ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | Jan. 23, 2025
Dear Chief Acosta,
Totoo ba na upang ang processing time sa Republic Act No. 11032 ay umusad, kinakailangan na kumpleto ang mga requirements na isinumite ng isang aplikante? Kung gayon, paano ba masasabing kumpleto ang mga requirements? — Marilous
Dear Marilous,
Ang Republic Act No. 11032 (R.A. No. 11032), o mas kilala sa tawag na “Ease of Doing Business and Efficient Government Service Delivery Act,” ang batas na tumutukoy at naglalayong magtatag ng mahusay at episyenteng paghahatid ng mga serbisyo ng pamahalaan at maiwasan ang katiwalian sa gobyerno. Kaugnay nito, inilahad sa nasabing batas ang tinatawag na processing time, para sa lahat ng opisina at ahensya ng pamahalaan, kabilang ang mga local government units (LGUs), government-owned o controlled corporations, at iba pang instrumentalities ng gobyerno, nasa Pilipinas man o sa ibang bansa, na nagbibigay ng mga serbisyong sumasaklaw sa negosyo at mga transaksyong hindi nauugnay sa negosyo gaya ng tinukoy sa batas na ito. Ayon dito:
“Section 4 (j) Processing time – the time consumed by an LGU or national government agency (NGA) from the receipt of an application or request with complete requirements, accompanying documents and payment of fees to the issuance of certification or such similar documents approving or disapproving an application or request; xxx
Section 9 (b) Action of Offices. –
(1) All applications or requests submitted shall be acted upon by the assigned officer or employee within the prescribed processing time stated in the Citizen’s Charter which shall not be longer than three (3) working days in the case of simple transactions and seven (7) working days in the case of complex transactions from the date the request and/or complete application or request was received. xxx
Sec. 21. Violations and Persons Liable. – Any person who performs or cause the performance of the following acts shall be liable:
(a) Refusal to accept application or request with complete requirements being submitted by an applicant or requesting party without due cause.”
Layunin ng mga nasabing probisyon ng batas na magdikta ng takdang panahon upang asikasuhin ang bawat aplikasyon o request sa mga nabanggit na ahensya o opisina ng pamahalaan, nang sa gayon, ay hindi manatili sa pagpapasya ng huli kung kailan, o/at kung aaksyunan ba ang naturang aplikasyon o request. Ganunpaman, upang umusad ang sinasabing processing time, malinaw na kaakibat o kakambal nito na kailangang ang mga isinumiteng requirement(s) ay kumpleto at tama.
Dahil dito, binigyang-linaw sa Seksyon 4(s) ng Implementing Rules & Regulations (IRR) ng R.A. No. 11032 ang depinisyon ng complete requirements o kung ano ang bumubuo sa tinatawag na kumpletong rekisito:
“s) Complete requirements- are all the necessary or appropriate documents that are required to be submitted together with an application from any the applicant or requesting party, which fully satisfy the formal and substantive requirements of the relevant law. For processes that involve several stages with different requirements per stage, it is complete when the applicant or requesting party has fully satisfied or submitted all the requirements necessary for each stage, as enumerated in the Citizen's Charter of the agency;”
Sang-ayon sa mga nabanggit, masasabing complete requirements kung lahat ng naaangkop na mga dokumento na ganap na nakatutugon sa pormal at mahalagang mga kinakailangan ng kaugnay na batas, ay naipasa o naisumite ng isang aplikante kasama ang kanyang aplikasyon.
Binigyang-linaw rin na para sa mga prosesong kinasasangkutan ng ilang yugto na may iba't ibang mga kinakailangan sa bawat yugto, ito ay kumpleto kapag ang aplikante o humihiling na partido ay ganap na naibigay o naisumite ang lahat ng mga requirements para sa bawat yugto, tulad ng nakasaad sa citizen's charter ng ahensya.
Samakatuwid, mahalaga sa bawat aplikasyon o request na kumpleto ang requirements dahil kondisyon ito upang umusad ang tinatawag na processing time, o oras ng pagproseso na nakasaad sa R.A. No. 11032, o mas kilala sa tawag na “Ease of Doing Business and Efficient Government Service Delivery Act.”