Mga 'Pamahiing Pinoy' sa tuwing araw ng Kuwaresma

ni Nympha Miano-Ang- @Life and Style | March 20, 2023

Karaniwan nang pawang mga aktibidad sa simbahan simula ng Araw ng Palaspas o sa unang Linggo ng Abril ang paggunita sa pagkamatay ni Hesukristo.

Likas sa mga Pilipino ang pagiging mapamahiin. Lahat na lang yata ng bagay at okasyon sa ating buhay ay kaakibat ang mga pamahiin o mga paniniwalang nakaugat sa ating kultura at tradisyon. Sa kabila ng katotohanang hi-tech na ang lahat, hindi pa rin nabubura ang ilang paniniwala ng salinlahi at patuloy na binubuhay ng bawat bagong henerasyon.

Narito ang ilan sa mga paniniwalang Pinoy tuwing Kuwaresma na hindi natin maintindihan, karamihan ay walang basehan at nagiging katatawanan, ngunit patuloy na sinusundan.

1. Pag-aakyat sa bundok, partikular ng mga arbularyo, para maghanap ng mga halamang gamot at anting-anting na pinaniniwalaang dumodoble ang bisa kapag nakalap sa Semana Santa, lalo na kapag Biyernes Santo.

2. Paglalagay ng palaspas sa pintuan at mga bintana ng bahay para hindi pumasok ang aswang o demonyo.

3. Ang mga lumang palaspas ay sinusunog at ang abo at hinahaluan ng langis ng niyog at ginagawang gamot – sa sakit ng ulo, tiyan, galis, at mga kati-kati.

4. Guguhitan ng krus ang mga dingding ng bahay para maitaboy ang masasamang espiritu.

5. Bawal maligo ng Biyernes Santo dahil magkakasakit.

6. Iwasang magkasugat dahil mas malalim ito at matagal maghilom.

7. Bawal magsalita ng malakas o tumawa baka ka mabati ng masasamang espiritu.

8. Bawal magwalis, magsibak ng kahoy, magpukpok ng martilyo o gumamit ng kutsilyo dahil “patay” ang Diyos.

9. Ang mga bata ay pinapalo ng baging ng makabuhay para hindi maging sutil o lapitin ng aswang, engkanto o masamang espiritu.

10. Ang langis ng niyog na ginawa sa Biyernes Santo na mabisang pantaboy ng masasamang espiritu ay nakagagaling ng sakit.

11. Ang mga bata ay pinagbabawalang pumunta sa kakahuyan o masusukal na lugar dahil maaari silang batiin ng mga engkanto at papalitan ang kanilang kaluluwa.

12. Bawal mag-ihaw ng isda dahil mangingitim ang iyong mukha.

13. Sa Linggo ng Pagkabuhay, ay pinababasbasan ang mga butong ipupunla upang maging masagana ang ani.

14. Ang ulan sa Linggo ng Pagkabuhay ay itinuturing na agua bendita o holy water na simbolo ng pagbuhos ng biyaya ng Diyos.

Ang kuwento sa 'Road To 31 Years' ng BULGAR

ni Nympha Miano-Ang- @Life and Style | December 2, 2022

Maitutulad sa isang naglalakbay sa daan ang tinatahak na landas ng BULGAR. Pakay lumayo at umakyat pa ng matagumpay sa matataas na lugar, pero ang mga susuungin na daan tungo sa mas malayo pang mararating ay pawang may iba't ibang mapanubok na sitwasyon.

Sa unang dalawang taon ng BULGAR (Pahayagan ng Katotohanan), matrapik dahil hindi basta makausad sa mga karibal na tabloid at magasin na unang humarurot sa kalye.

Subalit sa husay ng pagmamaneho ng publisher na si Gng. Leonida B. Sison at yumaong mister na si G. Rainier Sison, sinabayan nila ang harurot kahit makitid ang daan.

Pagsapit sa ika-5 kilometrong taon na daan, naroon na tuwing bubusina ang kopya ng Bulgar sa bawat kanto, nililingon ng masa, paparahin dahil makulay ang bawat kulurete ng kuwento. Nakikiliti ang marami kapag sinasakyan ang behikulong handog na istorya ng diyaryo. Natutuwa pa rin sila kahit nakababa na ang estribo ng pahina, parang gusto pa nila uling abangan sa kabilang dulo ng kalye ang Bulgar upang muling sakyan at tunghayan ang mga kuwentong kapana-panabik sa araw-araw na pagdaraan. Dito, ang biyahe ay nakaabang na ang mga terminal ng matitingkad na advertisement.

Sumasabay sila sa harurot ng pahinang walang pagod araw-araw ang biyahe sa mga lansangan.

Pagsapit sa ika-15 taon, nagka-aberya man ang biyahe dahil sa pagtagilid ng gulong ng ibang departamento bunga ng mga masalimuot, baha at maputik na daan, nailabas ang itinatagong reserbang magpapalutas sa mga problema. Kinumpuni ang mga parteng kinalawang, inalis at pinalitan ang mga nasira at nawalang turnilyo upang muling makausad ang bagong gulong sa nahihitik na kargang impormasyon ng Bulgar (Boses ng Masa, Mata ng Bayan).

Nasa ika-25 kilometrong taon na ang Bulgar (No. 1 sa pamilyang Pinoy) nang lumawak pa ang daang tinahak at maparaan sa tollgate ng online platform. Makabago ang daan, malawak ang mga linyang puwedeng maniobrahin ng mga balita at tsismis, mapa-streamline man o online, wala pa ring trapik na diretso lang ang buga ng tambutso ng diyaryo.

Subalit, bago pa makarating sa dulo ng ika-31 kilometrong taon, nabalahaw ang behikulo sa ika-29 na kilometro nang salubungin ng COVID-19. Gumarahe sandali ang Bulgar upang makaiwas sa kumunoy ng pandemya. Umabot ng halos 2 taon na walang biyaheng diretso. Tila mga mandirigmang nasukol ang nagmamaneho at sakay ng diyaryo sa isang 'zombieland.'

Salamat at naparaan ang rescue ng mga bakuna, naka-survive mula sa magubat at mabangis na daan ng ika-30 kilometro ang Bulgar. Natanaw na at narating ng mga nagkaisang sakay upang makabangon sa lugmok na pagsubok ng pandemya ang dulong yugto ng ika-31 taong landas na pinakaaasam! MALIGAYA ANG PAGDATING NG BULGAR SA 31-TAONG KILOMETRO!

Dagdag-kaalaman para manatiling ligtas sa COVID-19

ni Nympha Miano-Ang- @Life and Style | April 7, 2022

Napakaliit na lang ng bilang ng mga impektado ng COVID-19 sa bansa at nasa 377 na lang noong isang araw kumpara sa patuloy na pagdami pa ng nagkakasakit sa Shanghai, China na umabot ng 13,354 sa nakaraang 6 na araw. Salamat sa patuloy na pag-iingat ng bawat Pinoy sa sarili upang makaiwas sa nakamamatay na virus. Nakakaugalian na ang tamang pagsusuot ng facemask, madalas na paghuhugas ng mga kamay at paga-alkohol kapag nasa labas ng bahay, sumusunod sa health and safety protocol kahit saan magpunta at higit sa lahat 60% ang fully vaccinated at 10% ang boosted na sa 'Pinas.

Ang patuloy na pagbalanse rin sa tamang nutrisyon, ayon sa isang top-US based immunology expert na si Dr. Emmanuel U. Sarmiento, ngayong 2022 ang makatutulong upang mapanatiling malusog, masaya, maging aktibo at nage-ehersisyo habang nagbabalik sa dating routine ang buhay sa new normal. Isiniwalat niya ang tamang edukasyon bilang dagdag kaalaman para mapanatiling ligtas sa COVID-19 sa forum ng Boosted and Fit in the Pandemic sa Estancia de Lorenzo, The Luxe Pavilion sa San Mateo, Rizal. Ang resistensiya ng katawan kontra viruses at iba pang sakit ay nakasalalay sa pisikal na kondisyon, "Ang supplements kasi ay 'di masabing safe kasi may tinatawag tayong micronutrient malnutrition. You can feel healthy, but if your body is not taking the right amount of micronutrients from the food you eat, then you can still get malnutrition," dagdag ng kinilala ring top allergist at immunologist sa South Carolina noong 2020.

Mahalaga raw sa chemotherapy patients ang supplements na may immunity boosters maging sa nagpapagaling mula sa operasyon. Mabisa rin sa matatanda ang tamang supplements lalo na't humihina ang immunity. Epektibo rin sa pagpapalakas ng immunity ang mga sangkap na Vit. A, C, D, E, Thiamine, B6, B12,Zinc, Selenium, ginger at turmeric. Manatili rin sa pagkain ng sariwang nilulutong gulay o isda kaysa sa mga processed at packed foods para lumakas ang immune system.

Sa katunayan, nakatulong sa medical frontliners sa U.S. noong pandemya ang pag-inom ng immunoboost at ipinagpasalamat na lahat ng gumawa ng diyeta na ito ay hindi tinamaan ng COVID-19 bago pa lang nauso ang bakuna, bagamat may ilang dinapuan ng virus ay mild lang ang naging sintomas.

Pagdating sa tamang pagkain at makaiwas na madagdagan ang timbang, ayon kay Ms. Julianne Malong, malaking challenge ang pagpili ng masustansiyang diyeta. Anuman ang edad at problema sa kalusugan, nakasalalay dito ang tamang kinakain na hindi makasasama sa kalusugan. Ang sustansiyang nakukuha sa pagkain ay susi sa malusog na buhay. Simulan nang magkakain ng gulay, prutas at protina para manatili ang tamang timbang, maiwasan ang sakit sa puso at hindi tumaas ang blood sugar.

Limitahan ang pagkain ng matatamis na meryenda, kendi at softdrinks dahil nakatataba ito at delikado sa katawan. "Ang pagpapalakas ng katawan ay nagsisimula sa cardiovascular system, habang nagkakaedad dapat pleksibol ang katawan, malakas at matibay ang mental health o positibo habang aktibo," mungkahi ni coach Nix Quejada. "Ang regular na ehersisyo kahit 30 minuto bawat araw, kahit busy o abala sa trabaho, anumang oras ka available ay gawin na, tulad ng push ups, weight training, yoga, zumba, cycling or running. Sikaping makilahok sa mga healthy competition o kaya gumamit ng electronic step tracking o fitness tracking gadgets para makita ang pagka-aktibo."

Bukod sa nutrisyon, supplements at ehersisyo, ang pisikal na kakayahan at kalusugan ng isipan, ang siyang pipili para magkaroon din ng sapat na tulog, maiwasang magkasakit, hindi malululong sa alak, masigla sa pakikisalamuha at nakokontrol ang stress levels.

Ika nga, ang dahan-dahang pag-iibayo ng kalusugan mula sa maliit na paraan, ang magbibigay motibasyon na makakasanayan na habang tumatandang malakas at naipagpapatuloy ang pisikal na aktibidad kasama ng pamilya, nakakalahok sa fitness challenges, nakapaglalaro outdoors, nakagagawa pa ng gawaing bahay upang di dapuan ng COVID-19. Tanging ikaw lamang sa iyong sarili ang magbibigay ng positibong pagbabago sa buhay.

Panghuli, sa rami ng dumaranas ng pag-aalala o anxiety tulad ng ilang celebrities, ang meditation na isang sinaunang praktis ang epektibo para pampakalma, mapayapa at mabalanse ang emosyon at isipan. Ang meditasyon o mind-body therapies ay nakatutulong kontra anxiety, stress, fatigue, nagpapaganda ng mood, pampasarap matulog at nagpapaibayo sa kalidad ng buhay.