over the child in the order indicated:
(1) The surviving grandparent, as provided in Art. 214;
(2) The oldest brother or sister, over twenty-one years of age, unless unfit or disqualified; and
(3) The child’s actual custodian, over twenty-one years of age, unless unfit or disqualified.
Whenever the appointment of a judicial guardian over the property of the child becomes necessary, the same order of preference shall be observed.”
Base sa mga nabanggit sa itaas, ang buhay na maternal grandparent o ang ina ng inyong yumaong dating live-in partner ang may karapatan para sa substitute parental authority at kustodiya sa illegitimate ninyong anak. Mahalaga rin na malaman na ang biological na ama ng illegitimate child ay hindi kasama sa listahan sa Article 216 ng Family Code bilang isa sa mga puwedeng mag-exercise ng substitute parental authority sa illegitimate na anak maliban na lamang kung siya ay actual custodian ng mismong bata kung saan pangatlo siya sa listahan na nakasaad sa batas.
Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.
Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.