Anak, nasaksihan ang karumal-dumal na pagpaslang sa ina

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Oct. 5, 2024

Bawat magulang ay nagnanais na mabigyan ng magandang kinabukasan ang kanilang mga anak, mailayo sa kapahamakan,  maihanda sa anumang kahirapan, at lalung-lalo na walang magulang ang nagnais na mapahamak ang kanilang mga anak.

Sa kasamaang palad, naranasan iyan ng mga naulila ni Kathrina, ang biktima sa pamamaslang sa kaso ni Rodel Boñgol y Mansion a.k.a. “Roque” na may numerong CA-G.R. CR-HC No. 16828. Tunghayan natin ang mga pangyayari kaugnay sa kanyang sinapit, at kung ano ang naging hatol ng hukuman sa taong inakusahan at itinuturong sa kanya ay pumaslang. 

Si alyas “Roque” ay sinampahan ng kasong murder ng Regional Trial Court (RTC) para sa umano sa pagpaslang sa biktima na si Kathrina.

Batay sa paratang na inihain laban kay Roque, nangyari diumano ang karumal-dumal na krimen, alas-7:00 ng gabi, noong ika-28 ng Hunyo 2021, sa Barangay Ligao, Albay. 

Sa pamamagitan diumano ng treachery, binaril diumano ni Roque si Kathrina, na tinamaan sa likuran at dibdib nito, gamit ang isang bente dos na kalibre ng baril na wala umanong numero at tatak, at wala ring kaukulang lisensiya o permiso si Roque.Ang pangunahing saksi ay ang anak ng biktima na si Cholo na noon ay 12-anyos. Noong gabing iyon, nanonood ng telebisyon si Cholo at 2 nakababata nitong mga kapatid sa loob ng kanilang bahay nang bigla na lamang silang nakarinig ng malakas na kalabog, dahilan umano upang lumabas sila ng bahay. Paglabas nila, nakita umano nila si Roque, may isang metro ang layo sa kanilang ina na si Kathrina. Mayroon umanong hawak na baril si Roque at pinaputukan diumano si Kathrina na noon ay nakadapa na sa lupa. Matapos na magpaputok, agad na tumakbo diumano si Roque patungo sa likod ng naturang bahay. 

Nadaanan pa umano ni Roque si Cholo, sa galit ng naturang bata, inihagis nito ang tasa na kanyang hawak, at mga bato na kanyang nakita mula sa kanyang kinatatayuan. Gayunman, nakatakbo pa rin palayo sa kanila si Roque.

Nadala pa umano sa pagamutan si Kathrina, pero idineklara rin itong dead-on-arrival. Nagtamo diumano ng 3 tama ng bala ng baril si Kathrina, na siyang dahilan ng kanyang hindi inaasahang pagpanaw.

Makalipas ang dalawang araw, ala-6:10 ng umaga, sa Pili, Camarines Sur ay nahuli umano si Roque. Boluntaryo umanong ibinigay ng kapatid nito na si Ramil ang isang bente dos na kalibre ng baril na mayroong 2 live ammunitions at 3 fire cartridges.

“Not Guilty” ang naging pagsamo ni Roque nang siya ay ma-arraign, noong ika-27 ng Hulyo 2021. 

Noong ika-22 ng Marso 2022 ay boluntaryo umanong gumawa ng sinumpaang salaysay ng hindi pagtetestigo si Roque.

Ika-24 ng Mayo 2022, nagpalabas ng desisyon ang RTC na hinatulan si Roque ng pagkakakulong sa parusang reclusion perpetua, at pagbabayad ng sibil na pinsala at danyos para sa mga naulila ng biktima. Napatunayan diumano nang higit sa makatwirang pagdududa ang lahat ng elemento ng krimen na murder. 

Batay sa naturang desisyon, nakadapa na umano sa lupa ang biktima bunsod sa naunang pagpapaputok ng baril sa kanya ng akusado. Sa puntong ito ay wala na umanong paraan ang biktima upang makalaban o depensahan ang kanyang sarili. Kahit ganu’n ang sitwasyon at sa presensya mismo ng mga kaanak ng biktima ay nagpakawala pa umano ang akusado ng dalawang putok ng baril, bagay na nagpakita umano ng maysa-demonyo nitong intesyon na sadyang wakasan ang buhay ng biktima. Ito umano ang naging konsiderasyon upang masabi ng hukuman na mayroong qualifying circumstance na treachery ang pagpaslang sa biktima. 

Ang paggamit din umano ni Roque ng hindi lisensiyadong baril ay special aggravating circumstance, ayon sa RTC.

Naghain ng kanyang apela si Roque sa Court of Appeals (CA), sa pamamagitan ni Atty. Jeah Larisse R. Apa, mula sa aming Special and Appealed Cases Services (SACS). 

Iginiit niya na hindi umano napatunayan ng panig ng tagausig ang kanyang pagkakasala nang higit sa makatwirang pagdududa. Hindi umano sapat ang ebidensiya ng tagausig na siya ang bumaril sa biktima, at na ginawa ang pamamaslang ng may kaliluhan. Mali rin umano na kinokonsidera ng RTC bilang special aggravating circumstance ang hindi lisensiyadong baril na sinasabing ginamit niya sa krimen.

Sa muling pag-aaral sa kaso ni Roque, hinimay ng appellate court ang mga elemento ng krimen na Murder, na kinakailangan ay: (1) mayroong tao na napaslang; (2) ang akusado ang gumawa ng pamamaslang; (3) ang pamamaslang ay kinakikitaan ng isa sa mga qualifying circumstances na nakasaad sa Artikulo 248 ng Revised Penal Code (RPC); at (4) ang pamamaslang ay hindi katumbas ng krimen na parricide o infanticide.

Sa ipinalabas na desisyon ng CA, hindi sumang-ayon ang hukuman na lubos na napatunayan ng tagausig na mayroong sirkumstansya na treachery sa pagpaslang sa biktima. Ito ay sa kadahilanan na wala umanong nakakita kung paano nagsimula ang krimen. 

Sa tala umano ng hukuman, bagaman nasaksihan diumano ng mga kaanak ng biktima ang pamamaril, inamin diumano ng mga ito na hindi nila nasaksihan kung paano nagsimula ang pamamaril. Wala rin umanong ebidensiya na nagpapakita ng kawalan ng kakayahan ng biktima na depensahan ang kanyang sarili. Dahil dito, hindi umano maisasapantaha na mayroong kaliluhan sa pag-atake sa biktima. 

Ipinaalala ng CA, sa panulat ni Honorable Associate Justice Mariflor P. Punzalan-Castillo ng Third Division, ang sumusunod:

“To appreciate treachery, it must be shown that: (a) the means of execution employed gives the victim no opportunity to defend himself or retaliate; and (b) the methods of execution were deliberately or consciously adopted; indeed, treachery cannot be presumed, it must be proven by clear and convincing evidence.

In People of the Philippines v. Matimanay Watamama, it was clarified that for treachery to be considered, it must be present and seen by the witness right at the inception of the attack. Where no particulars are known as to how the killing began, the perpetration of an attack with treachery cannot be presumed.

Thus, in the case of People of the Philippines v. Julian Rapanut, et. al., the presence of treachery was ruled out as the eyewitness therein saw the accused only after the initial sound of gunshots, as is the situation obtaining here. To be sure, circumstances that qualify criminal responsibility cannot rest on mere conjecture, no matter how reasonable or probable, but must be based on facts of unquestionable existence. These circumstances must be proved as indubitably as the crime itself.”

Ang kawalan ng sapat na ebidensiya patungkol sa qualifying circumstance na treachery ay nangangahulugan diumano na hindi maaaring hatulan si Roque para sa krimen na murder. Gayunman, siya ay maaaring hatulan para sa krimen na homicide sa ilalim ng Artikulo 249 ng RPC, sapagkat sumapat diumano ang positibo, malinaw at hindi nagpabagu-bago na testimonya ng pangunahing saksi na si Cholo, kaugnay sa nasaksihan niyang pamamaril diumano ni Roque sa kanyang ina.

Para rin sa CA, tama umano ang RTC na special aggravating circumstance ang paggamit ng akusado ng hindi lisensiyadong baril sa pagsasakatuparan ng pamamaslang sa biktima, alinsunod sa R.A. No. 1059.

Bagaman bumaba ang hatol sa akusado, mula sa krimen na murder ay homicide na lamang, nangangahulugan pa rin ito ng 12 taon na prision mayor, bilang minimum, hanggang 20 taon na reclusion temporal, bilang maximum, at inutusan na magbayad-pinsala sa mga naulila ng pumanaw na biktima ng halagang P50,000.00, at karagdagang P50,000.00 para sa moral damages, P50,000.00 para sa exemplary damages, P50,000.00 para sa temperate damages, na maaaring magkaroon ng legal na interes na 6% bawat taon, hanggang sa mabayaran ng hinatulan ang kabuuang halaga.

Ang nasabing desisyon ng CA ay naging final and executory noong Oktubre 13, 2023.

Masakit para sa isang ina o magulang ang mawalay sa kanilang anak. Pero mas higit pa siguro ang paghihinagpis ng kaluluwa ni Kathrina, dahil hindi lamang siya nawalay sa kanyang mga anak at mahal sa buhay, nakita pa ng mga ito, sa kanilang sariling mga mata, na walang-awa na winakasan ang kanyang buhay sa isang malagim na krimen. 

Hindi lamang nawalan ng magulang sina Cholo, naiwan at mahapdi rin sa kanilang mga puso at isipan ang karumal-dumal na pagpanaw na sinapit ng kanilang minamahal na ina. Daing mula sa hukay ng biktima at daing ng mga naiwan niya ang nagsilbing kolektibong pagsamo para sa hustisya sa kasong ito. 

Nawa’y magsilbing pambukas-mata at pamukaw ng damdamin ang kaso na aming ibinahagi sa araw na ito, na hindi lamang mahalin ang ating mga ina, magulang o kaanak habang sila ay nabubuhay pa, kundi pati na rin ang pahalagahan ang bawat araw, oras at segundo na sila ay kapiling pa. 

Pakatandaan lagi na hindi natin hawak ang hinaharap, hindi natin alam kung ano ang mga mangyayari o kung kailan tayo ay mawawala na lamang sa isang iglap. Kung kaya’t magmahal ng tapat at manalangin ng taimtim. Sa awa ng Maykapal, nawa ay hindi natin sapitin ang ganitong uri ng pighati at dilim.       

Biktimang wa’ kalaban-laban, hustisya mailap pa rin

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Sep. 28, 2024

Sadyang hindi natin alam kung kailan tayo papanaw at hindi rin natin hawak o kontrolado ang nalalabi nating araw, oras o segundo. 

Kung tayo ay papalarin, tiyak na mahabang buhay ang ating tatahakin. Subalit, lubos na nakalulungkot kung iadya ng tadhana na tayo’y mawala na lamang. Pero, higit na nakalulungkot kung papanaw tayo ng walang kalaban-laban. 

Tila ganito ang nangyari sa biktima sa kaso na aming ibabahagi sa araw na ito, ang People of the Philippines vs. Winifredo Roldan y Agtay, Accused, William Roldan y Agtay, Accused-Appellant (CA-G.R. CR-HC No. 17879, April 5, 2024), sa panulat ni Honorable Court of Appeals Associate Justice Raymond Reynold R. Lauigan [Special Seventeenth Division]).

Ang naturang biktima ay si David. Tunghayan natin kung paano siya binawian ng buhay, at kung ano ang naging pinal na hatol sa kanyang pagkamatay.Sina William at Winifredo ay nadawit at nasampahan ng kasong murder sa Regional Trial Court (RTC) ng Gumaca, Quezon. 

Sa paratang na inihain laban sa kanila, nagtulungan at nagsabwatan diumano sila upang paslangin, gamit ang isang de-motor na bangka, ang noon ay walang depensa na biktima na si David. 

Naganap diumano ang pamamaslang noong ikalawa ng Marso 2018, ala-1:30 ng tanghali sa Munisipalidad ng Gumaca, Probinsya ng Quezon.

Si William lamang ang sumailalim sa arraignment, sapagkat si Winifredo ay nanatiling at large. “Not guilty” naman ang naging pagsamo ni William sa hukuman.

Batay sa bersyon ng tagausig, nangingisda umano ang magkapatid na sina Danny at David noong araw na naganap ang malagim na insidente. 

Diumano, sakay sila ng kani-kanilang bangka at gumamit ng troll line para sa isdang tuna bilang kanilang pain. Bigla diumanong dumating sina William at Winifredo, sakay ng kani-kanilang bangka, at dinaanan ang naturang linya ng magkapatid. 

Malapit sila Danny sa kawan ng mga isda, habang sila William ay may 15 metro ang layo, nang bigla umanong bumalik si William at iniitsa ang kawit nito. Ang naturang kawit ay sumabit diumano sa pang-ibabang kasuotan o shorts ni Danny.

Hindi umano itinigil ni William ang kanyang bangka, bagkus tiningnan lamang diumano nito si Danny at pinaandar nang mabilis ang nasabing bangka na naging dahilan diumano upang mahila at mahulog si Danny sa dagat. Gayunman, nagawa umanong makaalpas ni Danny sa pagkakakawit sa kanya. Nang makita umano ito ni Winifredo ay galit niyang pinuntahan at pinalibutan si Danny gamit ang kanyang bangka. Agad naman umanong sinabihan ni Danny si David na lumayo, subalit agad din umanong bumaling si Winifredo sa bangka ni David at inihampas ang bangka nito sa bangka ng huli. 

Nakita ni Danny na tumilapon sa dagat si David. Agad naman umanong umalis sina William at Winifredo, habang hinintay ni Danny na lumutang ang kapatid. 

Nakita umano ni Danny na walang malay si David at lumubog sa ilalim ng dagat. Sinubukan niya umanong sagipin ang kapatid ngunit hindi na siya nakalangoy pa nang pailalim. Kaya agad umanong humingi ng saklolo si Danny at ang isa sa tumugon sa kanya ay si Joselito, bagaman sinubukan nilang hanapin si David, nabigo pa rin sila.

Ayon naman sa testimonya ni Patrolman Pusao, siya umano ang nakatanggap ng ulat ukol sa naturang insidente. Nang makarating umano sa pinangyarihan, nakita niya ang isang dilaw na bangka na sira ang outrigger at mayroong tama ang gilid na tila dulot ng pagkakatama ng matalim na bagay. Nang magsagawa umano ng follow-up operation ay sumuko si William.

Para naman sa panig ng depensa, mariin na iginiit ni William na walang katotohanan ang mga paratang laban sa kanya. Kapwa umano nilang hinahabol ang kawan ng mga isda nang bigla na lamang sumabit ang bangka ni Danny sa kanilang linya ng pain. Hindi umano totoo ang paratang na iniitsa niya ang kanyang kawad na sumabit sa shorts ni Danny, dahil kung totoo umano iyon ay higit na malubhang kondisyon ang inabot ni Danny. 

Nakita rin umano ni William na pinaandar nang mabilis ni David ang bangka nito sa mga alon at nilampasan ang bangka ni Winifredo. Umangat diumano ang harap na bahagi ng bangka ni Winifredo nang ikabig nito ang kanyang bangka upang maiwasan ang pagtama sa bangka ni David. 

Nakita umano ni William na tinamaan si David ng likod na bahagi ng bangka ni Winifredo at umalis na si Winifredo habang ang biktima ay duguan na nasa likurang bahagi ng bangka.Nakita rin umano ni William na humingi ng saklolo si Danny, ngunit umalis umano siya sa pinangyarihan ng insidente upang habulin si Winifredo.

Sa ibinabang desisyon ng RTC, hinatulan na may sala sina William at Winifredo para sa krimeng murder. Ang sabwatan sa pagitan ng dalawa ay napatunayan diumano ng kanilang kapwa na presensya nang maganap ang krimen. Dahil malapit umano si William kay Winifredo nang gawin ng huli ang krimen, masasabi umano na ang presensya ni William ang humikayat sa huli upang isakatuparan nito ang pamamaslang. Parusang reclusion perpetua at pagbabayad ng sibil na pinsala at danyos sa mga naulila ng biktima ang ipinataw sa mga inakusahan.

Agad namang naghain ng apela si William sa Court of Appeals (CA). Iginiit niya na hindi umano napatunayan sa hukuman ang lahat ng mga elemento ng krimen at hindi umano napatunayan na mayroong sabwatan sa pagitan nila ni Winifredo.

Masusing inaral muli ang kaso na inihain laban kay William. Ipinaalala ng CA na sa tuwing mayroong iniaakyat na apela, binubusisi ng appellate court kung mayroon bang katibayan sa kriminal na responsibilidad ng akusado nang higit sa makatwirang pagdududa.

Sa apela ni William, hindi umano nakumbinsi ang CA na napatunayan ng tagausig ang kanyang pagkakasala nang higit sa makatwirang pagdududa.

Binigyang-diin ng appellate court ang konsepto ng conspiracy, alinsunod sa desisyon ng Korte Suprema sa kasong People v. Escobal (G.R. No. 206292, October 11, 2017 [Honorable Chief Justice Lucas P. Bersamin (na noon ay Associate Justice), Third Division]). Ang bahagi ng naturang desisyon ay nagsasaad:

“Conspiracy exists when two or more persons come to an agreement concerning the commission of a felony, and decide to commit it; hence, the agreement concerning the commission of the crime must be shown to precede the decision to commit it. Indeed, the acts of Abaño adverted to did not necessarily reflect his community of purpose with Escobal in the killing of the victim. The former's mere passive presence at the scene of the crime did not constitute proof of concerted action between him and Escobal.

Knowledge of, or acquiescence in, or agreement to cooperate is not enough to constitute one a party to a conspiracy, absent any active participation in the commission of the crime with a view to the furtherance of the common design and purpose.”

Sa kaso umano ni William, naroon lamang siya noong naganap ang krimen, subalit wala umanong malinaw na ebidensiya na naroon siya bunsod ng naunang plano na paslangin ang biktima. Sa katunayan, naroon na umano sina William at Winifredo nang dumating ang magkapatid na Danny at David, bagay na kinumpirma umano mismo ni Danny sa hukuman. 

Sa pag-uunahan umano nila sa kawan ng mga isda ay sumabit diumano ang kawit ni William sa shorts ni Danny, o ayon sa pahayag ni William ay sa bangka mismo umano ni Danny ito sumabit. 

Nang putulin umano ni Danny ang linya kung saan nakakabit ang kawit ni William ay doon lamang umano gumawa ng mga hakbang si Winifredo na nauwi sa pagkasawi ni David. 

Para umano sa CA, ang mga biglaang pangyayari bunsod ng mga naging reaksyon ni Winifredo ay nagpapakita ng kawalan ng kasunduan o sabwatan sa pagitan nila ni William.

Wala rin umanong ebidensiya na ipinrisinta ang tagausig patungkol sa aktibong partisipasyon ni William sa sinapit ni David. 

Ipinaalala ng CA na kinakailangan na mapatunayan ang sabwatan sa pagitan ng mga pinararatangan ng krimen, at ito ay sa pamamagitan ng positibo at tiyak na ebidensiya, at hindi haka-haka. 

Binigyang-diin pa ng appellate court, sa panulat ni Honorable Associate Justice Lauigan ng Special Seventeenth Division:

“Conspiracy transcends mere companionship, and mere presence at the scene of the crime does not in itself amount to conspiracy. Even knowledge of, or acquiescence in, or agreement to cooperate is not enough to constitute one party to a conspiracy, absent any active participation in the commission of the crime with a view to the furtherance of the common design and purpose.”

Dahil umano sa kakulangan ng ebidensiya na sumusuporta sa alegasyon ng sabwatan sa pagitan ng mga inakusahan, hatol na pagpapawalang-sala ang iginawad ng CA kay William. Ang naturang desisyon ay naging final and executory noong Abril 5, 2024.

Nakamit man ni William ang hustisya, hanggang ngayon ay tila kasama na ng mga alon na inanod ang katarungan para sa hindi inaasahan na pagpanaw ng biktima na si David. 

Gayunman, umaasa pa rin kami na sana sumuko o madakip na si Winifredo upang maipaliwanag niya ang kanyang bahagi sa naganap na gulo. At kung sadyang siya nga ang may kagagawan sa pagkahulog ni David sa karagatan, panagutan niya sana lahat ng kanyang kasalanan. Nang sa gayun, ang daing ni David mula sa hukay na umabot sa karagatan, at baon hanggang sa kabilang buhay ay matuldukan.

Tali-taliwas na pahayag… Mga saksi, ‘di kinatigan, biktima patuloy na dumadaing ng hustisya

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Sep. 21, 2024

Ang aming tanggapan ang kadalasang takbuhan ng mga inakusahan ng krimen, lalo na ng mga maralita at walang pinansyal na kakayahang kumuha ng pribadong abogado. Gayunman, sa aming pagtatanggol sa mga inakusahan, hindi maalis sa aming puso’t isipan ang daing ng mga biktima, lalo na ang mga biktima ng mga karumal-dumal na krimen tulad ng pamamaslang na hindi nakatanggap ng kalutasan at katarungan.

Ito ang tangis ng aming damdamin para sa pumanaw ng biktima na si Donald. Ang napagbintangan sa kanyang pamamaslang ay sina alias “Buyong” at “Hamel”. Tunghayan natin ang nangyari sa kaso na isinampa sa dalawa na umabot sa Court of Appeals, ang People of the Philippines vs. David Ortega y Lagahit/Gerald Ortega alias “Buyong” (CA G.R. CR-HC NO. 15105, November 20, 2023).Sina Buyong at Hamel ay napagbintangan na nagsabwatan umano sa pamamaril kay Donald. Matinding sugat umano ang natamo ng biktima na naging sanhi ng agaran niyang pagpanaw, sa kapinsalaan ng kanyang mga naulila.

Kasong murder ang isinampa kina Buyong at Hamel ng Regional Trial Court (RTC) sa Lungsod ng Quezon.Batay sa bersyon ng panig ng tagausig, alas-12:45 ng hating gabi, noong Hulyo 20, 2015, naglalakad umano si Donald sa isang kalsada sa Barangay Payatas, Lungsod ng Quezon, kasama sina Alejandro, Alvin, at dalawa pang babae. Nang marating umano nila ang kanto ng naturang kalsada, nakita nila si Hamel at 8 pang katao na mayroong hawak na mga bato. Pinagbabato umano ng grupo ni Hamel ang grupo ni Donald. Agad naman umanong gumanti sina Donald, Alejandro at Alvin, habang mabilis namang tumakas ang dalawang babae na kasama nila.  

Umatras na umano ang grupo ni Buyong, ngunit ikinagulat ng grupo nila Donald nang makita na lamang nila na biglang lumabas mula sa isang eskinita sina Buyong at Hamel na mayroon diumanong bitbit na “sumpak”.

Agad umanong tumalilis ang grupo nila Donald sa takot para sa kanilang mga kaligtasan. Pero sa kasamaang-palad, naabutan nina Buyong at Hamel si Donald. Pinaputukan umano ni Hamel si Donald ng kanyang sumpak na naging sanhi upang mapahiga sa lupa ang biktima. Pinaputukan din umano ni Buyong ng kanyang sumpak ang biktima upang masiguro na wala na itong buhay.

Matapos nu’n ay agad na tumalilis sa lugar sina Buyong at Hamel. Agad namang pinuntahan ni Alvin si Donald upang suriin ang kalagayan nito. Nadala pa sa pagamutan si Donald, ngunit binawian din ito ng buhay. Sa pagsusuri ng National Bureau of Investigation (NBI), napag-alaman na tama ng bala sa kanang lumbosacral area ang sanhi ng pagkamatay ng biktima.

Mariing pagtanggi naman ang iginiit ng mga inakusahan. Bilang depensa ni Buyong, natulog umano agad siya pagkauwi niya galing sa trabaho,  noong Hulyo 19, 2015, alas-10:40 ng gabi. At nagising na lamang umano siya alas-7:00 ng umaga, Hulyo 20, 2015. Hindi umano siya umalis ng kanilang bahay, kaya wala umanong posibilidad na ginawa niya ang krimen na ibinibintang sa kanya. 

Kawangis na depensa rin ang iginiit ni Hamel. Diumano, pagkauwi niya ng bahay noong Hulyo 19, 2015, alas-7:00 ng gabi, kumain lamang siya at agad ding natulog. Nagising na lamang umano siya noong Hulyo 20, 2015, alas-6:00 ng umaga. Kung kaya’t tulad ni Buyong, imposible umano na naroon siya nang maganap ang pamamaril.

Gayunman, batay umano sa sulat mula sa Quezon City Jail Warden, pumanaw si Hamel noong Setyembre 6, 2020.Noong Nobyembre 24, 2020 ay naglabas ng desisyon ang RTC. Guilty para sa krimen na murder ang naging hatol kina Buyong at Hamel. Napatunayan diumano ng ebidensiya ng prosekusyon ang pagsasabwatan nila, at sa pamamagitan umano ng treachery at abuse of superior strength ay naisakatuparan nila ang pamamaslang sa biktima. 

Hindi sang-ayon si Buyong sa naturang desisyon, kung kaya’t agad siyang naghain ng kanyang apela sa Court of Appeals (CA). Iginiit niya na dapat siyang mapawalang-sala, sapagkat hindi umano napatunayan ng ebidensiya ng tagausig ang higit sa makatuwirang pagdududa.

Partikular, hindi umano napatunayan ng tagausig ang kanyang pagkakakilanlan bilang salarin sa krimen, na mayroong sabwatan sa pagitan nila ni Hamel, at na gumamit sila nga treachery at abuse of superior strength. Sa ibinabang desisyon ng CA, ipinaalala nito na ayon sa ating Saligang Batas, ang bawat akusado ay ipinagpapalagay na inosente sa krimen hanggang ang kanyang pagkakasala ay mapatunayan sa hukuman nang higit sa makatuwirang pagdududa. 

Bagaman binibigyan din umano ng halaga ang mga kapasiyahan ng mababang hukuman kaugnay sa kredibilidad ng mga saksi na humarap rito, maaari umanong tingnan muli sa apela kung mayroon bang mahahalagang sirkumstansya na nakaligtaan ang naturang hukuman na maaaring magpabago sa naging desisyon nito.

Matapos ang masusing muling pag-aaral sa apela ni Buyong, iginawad sa kanya ng appellate court ang hatol na pagpapawalang-sala. Para sa CA, hindi umano napatunayan nang higit sa makatuwirang pagdududa ang pagkakakilanlan ng inakusahan bilang siyang salarin sa nasabing krimen.

Naging kapuna-puna rin sa CA na hindi sigurado si Alejandro, isa sa mga saksi ng panig ng tagausig, kung si Buyong nga ba ang partido na umaapela. Hindi rin umano ito sigurado kung binaril nga ba ni Buyong ang biktima. Sinabi pa diumano ni Alejandro na maaaring ang mga kasamahan ni Buyong ang bumaril sa biktima.

Samantala, si Alvin, isa rin sa mga saksi ng tagausig, na nagsabing narinig lamang niya ang tunog ng putok ng sumpak, na kapwa umanong may hawak na sumpak sina Buyong at Hamel, at na kapwa umanong nagpaputok ang mga ito. Pero hindi umano nasaksihan ni Alvin kung sino sa pagitan ng dalawang inakusahan ang bumaril na nakasugat sa biktima na naging sanhi ng pagpanaw nito.

Ang hindi malinaw na mga testimonya nina Alvin at Alejandro, at ilan sa mga pagkakasalungat ng kanilang testimonya, at ang pagkabigo na positibong kilalanin si Buyong bilang may-akda ng krimen ang nagdulot umano ng pagdududa sa isipan ng CA na may kinalaman si Buyong sa pagkakapaslang kay Donald.

Muling ipinaalala ng CA, sa panulat ni Honorable Associate Justice Alfredo D. Ampuan ng Thirteenth Division, na:

“Proving the identity of the accused as the malefactor is the prosecution's primary responsibility. Thus, in every criminal prosecution, the identity of the offender, like the crime itself, must be established by proof beyond reasonable doubt. Indeed, the first duty of the prosecution is not to prove the crime but to prove the identity of the criminal, for even if the commission of the crime can be established, there can be no conviction without proof of identity of the criminal beyond reasonable doubt.”

Para sa CA, hindi umano naitaguyod ng ebidensiya ng tagausig ang sabwatang ibinibintang kina Buyong at Hamel.

 Binigyang-diin ng CA na ang sabwatan o conspiracy ng mga inakusahan ay hindi ipinagpapalagay lamang. Bagaman ito ay hindi elemento ng krimen, ito ay kinakailangan pa ring patunayan nang higit sa makatwirang pagdududa. Maliban umano sa payak na alegasyon ng tagausig ukol sa diumano’y sabwatan sa pagitan nina Buyong at Hamel ay wala na umanong ibang ebidensiya na magpapatunay sa naturang alegasyon.

Ipinaalala ng appellate court na mariin nitong kinokondena ang walang katuturang krimen at ang taos puso nitong pakikiramay sa naulila ng biktima. Magkagayunman, binigyang-diin nito na hindi napatunayan ng tagausig na may moral na katiyakan na ang inakusahan ang may-akda sa pamamaslang kay Donald. Kung kaya’t higit umano na marapat na ibaba ang hatol ng pagpapawalang-sala. Ang Desisyon na ito ng CA ay naging final and executory noong Nobyembre 20, 2023.

Bagaman ipinagmamalaki ng aming tanggapan ang bawat tagumpay na nakamit ng mga Manananggol Pambayan sa bawat sulok ng ating bansa na patuloy na nagtatanggol sa ating mga maralitang kababayan na inaakusahan, hangad din namin ang kalutasan sa bawat krimen at katahimikan ng kalooban ng bawat biktima, kabilang na ang mga kaluluwa ng mga biktima na namayapa.

Para sa sinapit ni Donald, panalangin namin na maresolba pa rin ang misteryo kung sino talaga ang may-akda sa kanyang pamamaslang. Nawa ay adyain ng langit na malutas ang karumal-dumal na krimen sa pamamagitan ng pagdakip sa salarin at pagbabayad sa ilalim ng ating batas. Nawa ito ay adyain ng langit upang ang pagdaing niya mula sa kanyang hukay ay matapos na.