Karapatan ng isang absentee

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Feb. 23, 2025

Ang isang tao ay itinuturing na isang absentee kapag siya’y biglang nawala at, sa kabila ng masigasig at masusing paghahanap, ay hindi na matunton ang kanyang kinaroroonan. 

Sang-ayon sa batas, may pagpapalagay na ang isang tao ay patay na sa mga sumusunod na pagkakataon:

1. Kapag ito ay nawala at hindi naringgan ng anumang balita sa loob ng apat na taon mula nang siya ay sumakay sa isang eroplano o barko na nawala sa paglipad o paglayag nito;

2. Kapag siya ay kabahagi ng hukbong sandatahan na nakasama sa isang digmaan at siya ay nawawala na ng apat na taon;

3. Kapag siya ay nasa panganib ng kamatayan sa ibang sirkumstansiya at ang kanyang kinaroroonan ay hindi malaman sa loob ng apat na taon mula nang siya ay nalagay sa ganoong kalagayan. (Article 393, Civil Code of the Philippines)

Dahil sa ganitong pagpapalagay, ang mga naiwanang kapamilya na may interes sa pagkawala ng isang tao ay binibigyang karapatan para makahingi ng remedyo sa hukuman. Nakasaad sa Rule 107 ng Rules of Court na kapag ang isang tao na biglang nawala mula sa kanyang tirahan, ang kanyang kinaroroonan ay hindi na malaman, at siya ay walang iniwanang tagapamahala ng kanyang mga ari-arian, sinuman na may interes sa kanyang pagkawala ay maaaring maghain ng petisyon sa husgado upang magtalaga ang husgado ng taong mamamahala at magiging kinatawan niya, pansamantala o habang siya ay hindi pa nagpapakita. Ang mga maaaring magsagawa ng petisyon ay alinman sa mga sumusunod:

1. Spouse present (asawa);

2. The heirs instituted in a will, who may present an authentic copy of the same (mga tagapagmana na nakatalaga sa isang huling habilin na kinakailangang magpakita ng kopya nito bilang katibayan);

3. The relatives who would succeed by the law of intestacy (mga kaanak na maaaring tagapagmana sa ilalim ng batas);

4. Those who have over the property of the absentee some right subordinated to the condition of his death (mga taong may karapatan sa ari-arian ng nawawalang tao).

Ang nasabing petisyon ay magsasaad ng mga pangalan ng mga tagapagmana na nakatalaga sa isang huling habilin, kung meron man, pangalan at address ng mga pinagkakautangan o ng iba pang tao na may interes sa mga ari-arian ng absentee, at maging ang halaga, lokasyon, karakter, o kinaroroonan ng mga ari-arian ng absentee.

Matapos makapaghain ng petisyon ay ipa-publish o ilalathala ang nasabing petisyon isang beses kada linggo sa loob ng tatlong magkasunud-sunod na linggo sa isang diyaryo na nasa sirkulasyon (general circulation) sa lugar kung saan nakatira ang absentee.

Nakakasira sa dignidad ng bata, itinuturing na pang-aabuso

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Feb. 21, 2025

Dear Chief Acosta,

Awang-awa ako sa aking mga pamangkin sa tuwing nagsusumbong sila kung papaano sila paluin, sigawan, hampasin, at gawan ng kung anu-ano pa ng aking bayaw. Nang kumprontahin ko silang mag-asawa, dinidisiplina lang diumano nila ang mga bata. Sa tingin ko, labis ang kanilang ginagawa sa kanilang mga anak. Mayroon ba silang pananagutan sa batas? — JP

---

Dear JP,

Una sa lahat, ang patakaran ng ating Estado ay magbigay ng espesyal na proteksyon sa mga bata laban sa lahat ng uri ng pang-aabuso, kapabayaan, kalupitan, pagsasamantala, diskriminasyon, at iba pang kahalintulad na kondisyon.

Kaugnay nito, sa kasong XXX vs. People of the Philippines, G.R. No. 268457, ika-22 ng Hulyo 2024, sa panulat ni Hon. Associate Justice Mario V. Lopez, ang pagdidisiplina sa mga bata, kahit na magresulta ito sa pisikal na pinsala, ay hindi awtomatikong katumbas ng pang-aabuso sa bata.  Upang maituring na pang-aabuso, dapat mayroong malinaw na layunin na saktan ang dignidad ng isang bata:

“xxx when the infliction of physical injuries against a minor is done at the spur of the moment or intended to discipline or correct the wrongful behavior of the child, it is imperative that the specific intent to debase, degrade, or demean the intrinsic worth and dignity of the child as a human be established. In the absence of this specific intent, the offender cannot be held liable for child abuse but only for other crimes punishable under the RPC, provided that all the elements of the latter are present.

Ang ‘child abuse’ ay tumutukoy sa pagmamaltrato ng bata, nakaugalian man o hindi.

“Corollarily, under Section 3(b) of Republic Act No. 7610, ‘child abuse’ refers to the maltreatment, whether habitual or not, of the child xxx

Verily, under Section 3(b)(2) of Republic Act No. 7610, child abuse may be committed by deeds or words which debase, degrade, or demean the intrinsic worth and dignity of a child as a human being.”

Upang matukoy ang pagkakaroon o kawalan ng partikular na layuning sirain ang dignidad ng bata, maaaring isaalang-alang ang mga pangyayari sa kaso at ang paraan kung paano ginawa ng nagkasala ang kilos na inireklamo – kung ang paggamit ng puwersa ng nagkasala laban sa bata ay marahas o sobra-sobra. Ang nasabing intensyon ay maaari ring makuha mula sa mga hakbang sa pagdidisiplina na ginawa ng nagkasala, kung saan ang mga naturang hakbang ay hindi naaayon o makatwirang tugunan upang itama ang maling pag-uugali ng bata. Ang mga nauugnay na bahagi ng desisyon sa nabanggit na kaso ay ang mga sumusunod:

“xxx to determine the presence or absence of this specific intent, this Court may consider the circumstances of the case and the manner by which the offender committed the act complained of, as when the offender’s use of force against the child was calculated, violent, excessive, or done without any provocation. Such intention can also be derived from the disciplinary measures employed by the offender as when such measures are not commensurate to or reasonable to address or correct the child’s misbehavior.

xxx

The confluence of all these shows that petitioner went overboard in disciplining his children when he inflicted upon them physical injuries due to trivial matters. Hitting AAA several times with a wooden rod embedded with a nail was certainly not commensurate or reasonably necessary to discipline her just because she had not eaten her lunch. In the same vein, petitioner used excessive force when he pulled AAA’s hair, kicked, and hit her head and struck BBB with a dustpan multiple times just because the money saved in their coin banks was lacking. Although petitioner, as a parent, has the right to instill discipline on his minor children, still, the disciplinary measures he employed in this case were excessive, violent, and completely disproportionate to correct the alleged misconduct or misbehavior of his children. His abusive acts may be considered as extreme measures of punishment not commensurate to the discipline of his 12-year-old and 10-year-old children. Given these circumstances, it can be reasonably inferred that his act of laying hands on his children was done with the specific intent to debase, degrade, or demean their intrinsic worth and dignity as human beings.”

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pinaalis na gate-crasher, walang “K” sa danyos

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Feb. 21, 2025

Dear Chief Acosta, 

Kasalukuyan akong nagtatrabaho bilang isang manager sa isang hotel sa Maynila. May isang okasyon kung saan inireserba ang aming hotel para sa isang kaarawan. Binigyan kami ng listahan ng mga imbitadong bisita. Noong dumating ang nasabing okasyon, matiyaga akong nagmasid upang obserbahan kung maayos ba ang lahat hanggang sa nakita ko na may kausap ang isa naming tauhan sa may pintuan. Nang sila ay lapitan ko, may isa diumanong tao na pumasok, ngunit wala sa listahan ng bisita. Nilapitan ko siya at kinausap na hindi siya maaaring pumasok dahil eksklusibo para sa bisita ang nasabing okasyon. Ngunit sinabi niya na siya ay isinama ng isa sa mga bisita. Pumayag siyang umalis, ngunit makalipas ang ilang sandali ay nakita ko siya na nakapasok muli kaya nilapitan ko siya ulit at sinabing hindi siya maaaring manatili roon. Gusto niya akong singilin ng danyos dahil napahiya diumano siya sa mga taong nakarinig. Maaari ba niya itong gawin kahit na ang layunin ko lang naman ay gawin ang aking trabaho? -- Liam

---

Dear Liam,

Ayon sa Article 19 ng New Civil Code of the Philippines, sa anumang gawain ng tao, kailangang umakto siya ng may hustisya, ibigay ang nararapat para sa kanyang kapwa, at maging matapat at malinis ang isip.

Ngunit mayroon ding konsepto ng “volenti non fit injuria.” Ayon sa kasong Nikko Hotel Manila Garden vs. Roberto Reyes, G.R. No. 154259, 28 February 28, 2005, sa panulat ni Kagalang-galang na Mahistrado Minita Chico-Nazario, ang ibig sabihin nito ay tumutukoy sa “self-inflicted injury” o pinsalang dulot din ng ating sariling kagagawan. Dahil dito, kung ang isang tao ay napinsala nang dahil din sa kanyang sariling kagagawan, hindi siya maaaring humingi ng danyos. 

Ayon din sa nasabing kaso, kung ang isang tao na nakisama sa isang okasyon kahit hindi imbitado (gate-crasher) ay pinaalis sa pamamagitan ng pakikipag-usap sa kanya, kahit na may iba pang nakarinig, hindi siya maaaring humingi ng danyos kung siya man ay napahiya.  Narito ang pahayag: 

“In the absence of any proof of motive on the part of Ms. Lim to humiliate Mr. Reyes and expose him to ridicule and shame, it is highly unlikely that she would shout at him from a very close distance. Ms. Lim having been in the hotel business for twenty years wherein being polite and discreet are virtues to be emulated, the testimony of Mr. Reyes that she acted to the contrary does not inspire belief and is indeed incredible. x x x 

Ms. Lim, not having abused her right to ask Mr. Reyes to leave the party to which he was not invited, cannot be made liable to pay for damages under Articles 19 and 21 of the Civil Code. Necessarily, neither can her employer, Hotel Nikko, be held liable as its liability springs from that of its employee.”

Sa iyong sitwasyon, maaaring hindi ka managot sa danyos kahit na napahiya ang hindi imbitadong bisita na iyong pinaalis. Base sa iyong salaysay, kinausap mo siya nang malapitan upang sabihin na hindi siya maaaring manatili roon dahil hindi siya kasama sa listahan ng mga bisita. Maaari ka ring makaiwas sa danyos kung ang layunin mo ay hindi para ipahiya siya, kundi para gawin ang iyong trabaho na ang mga papapasukin lamang ay ang mga bisita na nakasulat sa listahan na ibinigay sa iyo. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.