Anu-ano ang mga dapat malaman kung bibili ng real estate property?

ni Mharose Almirañez | January 22, 2023

Kapag kukuha ka ng real estate property inside Metro Manila, yes sa pagbili ng condominium, lalo na kung malapit lamang ito sa ‘yong pinagtatrabahuan. Bukod sa makakatipid ka sa gas o pamasahe, hindi ka na rin mahihirapang bumiyahe nang malayo at ma-stress sa napakahabang traffic tuwing papasok at uuwi sa trabaho. Napaka-convenient din nito, lalo na sa mga city-type of person dahil mas madali silang nakakapunta sa magkakalapit na bar, mall, clinic atbp.

Kapag kukuha ka naman ng property outside Metro Manila, mas mainam kung house and lot, dahil bukod sa mas mura ang lupa rito ay lifetime ownership din ang mapanghahawakan mo. Puwede n’yo rito idaos ang mga malakihang family reunion o iba pang family gathering. Perfect din ito gawing rest house o retirement place dahil malayo sa polusyong dala ng city.

Matatandaang, nauna na nating tinalakay ang “Mahahalagang bagay na dapat ikonsidera kung bibili ng bahay,” ngayon naman ay pag-usapan natin ang mga dapat malaman sa pagbili ng real estate property, anu-ano nga ba ito?

1. MAY FREE ACCESS SA AMENITIES. Puwede mong magamit nang libre ang swimming pool, playground, fitness gym, entertainment area, at iba pang amenities na provided para sa mga residente. Isipin mo na lamang na kasama sa monthly dues mo ang ibinabayad dito.

2. KAILANGAN MUNA NG PERMIT BAGO MAGPA-REPAIR. Para ito sa mga gustong magpa-renovate dahil gusto nilang baguhin ang interior design ng unit. Tandaang hindi ka puwedeng basta magkumpuni ng kahit ano sa property na ‘yan, lalo’t hindi ka pa fully paid. Take note mo na rin na kada kilos sa pag-asikaso ng papeles para sa permit ay may kaukulang bayad.

3. MAY IBA PANG MGA BABAYARAN. Bukod sa pagbabayad sa property developer at Pag-IBIG o bank financing, magbabayad ka muna ng move-in fee bago makalipat. Asahan mo na rin ang additional charges para sa garbage collection, parking, homeowners association, maintenance, property tax o amilyar, atbp.

4. PUWEDENG GAWING NEGOSYO. Kung business-minded ka ay pinakatamang desisyon na gawing paupahan o gawing Airbnb rental ang iyong unit, sapagkat ‘yung ibabayad sa ‘yo ng nangungupahan ang ibabayad mo naman sa property developer at loan financier. Ang kagandahan pa nito ay kumita ka na, at the same time ay ikaw pa ang magmamay-ari ng pinapaupahang property katagalan.

5. KAILANGANG REGULAR NA BISITAHIN ANG UNIT. Para ito sa mga bumili ng property as an additional investment. Kumbaga, kung wala pang gagamit ng unit ay kailangang may tumitingin pa rin dito regularly upang maiwasang pamugaran ng mga langgam, gagamba at iba pa. Mahirap din kung mamumuo ang mga alikabok sa inyong kagamitan at magkaroon ng puro agiw sa kisame. Kung may balcony ka, baka nadumihan na ‘yan ng mga ibon at napuno ng mga nalagas na dahon. Posible ring masiraan ka ng bintana dahil sa dumaang bagyo. Mainam talagang regular na bisitahin ang unit kahit hindi mo pa ito planong tirahan para makaiwas sa mas malaking expenses.

Para sa isang pamilya na nasanay mangupahan sa loob ng maraming taon ay dream come true na maituturing ang pagkakaroon ng sariling tahanan. Aminado tayo na hindi ganu’n kadaling makabili nito, dahil bukod sa pera ay kailangan mo ring magsumite ng napakaraming dokumento na makakapagpatunay sa kakayahan mong makapagbayad nito. Hindi rin porke nalipatan mo na ang bahay ay mapasasaiyo na agad ang titulo dahil kailangan mo munang magbayad ng ilang taon hanggang ma-fully paid ito at tuluyang maipangalan sa iyo.

Napakasarap sa feeling kapag mayroon kang privacy sa iyong sariling tahanan. ‘Yung tipong, hindi mo kailangang tumira kasama ang iba n’yong kamag-anak. Kumbaga, wala kang taong kailangang pakisamahan dahil malaya kang makakakilos sa iyong personal space.

Kaya sa fresh graduates, gawin n’yong goal ang pagpupundar nito, gayundin sa mga newly engaged couple na nagpaplano nang bumuo ng pamilya. Tandaang there’s no place like home. Okie?

Kasal o bahay: Alin ang dapat unahin ng magdyowa?

ni Mharose Almirañez | January 15, 2023

Pagdating sa isang relasyon, ano nga ba ang dapat unahin, ang pagpapakasal o pagbili ng bahay? Hindi ba dapat ay dyowa muna? Char!

Ang kasal ay isang banal at sagradong katibayan ng pag-iisang-dibdib ng dalawang taong nagmamahalan. Ito ang pinakatamang gawin sa mata ng Diyos at legal ayon sa batas pantao, bago bumuo ng bata. Pero anong silbi ng kasal kung wala naman kayong sariling bahay? Maibabayad ba sa renta ng bahay ‘yung pinanghahawakan n’yong marriage certificate?

Paano naman ‘yung mga magiging anak n’yo na nakaapelyido nga sa ama, pero wala namang magiging permanenteng address at kung saan-saang school ita-transfer sa tuwing maglilipat kayo ng bahay? Paano na ‘yung privacy ng inyong pamilya kung makikitira kayo sa inyong in-laws, sa halip bumili ng sariling bahay?

May ilan na nagsasabing dapat bahay muna para mayroon na silang tirahan matapos magpakasal. Mahirap nga namang makitira sa in-laws dahil napakalaking adjustment nito at matinding pakikisama ang kailangan n’yong gawin. Nakakatulong din umano ang pagli-live-in upang ma-test ang compatibility ng magkarelasyon sa iisang bubong. Dito rin nila malalaman kung may matutuloy pa bang kasal matapos nilang makilala nang lubusan ang isa’t isa. ‘Yun nga lang, sakaling mauwi sa hiwalayan ang magkasintahan, mahihirapan na silang bawiin ‘yung inilabas nilang pera pambili ng bahay.

Ilan lamang ‘yan sa mga opinyong pinagdedebatehan ngayon sa social media, kaya kung isa kayo sa mga newly-engaged couple o nagpaplanong pasukin ang buhay may asawa, narito ang ilang karagdagang impormasyon na dapat n’yong ikonsidera sa gagawing desisyon:

1. KOMUNIKASYON. Kailangang open kayo ng iyong partner sa mga magiging plano ng isa’t isa. Pag-usapan n’yong maigi ang inyong magiging setup bago ikasal at matapos ikasal. Tandaan, ang pagpapakasal ay hindi parang kanin na isinubo at kapag napaso ay iluluwa. There’s no turning back, ‘ika nga. Kaya kung hindi pa sigurado ang isa sa inyo ay mainam na ‘wag n’yo nang ituloy ang planong pagbili ng bahay at pagpapakasal.

2. SAPAT NA IPON. Hindi n’yo puwedeng pagsabayin ang pagpapakasal at pagbili ng bahay sa parehong taon dahil hindi biro ang pera na kailangan n’yong pakawalan. Bukod sa paghahanda emotionally, spiritually and physically, dapat din kayong maging financially ready, sapagkat hindi n’yo naman makakain ang mga salitang “Mahal kita” kapag dumaan na kayo sa financial crisis.

3. RELIHIYON. Kung relihiyosong tao ang iyong partner, paniguradong gugustuhin niya munang magpakasal kayo bago bumili ng bahay. Ang tanong, paano kung magkaiba ang inyong relihiyon? Sigurado ka bang hindi magiging issue ang religion sa kalagitnaan ng inyong pagsasama? Nakahanda ba kayong mag-adjust para sa magkaibang paniniwala ng isa’t isa?

4. MGA PANINIWALA AT KAUGALIAN. Hindi mawawala sa pamilya ‘yung palaging may “say” na kamag-anak. ‘Yung tipong, dapat ganito o dapat ganyan. Nauunawaan nating natural sa mga Pilipino ang pagiging conservative and traditional, pero ‘di ba, dapat nag-e-evolve rin ang mindset? Hello, it’s 2023!

5. PRAKTIKALIDAD. Isipin mo na lamang na puwede kang bumili ng bahay kahit wala kang dyowa, pero hindi ka puwedeng magpakasal kapag wala kang dyowa. Sa madaling salita, kahit sino ay puwedeng bumili ng bahay basta may pera, pero hindi lahat ng may pera ay puwedeng magpakasal. Kung praktikalidad lang ang pag-uusapan, du’n ka na sa taong good provider. ‘Yung tao na kaya kang mahalin, pakasalan at ipagpundar ng tirahan.

Totoong napakasarap sa pakiramdam kapag nakilala mo na ang taong makakasama mo habambuhay. ‘Yung panatag na ang loob mo sa kanya at hindi mo na nakikita ang sarili mo sa piling ng iba.

Anila, mas siksik, liglig at umaapaw ang mga darating na biyaya sa bagong kasal, sapagkat may basbas ng Panginoon ang kanilang pagsasama.

Dapat mo ring maunawaan na sa oras na maikasal ka na sa iyong karelasyon ay magiging conjugal na rin ang inyong mga ari-arian. Kumbaga, kung ano ang sa iyo ay magiging sa kanya na, at kung ano ang sa kanya ay magiging sa iyo na rin— sapagkat kayo ay ganap na iisa. Nakaka-motivate magsumikap kapag nakikita mo na unti-unti kayong nakakapagpundar ng mga ari-arian bilang mag-asawa.

Sa kabilang banda, walang masama sa magkarelasyong bumibili muna ng bahay bago magpakasal dahil napakagandang preperasyon nito kapag ginusto n’yo nang bumuo ng pamilya.

Kaya ikaw, beshie, bahay o kasal… ano ang gusto mong unahin?

Galaw-galaw na, besh! Tips para maging produktibo ngayon

ni Mharose Almirañez @Lifestyle | January 8, 2023

Bagong Taon na naman, tinatamad ka pa rin ba? Naku, beshie, magbagong buhay ka na!

Sabi nga nila, iwanan mo na ang lahat ng iyong bagahe sa nagdaang taon upang makapagsimula ng panibagong taon. I-welcome mo sa ‘yong buhay ang lahat ng positivity. Gawin mong produktibo ang bawat araw para maging makabuluhan ang isang buong taon.

Paano nga ba mangyayari ‘yan? Well, every gising is a new day. Bumangon ka na at mag-unat. Ayusin mo ang iyong pinaghigaan, kasabay ng pag-aayos ng iyong sarili. Huwag mo rin kalimutang magpasalamat sa Panginoon sa panibagong araw na ginising ka Niya.

Ituluy-tuloy mo lamang ang ganyang routine at sundin ang mga sumusunod:

1. MAUNANG GUMISING SA ALARM. Napatunayan na mas nagiging maganda ang mood ng isang tao sa buong araw tuwing nauuna siyang gumising sa kanyang alarm. ‘Yung tipong, may moment pa siyang tumingala sa kisame at magmunimuni bago bumangon sa kama.

2. MAG-ALMUSAL. Ayon sa research, nakakatulong ang pag-aalmusal upang ma-meet mo ang iyong dietary guidelines. Napapatibay din nito ang iyong mga buto, napapaganda ang iyong digestion at napapalusog ang puso. Habang ang ilan naman na nag-i-skip breakfast ay posibleng magkaroon ng mas mataas na blood cholesterol, kaya may ilang nagsasabi na almusal ang pinakamahalagang meal sa buong araw.

3. MALIGO. Ang pagligo ay nakaka-refresh ng utak at nakaka-energize ng katawan, kaya paniguradong sisipagin ka talagang kumilos sa oras na makaligo ka na. Isama mo na rin ang pagdumi at pagsisipilyo.

4. LINISIN ANG KAPALIGIRAN. Nakakaganang kumilos kapag maaliwalas ang iyong kapaligiran, kaya bukod sa pag-aayos ng sarili ay ayusin mo rin ang mga nasa paligid mo. Maaari mo itong simulan sa pagtatapon ng mga basura, paghuhugas ng pinagkainan, pagpupunas ng desk, pagpapagpag ng upuan at pagwawalis ng sahig.

5. ILISTA ANG MGA GAGAWIN. Mainam na umpisa pa lang ng araw ay alam mo na ang mga gagawin mo sa maghapon. Gumawa ka ng to-do list at itsek ang mga na-accomplish mo na. Mag-set ka rin ng time frame kung ano’ng oras mo ‘yun dapat matapos. Unahin mong gawin ‘yung mahihirap para unti-unting gumaan ang iyong mga gawain.

6. MAG-FOCUS. I-set aside mo muna ang distractions. Huwag mong intindihin ‘yung mga tao o bagay na walang mabuting idudulot sa ‘yo. Ang mahalaga ay marami kang ma-accomplish within the day. Tandaan ang goal mo na maging productive every day.

So beshie, tigilan mo na ang pagpo-proscastinate. Hindi pa naman huli para buhayin ang iyong will of fire. Ngayong Enero ay simulan mo na gawing makabuluhan ang iyong buhay upang hindi masayang ang oras, araw at taon. Maging productive ka the way you always wanted to be.

Okie?