Kaalaman sa extra-judicial confession

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Feb. 15, 2025

Dear Chief Acosta,

Ang kapatid ko ay idinadawit sa isang kaso ng kanyang dating katrabaho. Ayon sa aking kapatid, umamin diumano sa pamamagitan ng tinatawag na “extra-judicial confession” ang nasabing dating katrabaho na sila diumano ay may sabwatan. Mariing itinanggi ng aking kapatid ang nasabing paratang. Gayunpaman, nangangamba ang aking kapatid kaya sa aming huling pag-uusap ay nais niyang ipatanong kung ang naturang pag-amin diumano ba ay maaaring magamit upang itaguyod ang nasabing paratang? — Butch

---

Dear Butch, 

Ang sagot sa iyong mga katanungan ay hindi. Para sa iyong kaalaman, alinsunod sa tinatawag na res inter alios acta rule, ang karapatan ng isang partido ay hindi maaaring maapektuhan o ma-prejudice ng mga akto, deklarasyon, o pagkukulang ng ibang tao. Ang nasabing alituntunim ay kaugnay sa mga deklarasyon ng Korte Suprema sa kasong People vs. Guittap (G.R. No. 144621, 9 May 2003), sa panulat ni Hon. Associate Justice Consuelo Ynares-Santiago, kung saan sinabi:

“Osabel’s extrajudicial confession is likewise inadmissible against appellant. The res inter alios acta rule provides that the rights of a party cannot be prejudiced by an act, declaration, or omission of another. Consequently, an extrajudicial confession is binding only upon the confessant and is not admissible against his co-accused. The reason for the rule is that, on a principle of good faith and mutual convenience, a man’s own acts are binding upon himself, and are evidence against him. So are his conduct and declarations. Yet it would not only be rightly inconvenient, but also manifestly unjust, that a man should be bound by the acts of mere unauthorized strangers; and if a party ought not to be bound by the acts of strangers, neither ought their acts or conduct be used as evidence against him.” 

Ayon sa nabanggit, ang extra-judicial confession ng dating katrabaho ng iyong kapatid patungkol sa diumano’y sabwatan nila ay umiiral o makaaapekto lamang sa kanya at hindi maaaring magamit sa kanyang kapwa akusado. Ito ay kahit na mayroong nakasaad sa Rule 130, Section 31 ng ating Revised Rules on Evidence na alituntunin patungkol sa mga pag-amin ng kasabwat o admission by conspirator kung saan sinasabi:

“Section 31. Admission by conspirator. - The act or declaration of a conspirator in furtherance of the conspiracy and during its existence may be given in evidence against the co-conspirator after the conspiracy is shown by evidence other than such act of declaration.” 

Binigyang-linaw naman sa kaparehong kaso ng People vs. Guittap, kung paano ang tamang aplikasyon ng nasabing alituntunin:

“The rule on admissions made by a conspirator, while an exception to the foregoing, does not apply in this case. In order for such admission to be admissible against a co-accused, Section 30, Rule 130 of the Rules of Court requires that there must be independent evidence aside from the extrajudicial confession to prove conspiracy.” 

Samakatuwid, bagaman isang eksepsyon sa res inter alios acta rule ang tuntuning tinatawag na admission made by a conspirator, kinakailangan muna ng ebidensya ng pagsasabwatan (conspiracy), bukod sa nasabing akto o deklarasyon ng pag-amin ng dating katrabaho ng iyong kapatid, bago ito magamit laban sa iyong kapatid. Kaugnay nito, kung walang ibang patunay ng sabwatan bukod sa natatanging pag-amin ng dating katrabaho ng iyong kapatid, hindi sapat ang nasabing pag-amin o extrajudicial confession upang maitaguyod ang nasabing paratang ng pakikipagsabwatan laban sa iyong kapatid. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Kaibahan ng homicide at death caused in a tumultuous affray

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Feb. 15, 2025

ISSUE #345

Maaari bang maitaguyod ang konbiksyon ng isang akusado kung siya ay hinatulan sa isang uri ng krimen na naiiba sa isinampa laban sa kanya? 

Sa madaling salita, kung ang isinampang kaso ay aniya para sa krimeng death caused in a tumultuous affray, maaari bang ang konbiksyon ay para sa krimeng homicide?

Sa araw na ito, ating suriin ang naging paglilinaw ng Hukuman para sa mga apela, sa nasabing katanungan kaugnay sa isa sa mga kasong nahawakan ng ating tanggapan.

Sa kasong People v. Banua, et al. (CA-G.R. CR No. 45183, Marso 24, 2022) sa panulat ni Honorable Associate Justice Myra V. Garcia-Fernandez, ating tingnan kung paano ang daing ng isa sa ating mga kliyente na itago na lamang natin sa pangalang “Carlo”, kasama ang kanyang kapwa mga akusado, na pinal na natuldukan nang siya ay mapawalang-sala mula sa kasong nagmula sa akusasyon ng kamatayan na sanhi sa isang magulong awayan, o death caused in a tumultuous affray na tinutukoy at pinaparusahan ng batas alinsunod sa Artikulo 251 ng Act No. 3815, o mas kilala sa tawag na “Revised Penal Code”.

Bilang pagbabahagi ng mga pangyayari, ating suriin ang naging paglalahad mula sa bersyon ng panig ng tagausig. 

Sa buod ng mga testigo ng tagausig, noong ika-10 ng Nobyembre 2016, bandang alas-9:00 ng gabi, si Migs, hindi niya tunay na pangalan, ay nagtungo sa isang mataas na paaralan sa loob ng kanilang lokalidad upang dumalo sa isang sayawan na dinaluhan ng kanilang mga kabarangay. 

Bandang alas-10:00 ng gabi,  nagkaroon ng kaguluhan, kung saan nakita si Migs na nakahandusay sa sahig. 

Ayon sa salaysay ng mga saksi, nagkaroon ng mainit na pagtatalo si Migs kila Carlo at ang mga kasama nito patungkol sa isyu ng upuan. 

Kasunod ng nasabing pagtatalo, may nakakita aniya kay Carlo na may hawak na isang bato na ipinamalo kay Migs. Kasunod nito, ang dalawa pang kapwa akusado ni Carlo ay nagbitaw rin ng mga suntok. Sa puntong ito, nakahandusay na si Migs sa semento habang napapaligiran aniya nila Carlo.

Nabalitaan ng asawa ni Migs ang pangyayari at agad siyang pinuntahan nito, kung saan nasaksihan siyang nakahandusay sa sahig, walang malay at duguan ang bibig. 

Agad na dinala sa ospital si Migs, subalit  isang araw lang ang nakalipas ay binawian din ito ng buhay. 

Ayon sa medico-legal, nagtamo ng maraming pinsala si Migs na maaari lamang matamo sa pamamagitan ng maraming mananalakay.

Kinasuhan si Carlo at ang mga kasama nito ng krimeng kamatayan na sanhi ng isang magulong awayan, o death caused in a tumultuous affray, kasunod sa nasabing pagkamatay ni Migs.

Sa kanilang depensa, iginiit ni Carlo at ng mga kasamahan niya na wala silang kinalaman sa pagkamatay ni Migs.

Dagdag pa ni Carlo, anumang nangyaring pinsala o sugat kay Migs ay malamang nangyari matapos na siya ay makauwi. 

Isa pa, isa sa kanilang mga saksi ang nagtuturo na aniya, lango sa alak si Migs na siyang nagtungo sa sentro ng sayawan, kung saan nagkaroon ng pagkakagulo.

Matapos ang paglilitis, hinatulan ng Regional Trial Court o RTC si Carlo ng krimeng pagpaslang o homicide, habang ang kanyang dalawa pang kapwa akusado ay slight physical injuries. 

Napag-alaman ng RTC na ang mga elemento ng krimeng kamatayan na dulot ng magulong awayan ay kulang sa kaso at pinaniniwalaan na ang pagkamatay ng biktimang si Migs ay hindi resulta nito. 

Sa halip, pinaniwalaan ng RTC na si Carlo na aniya ay natukoy na nagdulot ng nakamamatay na suntok kay Migs gamit ang isang bato ay dapat managot sa krimeng homicide. 

Ayon sa RTC, sapat ang alegasyon para sa krimeng homicide sa impormasyon bagaman iba ang nakasaad na pangalan o titulo ng krimeng aniya ay nagawa.

Kaugnay sa nabanggit, inakyat sa Court of Appeals o CA sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Roman Carlo Loveria mula sa aming PAO-Special and Appealed Cases Service (PAO-SACS) ang kaso ni Carlo. 

Iginiit ni Carlo sa kanyang appellant’s brief na nagkamali ang RTC sa desisyong hatulan siya para sa krimeng homicide sa kabila ng kabiguan ng impormasyon para sa krimeng kamatayan na dulot ng magulong awayan na isaad ang “layuning pumatay” o intent to kill na siyang rekisito ng krimeng homicide. 

Bukod pa rito, iginiit ni Carlo ang pagkabigo ng tagausig na patunayan ang pagkakakilanlan ng mga responsable sa aniya ay pagpaslang.

Tulad ng ating unang nabanggit, sa desisyon na may petsang ika-24 ng Marso 2022, pinal na tinuldukan ng CA ang daing ni Carlo nang siya ay mapawalang-sala.

Bilang panimula, binigyang-diin ng CA na isa sa mga pangunahing karapatan ng isang taong akusado sa isang kriminal na pag-uusig na ginagarantiyahan ng Konstitusyon ay ang karapatang malaman ang kalikasan at sanhi ng mga akusasyon laban sa kanya, 

Section 14.

1. No person shall be held to answer for a criminal offense without due process of law.

2. In all criminal prosecutions, the accused shall be presumed innocent until the contrary is proved, and shall enjoy the right to be heard by himself and counsel, to be informed of the nature and cause of the accusation against him, to have a speedy, impartial, and public trial, to meet the witnesses face to face, and to have compulsory process to secure the attendance of witnesses and the production of evidence in his behalf. However, after arraignment, trial may proceed notwithstanding the absence of the accused: Provided, that he has been duly notified and his failure to appear is unjustifiable. 

Kinakailangan na ang bawat elementong bumubuo sa krimen ay dapat na mailahad sa reklamo o impormasyon. 

Ang pangunahing layunin ng pag-aatas na ilahad ang lahat ng elemento ng isang krimen na itakda sa impormasyon ay upang bigyan ng oportunidad ang akusado na maihanda ang kanyang depensa. Ito ay kaugnay sa ipinapalagay na walang independiyenteng kaalaman sa mga katotohanang bumubuo sa pagkakasala ang isang akusado.

Ang litisin at hatulan ang isang akusado, sa isang pagkakasala maliban sa isinasaad sa impormasyon ay magiging paglabag sa kanyang karapatan.

Bagaman parehong merong biktimang nasawi sa krimeng homicide at death caused in a tumultuous affray, malaki ang kanilang pagkakaiba sa mga rekisito o elemento. 

Ang krimeng homicide ay hindi kasama sa krimeng death caused in a tumultuous affray, at higit sa lahat, ang Homicide ang mas mabigat na krimen. 

Bagaman tama ang RTC na ang totoong uri ng akusasyong kriminal ay hindi nakadepende sa kung ano ang nakasaad sa pangalan o titulo nito at sa halip ay kung ano ang nakasaad sa paglalahad ng mga pangyayari sa laman ng impormasyon, sa kasong ito, malinaw ang impormasyon na ang alegasyon ay para sa krimeng kamatayan na dulot ng magulong awayan. Dahil dito, hindi maaaring itaguyod ng CA ang desisyon ng RTC.

Sa kabilang banda, hindi rin maaaring mahatulan sa kasong isinampa na death caused in a tumultuous affray na nakasaad sa impormasyon si Carlo dahil hindi rin napatunayan ang mga rekisito nito. Binigyang-diin ng CA na walang tumultuous affray kapag walang grupo ng mga tao na sangkot sa magulong awayan, at lalo kung ang taong aniya ay nagbigay ng mabigat o nakamamatay na pinsala ay nakilala tulad aniya ni Carlo sa alegasyon ng tagausig, dahil sa pagkabigo ng tagausig na patunayan ang nasabing krimen – nararapat na mapawalang-sala si Carlo.

Muli, pinaalala ng CA na tumataas o bumababa ang kasong kriminal sa lakas ng kaso ng prosekusyon at hindi sa kahinaan ng depensa. 

Kaugnay nito, dapat munang malampasan ng tagausig ang pagpapalagay ng inosente o presumption of innocence ng bawat akusado sa pamamagitan ng pagpapatunay sa mga elemento ng krimen at ang pagkakakilanlan ng akusado bilang salarin sa pamamagitan ng ebidensiyang lampas sa makatuwirang pagdududa. 

Ang mga nabanggit ay hindi napunan ng tagausig sa kasong ito. Dahil dito, dapat mapalaya si Carlo.

Samakatuwid, hinding-hindi dapat balewalain ng Estado ang kahalagahan ng wastong paraan ng pagbibintang o paglalahad ng kalikasan at sanhi ng akusasyon sa isang impormasyon, dahil ang isang akusado ay hindi maaaring mahatulan ng isang pagkakasala na hindi kasama o malinaw sa reklamo o impormasyon.

Maaaring maging testigo ang bingi at pipi

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Feb. 14, 2025

Dear Chief Acosta,

Maaari bang maging witness sa isang kaso ang pipi at bingi? — Beth

---

Dear Beth,

Ang ebidensya ay ang paraan ng pagpapatunay ng mga karampatang katotohanan sa mga paglilitis ng hudikatura. Tinatanggap bilang ebidensya kung may kaugnayan ito sa isyung pinag-uusapan, at hindi ipinagbabawal ng batas at mga tuntunin. 

Alinsunod sa Rule 30 ng ating Revised Rules on Evidence (A.M. No. 19-08-15-SC dated 8 October 2019), maaaring maging saksi ang sinuman na nakauunawa sa kanilang nasaksihan, at kayang ipahayag o iparating ang mga ito sa iba:

“C. TESTIMONIAL EVIDENCE

1. Qualification of Witnesses

Sec. 21. Witnesses; their qualifications. – All persons who can perceive, and perceiving, can make known their perception to others, may be witnesses.”

Sa kasong People of the Philippines vs. Adel Tuangco, et. al., (G.R. No. 130331, ika-22 ng Nobyembre 2000, Per Curiam), pinasyahan ng ating Korte Suprema na maaaring iharap at gamitin bilang testigo sa korte ang pipi at bingi kung (1) nauunawaan at kaya niyang pahalagahan ang kabanalan ng isang panunumpa, (2) nauunawaan niya ang kanyang mga nasaksihan at (3) maipararating niya ang mga nasaksihan sa pamamagitan ng isang kuwalipikadong interpreter:

 “A deaf-mute is not incompetent as a witness. All persons who can perceive, and perceiving, can make known their perception to others, may be witnesses. Deaf-mutes are competent witnesses where they (1) can understand and appreciate the sanctity of an oath; (2) can comprehend facts they are going to testify on; and (3) can communicate their ideas through a qualified interpreter.  Thus, in People vs. De Leon and People vs. Sasota, the accused was convicted on the basis of the testimony of a deaf-mute. Although in People vs. Bustos the testimony of a deaf-mute was rejected, this was because there were times during his testimony that the interpreter could not make out what the witness meant by the signs she used. In the instant case, the interpreter was a certified sign language interpreter with twenty-two (22) years teaching experience at the Philippine School for the Deaf, had exposure in television programs and had testified in five other previous court proceedings. She possessed special education and training for interpreting sign language. The trial court evaluated her competence to put on record with accuracy the declaration made by witness Sanggalan on the witness stand, and she testified that she employed the natural or homemade sign method.  Needless to stress, the manner in which the examination of a deaf-mute should be conducted is a matter to be regulated and controlled by the trial court in its discretion, and the method adopted will not be reviewed by the appellate court in the absence of a showing that the complaining party was in some way injured by reason of the particular method adopted. The imperfections or inconsistencies cited in appellants' brief arise from the fact that there is some difficulty in eliciting testimony where the witness is deaf-mute, but these do not detract from the credibility of his testimony, much less justify the total rejection of the same. What is material is that he knew personally the accused-appellants, was with them on the fateful night when the incident happened, and had personally witnessed the rape-slay and theft three and ½ (3 ½) meters away from the scene. He did not waver in the identification of the three accused despite rigorous cross-examination, and positively pointed to the accused-appellants as the persons who raped and killed Eugenio and took her personal effects. The trial court's assessment of the credibility of Sanggalan, whose testimony was found to be candid and straightforward, deserves the highest respect of this Court.”

Sa madaling salita, ang taong may kapansanan ay hindi ganap na diskuwalipikado upang maging testigo sa korte.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.