12-anyos, paulit-ulit sumakit ang tiyan...

Hirap huminga at nanakit ang katawan bago namatay sa Dengvaxia

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Daing mula sa hukay | February 5, 2021

Mainit na napag-uusapan ang tungkol sa iba’t ibang anti-COVID vaccines na nilikha dahil sa nagaganap na pandemya. Kaugnay nito, may mga tao na nag-aalala tungkol sa kaligtasan ng nasabing bakuna dahil sa trahedyang naranasan ng mga naging biktima ng Dengvaxia. Dahil dito, nagkakaroon ng “vaccine hesitancy,” at sa PAO ito isinisisi ng ilang personalidad na konektado sa naganap na indiscriminate vaccination ng nasabing anti-dengue vaccine. Muli kong lilinawin, ang PAO at inyong lingkod ay hindi laban at hindi tumatanggi sa mga bukana na subok na ang bisa at kaligtasan. Bakit sa PAO isinisisi ng nasabing mga personalidad ang pag-aalinlangan sa pagpapabakuna ng anti-COVID vaccine? Dahil ba wala silang matibay na depensa sa mga kasong isinampa sa kanila? Kung nais nilang bumalik ang tiwala ng publiko sa mga bakuna, ipakita nila at ng mga kinauukulan na ang hustisya na nararapat sa mga nasabing biktima ay maipagkakaloob sa kanila. Sa pamamagitan nito, maipababatid ang mensahe na ang pamahalaan ay hindi sumasang-ayon sa kawalan ng ganap na pag-iingat sa pagturok ng Dengvaxia, at higit sa lahat, laging pahahalagahan nito ang kalusugan at kaligtasan ng mga mamamayan.

Ang pahayag kong ito ay isa lamang paglilinaw dahil tila nais nilang iligaw ang isipan ng sambayanan. Gayunman, ang kontrobersiya na pilit nilang iniuugnay sa inyong lingkod, sa PAO Special Panel of Public Attorneys, mga doktor at staff ng PAO Forensic Laboratory Division (PAO-FLD) ay hindi nakaaapekto sa aming masigasig na pagganap ng aming mandato at kautusan ng Department of Justice (DOJ), partikular sa mga kasong may kaugnayan sa Dengvaxia. Kaugnay nito, may mga labi na ng 161 na naturukan ng Dengvaxia at namatay ang sumailalaim sa forensic examination ng PAO-FLD (as of January 2021). Ang 100 na criminal complaints sa DOJ ay sumasailalim na sa preliminary investigation, at counterpart na 100 civil cases ay inihahanda na ng PAO Special Panel of Public Attorneys upang maisampa sa Regional Trial Court ng Quezon City. Para sa lahat ng mga ito, kay Mark A. Secondez at katulad niyang mga biktima, tuluy-tuloy lamang ang aming sigasig.

Si Mark ay 12-anyos nang namatay noong Abril 24, 2018. Siya ang ika-50 sa mga naturukan ng Dengvaxia, at nakaranas bago namatay ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga, at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) consistent sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} — na sumailalim sa forensic examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos na hilingin ng kanilang mga pamilya. Si Mark ay naturukan ng Dengvaxia noong Hunyo 23, 2016 sa kanilang eskuwelahan. Ayon sa mga magulang niyang sina G. Romualdo at Gng. Rosalie Secondez ng Rizal, “Maayos ang kalusugan ni Mark bago siya maturukan ng nasabing bakuna kontra dengue. Masigla siyang bata na mahilig maglaro ng basketball. Kami ay naudyukang pumayag na maturukan siya ng bakuna kontra dengue dahil kami ay sinabihan na ang nasabing bakuna ay makabubuti sa kanya. Pinabakunahan ko ang dalawa sa aking mga anak na sina Mark at Angel ng nasabing libreng bakuna mula sa Department of Health.”

Sa iba’t ibang petsa ng Abril 2018, narito ang ilan sa mga naranasan ni Mark bago siya binawian ng buhay:

• Abril 19, 2018 - Sumakit ang tiyan ni Mark, at animo ay nasusuka pero wala naman siyang isinusuka. Nilagnat siya kaya pinainom siya ng paracetamol. Nawala naman ang kanyang lagnat.

• April 20, 2018 - Sumakit ang kanyang kaliwang tuhod kaya pinainom siya ng Mefenamic Acid. Nawala naman ang pananakit, subalit matapos ang limang oras, muling bumalik ang pananakit na nagpatuloy nang mga sumunod na araw.

• April 22, 2018 - Nagkaroon siya ng kulani sa kanyang kaliwang singit. Namaga na rin ang kanyang kaliwang tuhod.

• April 23, 2018 - Siya ay pinatingnan sa doktor. Masakit ang tiyan niya, kaya binigyan siya ng Buscopan, Pedia Lite at Maalox na pinainom naman lahat sa kanya ng kanyang mga magulang, subalit hindi naibsan ang kanyang nararamdamang sakit, sa halip, lalo pang lumubha ang kanyang kalagayan. Nagsimula na siyang magsuka ng parang plema pero wala naman siyang ubo. Nahirapan na siyang huminga at hingi siya nang hingi ng tubig.

• Abril 24, 2018 - Dinala siya sa ospital, pero bago siya dalhin doon, sumasakit na ang kanyang buong katawan at hirap na hirap na rin siyang huminga. May lumabas pang rashes sa kanyang mga hita. Nilagyan siya ng oxygen at sinimulang bombahin ang kanyang dibdib. Tumagal ang pagbomba nila sa dibdib ni Mark ng 30 minuto, subalit hindi na nakayanan pa ni Mark at siya ay binawian ng buhay ng alas-3:00 ng madaling-araw ng Abril 24, 2018. Anang kanyang mga magulang sa kanyang pagkamatay:

“Maraming magagandang pangarap sa buhay ang aming anak, kaya labis naming ipinagdadalamhati ang kanyang biglaang pagkawala. Palaisipan sa aming mag-asawa kung anong klaseng gamot ang ibinigay nila kay Mark para bawian siya ng buhay sa kanyang murang edad.

“Hindi namin akalain na ito rin ang magiging ugat ng kanyang kamatayan. Dengvaxia vaccine lamang ang kakaibang gamot na itinurok sa kanya. Ito ay sa kabila ng sinasabi nilang ang Dengvaxia na itinurok sa aming anak ay magbibigay-proteksiyon sa kanya. Kaya nakapagtataka na matapos niyang maturukan ay bigla na lamang nagbago ang estado ng kanyang kalusugan.”

Naniniwala sina G. at Gng. Secondez na may kapabayaang naganap sa nasabing pagbabakuna kay Mark, katulad diumano ng kawalan ng pagsusuri kung angkop sa kanya ang Dengvaxia. Dahil dito, nais nilang mapanagot sa batas ang mga responsable sa pagkamatay ni Mark, sa tulong ng PAO, ng inyong lingkod at PAO-FLD. Hindi namin sila bibiguin, patuloy naming gagampanan ang aming tungkulin, alinsunod sa aming mandato at pagpapahalaga sa dignidad ng tao — maging sa kanila na sumakabilang buhay na.

Malusog na 11-anyos na tatlong beses naturukan ng Dengvaxia, patay agad nang makaramdam ng sintomas

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Daing mula sa hukay | January 29, 2021

Hindi na kailangang sabihin pa na ang karunungan na biyaya sa atin ay nararapat gamitin sa kabutihan. Ngunit may mga pagkakataon na ang simpleng katotohanang ito ay kailangang ipaalala upang maging tagapagpaalala rin ng mga leksiyon sa buhay… mga leksiyon na sana ay tanggapin ng isang abogado at mga taong may katulad niya ng kaisipan. Ang maituturing na kapatid na ito sana sa propesyon ng abogasiya ay matatandaang gumawa ng kataliwasan sa layunin ng batas na nararapat sana ay katulong siya sa pagtatanggol at pagsusulong. Kaugnay nito, ang inyong lingkod at si Atty. Erwin P. Erfe, MD, direktor ng PAO Forensic Laboratory Division ay sinampahan ng kaso ng nasabing abogado sa Ombudsman (OMB) noong Oktubre 22, 2018 dahil diumano sa paglabag sa Anti-Graft and Corrupt Practices Act, falsification of public documents, malversation of public funds and illegal use of public funds and property; may administrative complaint din siyang inihain doon. Dagdag pa rito, noon mismong kaarawan ng inyong lingkod noong Agosto 15, 2019, may ilang mga nag-ulat na ako diumano ay pinatatanggal ng ilang mga public attorneys. Subalit, ang nasabing reklamo ay hindi pirmado, mariing pinabulaanan at kinondena sa pamamagitan ng nilagdaang Manifesto ng nasabing public attorneys. Ang black propaganda ay ginamit ng naturang abogado upang manawagan sa OMB upang kami ay imbestigahan. Walang pakundangan na ginamit niya ito, samantalang ‘di kalaunan ay nalaman ng mga nasabing public attorneys na pineke lamang niya ito.

Ang ibinintang ng naturang abogado sa aming public attorneys ay walang basehan at ito ay puro paninira lamang, ganundin ang inihain niya sa OMB. Sa isang resolusyon o kapasiyahan ng OMB na natanggap ng PAO noong Enero 14, 2021, ibinasura ni Kgg. na Ombudsman Samuel Martires ang inihain ng mapanirang abogado. Ayon sa OMB, “The criminal and administrative complaints against the respondents are hereby dismissed for insufficiency of evidence.” Ipinuntos din laban sa nasabing abogado ang paggamit nito sa kanyang reklamo ng mga artikulo sa pahayagan at posts sa social media, kaya ang kanyang mga alegasyon ay hindi maikokonsiderang nagmumula sa kanyang personal na kaalaman. Ang basurang kanyang inilagak sa OMB ay ibinasura rin ng huli dahil sa kawalan ng ebidensiya.

Ang harassment na aming naranasan sa abogadong ‘yun ay kabilang sa mga tinik na pinagtatangkaang itanim sa aming landas patungo sa pagkamit ng hustisya sa mga biktimang may kaugnayan sa kasong Dengvaxia. Ngunit muling napatunayan na ang may masamang budhi at gumagamit ng biyaya sanang karunungan sa kasamaan ay hindi magwawagi. Sa kabila ng mga naturang pangyayari, patuloy ang aming pagganap ng aming mandato sa kaso ni Francis Ivan V. Sedilla at katulad niyang mga biktima.

Si Francis ay 11-anyos nang namatay noong Nobyembre 4, 2017. Siya ang ika-49 sa mga naturukan ng Dengvaxia at nakaranas bago namatay ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga, at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) consistent sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} — na sumailalim sa forensic examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos na hilingin ng kanilang mga pamilya. Siya ay naturukan ng Dengvaxia sa kanilang paaralan sa Cavite; una noong Hunyo 23, 2016; pangalawa noong Enero 18, 2017; at panghuli noong Setyembre 7, 2017. Ayon sa kanyang mga magulang na sina G. Francisco at Gng. Teresa Sedilla:

“Ang aming anak na si Francis Ivan ay nabakunahan kontra dengue sa ilalim ng kampanya ng DOH sa aming lugar. Ipinaalam ng mga health workers sa amin na magkakaroon ng pagbabakuna kontra dengue sa paaralan ng aming anak at siya nga ay kabilang sa mga matuturukan. Ayon sa health workers, ang nasabing bakuna ay libre at mahal ang bayad kung sa pribadong klinika o hospital isasagawa. Bukod doon, proteksiyon daw ito kontra dengue.

“Nag-iisip kami para sa kanyang kapakanan, kaya agad kaming nagpasya na siya ay pabakunahan.”

Noong Nobyembre 3, 2017, nag-umpisang magreklamo si Francis ng pananakit ng tiyan at dinala siya agad sa doktor. Niresetahan siya ng gamot at bumuti naman ang kanyang kalagayan. Subalit, kinabagan siya, umihi at mabula ang kakaunti niyang inihi. Kinabukasan, nagulat si Aling Teresa nang gisingin siya ni Francis dahil napakalamig ng katawan nito at pawisan siya. Bigla rin siyang namutla at isinugod siya ng kanyang mga magulang sa ospital. Pagdating doon, sinabihan sila na lalapatan lamang siya ng paunang lunas, ngunit kinakailangan na ilipat sa mas malaking ospital upang dalhin sa ICU. Posible diumanong na-rupture ang appendix niya. Ang kalagayang ito ni Francis ang dahilan upang siya ay dalhin sa isang ospital sa Maynila kung saan kumpleto ang mga pasilidad. Subalit habang lulan ng ambulansiya patungong Maynila, biglang sumigaw si Francis, umiyak at naghabol ng hininga. Siya ay ibinalik sa ospital na pinanggalingan niya sa Cavite. Sa emergency room, sinubukan siyang i-revive, ngunit sa kasawiang-palad ay tuluyan din siyang pumanaw noong Nobyembre 4, 2017. Anang kanyang mga magulang:

“Pumanaw ang aming anak sa loob ng napakaikling sandali. Masigla at maayos ang kalusugan ni Francis Ivan bago siya maturukan ng bakuna kontra dengue at kailanman ay hindi siya nagkasakit nang malubha. Sa katunayan ay napakaganda ng kanyang pangangatawan at bilog na bilog ito. Subalit nagbago ang lahat nang mabakunahan siya dahil bigla siyang naging sakitin. Ang pagkakaroon niya ng biglaang karamdaman na naging mitsa ng kanyang buhay ay nagsanhi sa amin ng labis na pagkabigla at pasakit.”

Ang pagnanais nina G. at Gng. Sedilla na malaman ang katotohanan sa likod ng pagkamatay ni Francis at ang pagkakamit ng katarungan sa naging kamatayan nito ang dahilan ng paglapit nila sa aming tanggapan; kaya rin sila humiling ng forensic examination ng PAO Forensic Laboratory Division at legal assistance ng PAO at ng inyong lingkod. Agad kaming tumugon at kasama na ang kaso ni Francis sa mga ipinaglalaban namin ngayon.

Madalas na pananakit ng ulo, tiyan, palpitation at pamamantal ng katawan...

Dinanas ng 39-anyos na doktor bago namatay sa Dengvaxia

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Daing mula sa hukay | January 22, 2021

Nakamit ng Public Attorney’s Office (PAO) at PAO Forensic Laboratory Division (PAO-FLD) ang pinakaaasam na tagumpay para sa maralitang Pilipino. Saksi ang sambayanan sa igting ng paglaban nang buong puwersa ng PAO, ng aming mga kaisa sa aming adbokasiya, at ng aming mga kliyente sa illegal insertion ng dalawang senador sa 2021 Budget ng PAO na ating tinalakay sa mga nagdaang artikulo. Kaugnay nito, sa isang kumpas ng ating mahal na Pangulong Rodrigo Roa Duterte, sa pamamagitan ng kanyang pag-veto sa nasabing illegal insertion, mariing naiparating ni Pangulong Duterte na hindi magtatagumpay ang kasamaan sa ating bayan. Ang paglagdang kanyang isinagawa ay gumuhit sa kasaysayan ng ating bansa. Sa pinagdaanan na katatapos lamang na laban ng PAO, napatunayan na ang napakalakas na boses ng masa ay hindi kayang sagkaan ng anumang hangarin na naglalayong pabagsakin ang paghahari ng batas sa ating bayan.

Ipinagbunyi ng PAO ang nakamtang tagumpay sa pamamagitan ng free live online concert na pinamagatang “Salamat, Tatay Digong.” Naisagawa ito sa kagandahang loob ng mga kilalang performers na naghandog ng kanilang mga awitin at suporta —na masigasig na napagtipon ni Direk Njel De Mesa sa nasabing free concert. Lubos ang aming pasasalamat sa kanila, lalo na kay Pangulong Duterte, na nagbigay ng kanyang mensahe. Tumatak sa amin ang sinabi niyang, “To serve our people is an extraordinary honor and privilege. This Thanksgiving concert is a good start to welcome 2021. Let us therefore, foster hope, positivity, and good health as we brave the challenges ahead.” Katulad ni Pangulong Duterte, itinuturing din namin sa PAO na malaking karangalan ang mapagsilbihan ang ating mamamayan. Tinatanggap din namin ang muli’t muling pagharap sa mga pagsubok nang may pananalig sa Diyos, pag-asa at pagkilala sa kabutihang-loob ng karamihan sa ating mamamayan.

Sa naturang free concert, isa sa mga pumailanlang na tinig ay kay Ma’am Dulce. Ang awit niyang “Ako Ang Nasawi, Ako Ang Nagwagi” ay tila naglalarawan sa nakaraang pagsubok sa PAO. Partikular sa aming paghawak ng mga kaso, sa Dengvaxia cases, marami ang literal na nasawi, ngunit inaasahan ko na sa kaparaanan ng langit—na tumama ng mga mali at umaayos ng lahat sa nabanggit sa itaas na illegal insertion — magwawagi rin tayo sa mga kasong ito. Isa sa mga ito, ang kaso ni Dr. Kendrick G. Gotoc.

Si Dr. Gotoc ay 39-anyos nang namatay noong Abril 22, 2018, ang ika-48 sa mga naturukan ng Dengvaxia, at nakaranas bago namatay ng sintomas na kasama sa common pattern of four serious adverse effects (anaphylactic allergic reaction, viscerotropism (pamamaga, paglaki at pagdurugo ng laman-loob), neurotropism (pamamaga at pagdurugo ng utak), and increase in severity of dengue disease) consistent sa Sanofi Declaration of Four (4) Identified and Expected Risks in its Submission for Authorization sa Food and Drug Administration (FDA) {22 Disyembre 2015} — na sumailalim sa forensic examination ng PAO Forensic Team, pagkatapos na hilingin ng kanilang mga pamilya. Noong Disyembre 2017, napansin ni Gng. Norma Guico Gotoc, ina ng yumaong doktor na nangangayayat ang kanyang anak. Naganap ito sa ancestral home nila sa Binalonan, Pangasinan habang ang huli ay nagbabakasyon. Ito ay napansin din ng kapatid niyang si Bb. Cristina Gotoc noong Enero 2018, nang magbakasyon doon. Si Cristina ay isang nurse na nagtatrabaho sa Amerika. Umamin sa kanya si Dr. Gotoc na siya ay tatlong beses na naturukan ng Dengvaxia. Nalaman ni Cristina na mula nang naturukan ang kanyang kapatid, ito ay nakararanas ng madalas na pananakit ng ulo, tiyan, kawalan ng ganang kumain, palpitation, pag-ubo at pagtatae. Nakita ni Cristina ang mga pantal sa kanyang katawan at nangingitim din ang kanyang mga kuko. Noong Marso 2018, muling umuwi si Dr. Gotoc sa bahay nila sa Pangasinan. Ayon sa kanyang ina:

“Nang hawakan ko ang braso niya, hindi na niya maitago ang kapayatan niya kahit na siya ay nakasuot ng halos tatlong patong na damit. Ako ay labis na nag-alala at nagalit sa kanya dahil hindi siya nagsasabi sa akin. Nang araw na ‘yun ay tinanong ko si Kendrick kung bakit biglaan ang pagbagsak ng kalusugan niya. Sinagot naman niya ako at matapos kong malaman ang mga ‘yun ay sinabihan ko siya na ang mga nararanasan niyang kakaibang nararamdaman at pagbabago sa kanyang katawan ay parehong sintomas ng mga naturukan ng Dengvaxia. Sinabihan ko siya na tapatin ako upang mapatingnan ko siya sa mga espesiyalista upang siya ay mabigyang lunas.

“Kaya naman sa mga oras na ‘yun ay sinabi niya sa akin na naturukan siya ng Dengvaxia ng tatlong beses. Nanlumo at labis akong nabahala nang malaman ko ‘yun sa aking anak. Sa mga napapanood ko sa balita at nababasa sa social media, nag-alala ako nang labis. Katulad ng palaging salita ni Kendrick, huwag akong mag-alala dahil maayos naman siya. Doktor ang aking anak, kaya pinaniwalaan ko siya na magiging maayos ang pakiramdam niya. Subalit sa aking kalooban, bilang isang ina, ako ay labis na nag-alala sa kalagayan ni Kendrick.”

Ang matinding pag-aalala ng pamilya ni Dr. Gotoc ay humantong sa pagpanaw ng huli noong Abril 22, 2018 sa Quezon City. Lumapit sina Gng. at Bb. Gotoc sa PAO. Ani Gng. Gotoc:

“Nang dahil naturukan si Kendrick ng Dengvaxia, ‘yun ang talagang pinaghihinalaan namin na naging sanhi ng kanyang pagkakasakit. Kami ay lumapit sa PAO para ihingi ng tulong ang pagkamatay ni Kendrick. Hiniling din namin na isailalim ang bangkay niya sa forensic examination.”

Kasama ngayon sa ipinaglalaban naming mga kaso na may kaugnayan sa Dengvaxia ang kaso ni Dr. Gotoc. Malaking bagay ang nakamit na kalayaan ng PAO mula sa gagapos sana sa aming mga kamay na magamit ang kakayanan ng PAO-FLD na makapagbigay ng magandang kalidad ng mga ebidensiya. Ang nasabing mga ebidensiya ay magpapatibay sa mga kaso nina Dr. Gotoc. Dahil dito, kami ay muling nagpapaabot ng taus-pusong pasasalamat sa ating mahal na pangulo.