Mister na “kinitil” ang sariling buhay, misis pinawalang-sala

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Feb. 1, 2025

ISSUE #343

Sa mga nakapanghihilakbot at nakagugulantang na sitwasyon, paano nga ba tinatanggap ng ating mga batas at alituntunin ang mga pahayag na aniya ay ibinigkas ng akusado na maaaring magamit mismo laban sa kanya? 

Sa araw na ito, ating suriin ang naging malinaw na pagtugon ng ating Kataas-taasang Hukuman sa nasabing katanungan kaugnay sa isa sa mga kasong nahawakan ng ating tanggapan.

Sa kasong People v. Thanaraj (G.R. Number 262, Hulyo 29, 2024) sa panulat ni Honorable Associate Justice Jhosep Y. Lopez, ating tingnan kung paano ang daing ng isa sa ating mga kliyente na itago na lamang natin sa pangalang “Bea”, ay pinal na natuldukan nang siya ay mapawalang-sala mula sa kasong nagmula sa akusasyon ng pagkitil sa kanyang asawa o parricide. Bilang pagbabahagi ng mga pangyayari, ating suriin ang naging paglalahad mula sa bersyon ng panig ng tagausig. 

Alinsunod dito, aniya ay noong ika-5 ng Abril 2017, bandang alas-3:00 ng hapon, habang nagpapahinga mula sa kanyang pagtatrabaho bilang construction worker si Vincent, hindi niya tunay na pangalan, narinig niya umano mula sa bahay na kanyang pinapasukan na ang karatig bahay kung saan nakatira ang mag-asawang sina Bea at Gerald, hindi nila tunay na mga pangalan, ang mga katagang,  “Tulungan ninyo po ako, nasaksak ko ang asawa ko!

”Dagdag pa ni Vincent, matapos niyang marinig ang salitang iyon, biglang lumabas mula sa kanilang bahay si Bea at lumapit sa kanila upang humingi ng tulong. 

Sa puntong iyon, bumungad sa kanya si Gerald na nakatayo sa harap ng pinto ng kanilang tahanan. Nababalot na ng dugo ang leeg at sumusuka na ito.

Agad na hinubad ni Vincent ang kanyang jacket at hinimok ang kanyang mga katrabaho na lagyan ng pressure ang leeg ni Gerald. Sumama sa sasakyan si Vincent, kung saan dinala sa ospital si Gerald.

Habang nasa daan, aniya ay nabanggit ni Bea kay Vincent ang katagang, “Kuya, mahal na mahal ko po ang asawa ko. Hindi ko sinasadya na saksakin siya.” Ngunit sa kasamaang palad ay binawian pa rin ng buhay si Gerald.

Ayon sa autopsy report, nagtamo ng malubhang sugat sa kanang bahagi ng leeg si Gerald na dulot ng matalas na bladed instrument. Kaugnay sa nabanggit, kinasuhan ng pagpaslang sa asawa o parricide si Bea. Subalit, mariing itinanggi ni Bea ang mga paratang laban sa kanya.

Ayon sa kanya, madalas silang magtalo ni Gerald, kung saan makailang beses ding muntikan nang mauwi sa hiwalayan. Aniya, sa tuwing ganito ang nangyayari ay nagbabanta si Gerald na sasaksakin niya ang kanyang sarili lalo na kapag iniwan niya ito.

Noong ika-5 ng Abril 2017, matapos ang kanilang pagtatalo, nagulat na lamang siya nang makita si Gerald sa harap ng kanilang pintuan na may dalang patalim at muling nagbanta na sasaksakin ang sarili kapag ito ay umalis. Dahil makailang ulit na itong nangyayari, hindi natinag si Bea at nilampasan pa rin niya si Gerald. Subalit, nakita na lamang ni Bea na duguan ang leeg ni Gerald.

Kasunod nito, humingi na ng tulong si Bea sa labas, kung saan nakita niya ang grupo ng mga construction workers.Matapos ang paglilitis, hinatulan ng Regional Trial Court si Bea sa kasong pagpaslang sa asawa o parricide. Ito ay kinumpirma rin ng Court of Appeals matapos itong iapela.

Sa pagtaguyod ng naging hatol ng Regional Trial Court, sinabi ng Court of Appeals na napatunayan ng tagausig ang mga rekisito sa kasong parricide. Aniya, ang pahayag ni Bea na nasaksak niya ang kanyang asawa ay maaaring magamit bilang ebidensiya, alinsunod sa tinatawag na res gestae statement, o mga pahayag na sinambit habang nasa nakagigimbal na sitwasyon na siyang pinahihintulutan, alinsunod sa Seksyon 26 ng Rule 130 ng Revised Rules on Evidence.

Kaugnay sa nabanggit at sa huling pagkakataon, inakyat ni Bea sa Korte Suprema sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Nilo Paulo Ocampo mula sa aming PAO-Special and Appealed Cases Service (PAO-SACS) ang kaso ni Bea. 

Iginiit ni Bea na kaduda-duda ang kredibilidad ni Vincent bilang saksi at iginiit niya na hindi akma ang alituntunin patungkol sa tinatawag na res gestae statement, o mga pahayag na sinambit habang nasa nakagigimbal na sitwasyon. Dahil dito, hindi maaaring magamit kung tunay man niyang nasambit ang mga pahayag kay Vincent.

Tulad ng ating unang nabanggit, sa desisyon na may petsang ika-29 ng Hulyo 2024, pinal na tinuldukan ng Korte Suprema ang mga daing ni Bea nang siya ay mapawalang-sala.

Taliwas sa Court of Appeals, ang nasabing pahayag diumano ni Bea kay Vincent ay hindi sakop ng res gestae. Alinsunod sa Rule 130, Seksyon 36 ng Rules of Court, ang isang saksi diumano ay maaari lamang maging testigo patungkol sa mga katotohanan na meron siyang personal na kaalaman, na mula sa kanyang sariling persepsyon, at maliban na lamang kung pinahihintulutan ng iba pang tuntunin. Ang nabanggit ay ang alituntunin patungkol sa prohibisyon na tinatawag na “hearsay” o sabi-sabi. 

Ang katwiran ng alituntunin na ito ay nakaugat sa dahilan na ang ganitong mga pahayag ay hindi sinumpaan o under oath at hindi rin sumasailalim sa tinatawag na cross-examination na siyang pangsuri sa kahusayan ng nasabing salaysay na ibinigkas sa labas ng hukuman, o out-of-court.

Sa kabilang banda, ang res gestae na salaysay o pahayag, bagaman ay out-of-court, ay pinahihintulutan. Gayunpaman, nararapat na mapatunayan ang mga sumusunod na rekisito: a) ang pangunahing gawain, ang res gestae ay isang nakakagulat na pangyayari; b) ang pahayag ay ginawa/sinabi bago nagkaroon ng panahon ang nagpapahayag na mag-isip; at c) ang pahayag tungkol sa pangyayaring pinag-uusapan at ang mga sirkumstansiya dumadalo sa mga pangyayari.

Kaugnay sa nabanggit na mga rekisito, binigyang-diin ng Korte Suprema na sa makailang kaso, kung saan ginamit ang res gestae rule, ang biktima ng krimen ang siyang nagbigay ng salaysay o pahayag, kung saan nagamit ang nasabing alituntunin. 

Gayunpaman sa kasong ito, ang pahayag ay nagmula mismo aniya kay Bea – na siyang akusado na sumailalim sa cross-examination. Dahil dito, mali ang aplikasyon ng res gestae sapagkat si Bea ay tumayo sa witness stand at ang kanyang mga pahayag ay sumailalim sa masusing eksaminasyon. Sa halip, ang salaysay niya ay nararapat na suriin sa pamantayan ng admission against interest rule alinsunod din sa ating Rules of Court, Rule 130, Seksyon 27.

Ipinaliwanag ng Kataas-taasang Hukuman na upang magamit ang nasabing tuntunin, nararapat na ang pag-amin o admission diumano ay: a) tungkol sa bagay ng katotohanan at hindi ng batas; b) kategorya at tiyak; c) boluntaryo; at d) salungat sa interes ng admitter, kung hindi, ito ay hindi mapagkakatiwalaan at hindi katanggap-tanggap.

Gamit ang nasabing mga rekisito at kaugnay sa napatunayan sa kasong ito – hindi diumano maaaring maituring na malinaw, tiyak at boluntaryo ang naging pahayag ni Bea. 

Ang mga pangyayari ay nagpapakita na si Bea ay nasa estado ng pagkabigla at humingi ng tulong upang ang kanyang asawa ay madala sa ospital. 

Ang mga naunang pagbabanta ni Gerald na magpapakamatay ay nag-iwan sa kanya sa isang estado ng isip na anumang aksyon sa kanyang bahagi upang umalis ng bahay ay hahantong sa pananaksak.

Dahil dito, nang makalabas na siya ng bahay, nagkaroon siya ng pag-iisip na ang tuluyang pananaksak ni Gerald ay dahil sa kagagawan niya. At ang sikolohikal na estado na ito ni Bea ang pumipigil sa hukuman upang masabing ang deklarasyon laban sa pansariling interest o kapakanan ay kategorikal at tiyak. Dahil dito, hindi napunan ng tagausig ang burden nito upang maitaguyod ang konbiksyon ni Bea.

Sa kabuuan, ang natatanging pagsandal ng tagausig sa salaysay o naturang pahayag ni Bea ay hindi maaaring maging batayan ng kanyang konbiksyon dahil hindi ito katumbas ng patunay na lampas sa makatwirang pagdududa, o proof beyond reasonable doubt na kinakailangan sa mga kasong kriminal.

Sa lahat ng sitwasyon, mapait at masakit ang mawalan ng minamahal sa buhay. Higit pa sa sitwasyon na sa kabila ng pagmamahal na ibinuhos at ibinigay, luha at sa kalagiman pa ang naging hantungan. 

Sa sitwasyon ni Bea, hindi natin lubos masukat at maisip ang bigat at daing na kanyang nadama matapos niyang mawalan ng mahal sa buhay tulad ng kanyang asawa at sumailalim pa siya sa paglilitis, kung saan siya pa mismo ang naging akusado sa naturang pagpaslang.

Muli, bagama't ikinalulungkot na ang isang buhay ay nawala, ang katarungan sa totoong kahulugan nito ay hindi maaaring pahintulutan ang pagkakulong ng isang taong inosente sa mata ng batas, lalo na kung ito ay nakabatay lamang sa naturang deklarasyon laban sa pansariling interes na hindi maaaring magamit alinsunod sa ating mga alituntunin.

Karapatan ‘wag ipagkait, inosente ay palayain

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Jan. 25, 2025

ISSUE #342

Ano nga ba ang tunay na kahulugan ng salitang katarungan? Noong unang panahon, may punto na ang katarungan diumano ay “Mata sa mata, ngipin sa ngipin.” Sa ilang pagkakataon naman ay kapag may nakulong o naparusahan ng kamatayan.

Ayon kay St. Thomas Aquinas, ang katarungan ay isang birtud na nagbibigay-daan sa atin na dapat ipagkaloob sa bawat tao ang karapatan, kung ano ang nararapat sa bawat tao at kung ano ang nararapat na matanggap ng bawat tao. Sa madaling salita, isa sa kahulugan ng katarungan ay ang pagbibigay ng nararapat.

Katulad sa nabanggit, ang katarungan o hustisya sa tunay nitong kahulugan ay katumbas ng pagpapataw ng tamang kaparusahan sa nagkasala at pagpapalaya naman sa inosente.

Ang ganitong sitwasyon o kalagayan ay nakakatulong sa pagbibigay ng pagkakataon sa akusado (napatunayang inosente o nagkasala at nabilanggo man) na tiyak na makakabalik sa kanilang tahanan o  pamayanang pinagmulan ng may natitira pang dangal sa kanyang katauhan.

Sa kasong People v. Palaran (CA-G.R. CR No. 019) sa panulat ni Honorable Associate Justice Loida S. Posadas-Kahulugan ng Court of Appeals, Cagayan De Oro City, na may entry of judgment noong ika-17 ng Pebrero 2022, ating tingnan kung paano nagampanan ng nabanggit na hukuman ang layunin nito kaugnay sa kaso ng pagpaslang o murder, na kinaharap ng dalawa sa ating mga kliyente na itatago na lamang natin sa mga pangalang “Borgie”, at “Jessie”.

Bilang pagbabahagi, ating suriin ang naging paglalahad mula sa bersyon ng panig ng tagausig. Alinsunod dito, noong ika-12 ng Marso 2012, sa pamamagitan ng pagsasabwatan, aniya ay pinatay nila Borgie at Jessie ang biktima na itatago na lamang natin sa pangalan na “Regina”, isang ginang na higit 60-anyos. Ang pagpaslang ay ginawa sa pamamagitan ng maraming saksak. Walang direktang nakasaksi sa akto ng pagpaslang, subalit ayon sa mga kapitbahay ng biktima at siyang tiyahin mismo ng isa sa akusado na si Borgie na itatago na lamang natin sa pangalan na “Amelya”, inamin daw ni Borgie sa kanya sa pamamagitan ng isang tawag sa telepono ang pamamaslang kay Aling Regina.

Kaugnay sa nabanggit na pag-amin, isinumbong ni Amelya sa kapulisan si Borgie.

Dalawang araw ang makalipas, nakatakdang magkita si Borgie at ang tiyahin niyang si Amelya para sana bigyan ng perang pamasahe si Borgie.

Lingid sa kaalaman ni Borgie, may mga kapulisan na sa lugar kung saan nakatakda silang magkita at du’n din siya naaresto. Sa kabilang banda, kasamang nadakip si Jessie sa kadahilanan na siya ay itinuro ni Borgie bilang kasabwat diumano nito.

Kinasuhan ng kasong pagpaslang o murder sina Borgie at Jessie. Samantala, iginiit nila na walang basehan ang akusasyon laban sa kanila.

Pinabulaanan ni Borgie ang naturang pag-amin kay Amelya. Idinagdag pa ni Jessie na hindi naman siya dapat masasama sa mga naaresto kung hindi sila nagkasamang mag-basketball ni Borgie at idinawit lamang siya umano nito.

Matapos ang paglilitis, nahatulan ng murder o pagpaslang ng Regional Trial Court o RTC ang dalawang akusado. Binigyan ng malaking timbang ng hukuman ang salaysay ni Amelya.

Aniya ito ay malinaw, detalyado at buo. Bukod pa rito, ang pagturo niya sa kanyang pamangkin ay malinaw na akma ng may pagmamahal, dahil walang nakikitang masamang motibo ang RTC para idiin ni Amelya ang pamangkin nitong si Borgie sa mabigat na paratang ng pagpaslang, kung hindi para lamang makatulong na mapanagot ito sa kanyang sariling pagkakasala. Sa kaugnay na isyu, ayon sa RTC, napatunayan din ang pagsasabwatan ni Borgie at Jessie. Kaya nararapat din na mahatulan si Jessie.

Dagdag pa ng RTC, ang pamamaslang diumano ay ginamitan ng abuse of superior strength na siyang nagkuwalipika sa kaso ng pagpatay o murder. Matanda na ang biktima, babae, at dalawa pa silang lalaking salarin.

Inapela nila Borgie at Jessie sa Court of Appeals ang naging hatol sa kanila sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Jan Edgar J. Rubico, mula sa aming PAO-Regional Special and Appealed Cases Unit (PAO-RSACU) Mindanao.

Tulad ng ating unang nabanggit, pinal na tinuldukan ang isyu ng pamamaslang ng Court of Appeals nang magkaroon ito ng entry of judgment noong ika-17 ng Pebrero 2022.

Sa nasabing kaso, napawalang-sala si Jessie, habang napababa naman sa homicide ang kasong murder ni Borgie.

Sa pananaw ng Court of Appeals, bagaman ipinagtibay nito ang konbiksyon ni Borgie, hindi raw napatunayan ang tinatawag na “abuse of superior strength” na siyang magkuwalipika sa kaso ng pagpatay o murder.

Ayon sa People v. Bacares, sinabi ng Korte Suprema upang maturing abuse of superior strength ang qualifying circumstance sa murder, nararapat diumano na maipakita na sinadya at may kamalayan na ginamit ito ng salarin.

Ang katibayang meron ang dalawang salarin laban sa isang biktima ay hindi sapat upang maituring ang nasabing qualifying circumstance sa murder. Kailangan ding patunayan na ginamit ang advantage na ito, o kalamangan sa paggawa ng krimen o pamamaslang.

Sa madaling salita, hindi sapat na sabihin lamang na meron dalawang lalaki laban sa isang babae upang maituring na advantage, kailangan ding maipakita na nagamit ang nasabing advantage sa paggawa ng krimen.

Sa kasong ito, bagaman sapat ang ebidensiya upang ituro na pinaslang ni Borgie si Regina, batay sa salaysay ni Aling Amelya, hindi naman naipakita kung nagamit nga ba ang nasabing kalamangan ng lakas, sapagkat walang nakakita ng pagpaslang dahil ang konbiksyon ay batay sa mga napatunayang ebidensiyang sirkumstansiya.

Sa kabilang banda, pinawalang-sala naman ng Court of Appeals si Jessie. Bagaman ang pag-amin ni Borgie sa kanyang tiyahin na si Amelya ay maaaring magamit laban sa kanya, ang aniya naman ay pag-amin at pagdawit ni Borgie kay Jessie sa kaso sa mga kapulisan ay hindi magagamit.

Ayon sa Court of Appeals, alinsunod sa tinatawag na res inter alios acta rule, ang karapatan ng isang partido na hindi maaaring mapasama o ma-prejudice sa pamamagitan ng mga akto, deklarasyon o pagkukulang ng ibang tao.

Sa madaling salita, ang extra-judicial confession diumano ni Borgie sa kanyang tiyahin na si Amelya ay umiiral lamang sa kanya at hindi maaaring magamit sa kanyang kapwa akusado na si Jessie.

Bagaman isang exception sa res inter alios acta rule ang tinatawag na admission made by a conspirator rule, upang matagumpay na maituring ito, kinakailangan muna ng ebidensiya ng pagsasabwatan o conspiracy bukod sa nasabing akto o deklarasyon ng pag-amin ni Borgie.

Kaugnay nito, bukod sa pagtuturo ni Borgie kay Jessie, wala nang ibang ebidensiya na maaaring magpatunay sa naturang sabwatan o conspiracy sa pagitan nilang dalawa. Dahil dito, hindi napatunayan ang pagsasabwatan at higit sa lahat, ang partisipasyon ni Jessie sa pagkamatay ni Regina.

Sa kabuuan, bagama't ikinalulungkot na ang isang buhay ay nawala, ang katarungan sa totoong kahulugan nito ay hindi maaaring pahintulutan ang labis na kaparusahan, at higit sa lahat – ang pagkakakulong ng isang taong inosente sa mata ng batas lalo na kung ito ay nakabatay lamang sa pagdawit at pag-amin ng ibang tao.

Ang kasong ating naibahagi ay pagpapaalala na hindi maaaring pahintulutan ang labis na kaparusahan sa nagkasala at pagkakulong naman sa isang taong inosente kung layunin nating hindi mailibing sa hukay ang katarungan at katwiran.

Nobya, saksi sa karumal-dumal na pamamaslang sa nobyo

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Jan. 18, 2025

ISSUE #341

Ang kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito ay hango sa kasong People of the Philippines vs. Renato Flores alias “Darling”, Marvin Plaza alias “Marvin”, Rogelio Bermudez Larase, Jr. alias “Cabrong”, Ronnie Davis and Jeffrey Autida (G.R. No. 269202, June 18, 2024, Supreme Court, Manila [Second Division]). 

Isang malagim na pamamaslang ang sinapit ni Ronel, biktima sa kasong ito. Ang natatanging saksi sa naturang krimen ay ang kanya mismong kasintahan na si Jane. Hindi pa man nagsisimula ang panibagong yugto sa kanilang buhay, pinaglayo na agad sila ng tadhana.Kaugnay sa kaso ng yumaong si Ronel, ang mga inakusahan sa Regional Trial Court (RTC) ng Davao City para sa krimeng murder ay sina Renato, Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey. Kabilang sa mga kapwa-akusado ay ang noon ay wala pa sa hustong gulang na sina “AAA”, “BBB”, “CCC”, “DDD” at labing-lima pang mga miyembro diumano ng “Responde Gang” na mga nanatiling at-large. Samahan n’yo kaming balikan ang mga pangyayari ukol sa kamatayan ni Ronel at tunghayan n’yo ang naging pinal na desisyon ng hukuman.Batay sa mga impormasyon na naitaguyod ng tagausig, naganap ang malagim na pamamaslang kay Ronel noong ika-29 ng Disyembre 2008 sa Panacan, Davao City. Diumano, bandang alas-2:00 ng hatinggabi, habang natutulog sina Jane at Ronel sa bahay ng kanilang kaibigan, sinipa ni AAA ang bintana ng naturang bahay, dahilan upang siya ay makapasok. Tinangka umanong tagain ng bolo ni AAA si Ronel, subalit nakaiwas ang huli at nakatakbo palabas ng nasabing bahay. 

Agad umanong sumunod si Jane at sa paglabas niya ay nakita niya ang dalawampung miyembro ng “Responde Gang”.

Tinangka umanong saksakin ni CCC si Jane gamit ang isang kutsilyo, subalit napigilan ito ni AAA. Gayunman, iniutos diumano ni AAA kay CCC at sa ibang mga miyembro ng naturang pangkat na habulin si Ronel.

Nang mahabol si Ronel ay pinagsasaksak diumano ito nina BBB, CCC, DDD at Renato. Meron diumanong dalawang miyembro, na hindi pinangalanan ni Jane, ang humawak kay Ronel habang ito ay pinagsasaksak hanggang sa bawian ng buhay.

Nakita ni Jane ang buong pangyayari, sapagkat siya ay nakatayo lamang may walo hanggang siyam na metro ang layo kay Ronel.

Hindi man napigilan ni Jane ang pamamaslang sa kanyang nobyo, agad naman umano siyang humingi ng tulong sa kanyang ina. Ipinaalam nila sa pinuno ng kanilang purok ang malagim na insidente na siyang nakipag-ugnayan sa mga pulis. Nakuha umano ng mga taga-Scene of the Crime Operatives ang bangkay ni Ronel sa pinangyarihan ng insidente.

Bandang alas-9:00 ng umaga, nagtungo umano si Jane at ang kanyang ina sa Sasa Police Station upang isumbong at ilahad ang detalye ng pagpaslang kay Ronel.

Sa pamamagitan ng hot pursuit operation na isinagawa ng mga pulis at sa tulong ng isang asset at pagkilala ni Jane, nadakip sina BBB, CCC, DDD at Renato. Maging si AAA ay nadakip din pagkatapos.

Batay sa testimonya ni Jane sa hukuman, pamilyar diumano sa kanya ang mga miyembro ng “Responde Gang” na nakibahagi sa pamamaslang sa kanyang nobyo, dahil ipinakilala na sila sa kanya ng isang nagngangalang Joy, miyembro ng naturang pangkat. Madalas diumano na nakikita ni Jane ang mga ito sa kanilang tambayan sa palengke.

“Not guilty” ang naging pagsamo ng mga Children in Conflict with the Law o CICLs na sina AAA, BBB, CCC at DDD sa hukuman. Ganundin, ang naging pagsamo nina Renato, Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey.

Sa ibinabang desisyon ng RTC, guilty beyond reasonable doubt para sa krimen na murder ang naging hatol sa CICLs na sina AAA, BBB, CCC at DDD. Gayunman, sinuspinde ang kanilang sentensya alinsunod sa probisyon ng A.M. No. 02-1-18-SC o ang Rules on Juveniles in Conflict with the Law, habang patuloy naman ang pagdinig sa kaso laban kina Renato, Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey.

Mariin na pagtanggi ang iginiit ni Renato. Diumano, siya ay natutulog sa kanilang bahay noong paslangin ang biktima. Nagising na lamang umano siya bandang alas-6:00 ng umaga noong Disyembre 29, 2008 at naghanda para sa kanyang trabaho bilang isang konduktor ng dyip. Hindi niya umano kilala si Jane at Ronel, bagaman kilala niya umano si Rogelio na isa sa mga kapwa niya akusado at pinatotohanan naman ng kanyang ina ang nabanggit na depensa.

Itinanggi rin ni Marvin na meron siyang kinalaman sa insidente ng pamamaslang. Aniya, mula alas-5:00 ng hapon ng Disyembre 28, 2008 hanggang alas-10:00 ng umaga ng Disyembre 29, 2008 ay nasa trabaho siya sa Panacan Public Market.

Pagtanggi rin ang naging depensa ni Jeffrey. Iginiit niya na mula Disyembre 26, 2008 hanggang Nobyembre 30, 2009 ay nagbabakasyon siya sa Cateel, Davao Oriental. Nalaman na lamang umano niya ang pagkakasangkot sa pamamaslang kay Ronel noong siya ay maaresto na. Hindi niya umano kilala si Jane at Ronel. Isa pa, hindi rin umano siya miyembro ng “Responde Gang”, bagaman kilala niya ang kanyang kapwa-akusado na si Joseph at nakilala na rin niya sina DDD, Renato, Rogelio at Marvin.

Giit naman ni Ronnie na mula alas-5:00 ng hapon ng Disyembre 28, 2008 hanggang alas-6:00 ng umaga ng Disyembre 29, 2008 ay nasa trabaho siya sa Ilang, Davao City, kasama ang kanyang tiyuhin. Nang matapos umano ang kanyang trabaho ay umuwi na siya ng kanilang bahay upang alagaan ang kanyang anak. Hindi rin umano niya kilala si Jane, Ronel at ang mga kapwa niya akusado.

Mariing pagtanggi rin ang iginiit ni Rogelio. Siya umano ay natutulog kasama ang kanyang asawa noong oras ng pamamaslang sa biktima. Nagising diumano siya bandang alas-6:00 ng umaga ng Disyembre 29, 2008 upang maghanda para sa kanyang trabaho. Hindi rin umano niya kilala ang magkasintahan na sina Jane at Ronel, at tanging kilala lamang niya si Renato, sapagkat sila ay magkapitbahay.

Guilty rin ang naging hatol ng RTC kina Renato, Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey. Reclusion perpetua o pagkakakulong ng dalawampung taon at isang araw hanggang apatnapung taon ang parusa na ipinataw sa kanila at hindi sila maaaring humiling na maparolan.

Sila ay pinagbabayad din sa mga naulila ng biktima ng civil indemnity, moral damages, exemplary damages, at temperate damages.

Agad silang naghain ng kanilang apela sa Court of Appeals (CA). Kanilang iginiit na hindi sumapat ang pagkilala o identification ni Jane sa kanila bilang mga sumalakay at pumaslang kay Ronel. Ganunman, kinatigan at pinagtibay ng CA ang naunang desisyon ng RTC. Kung kaya’t iniakyat nila ang kanilang pagsamo ng kawalan ng kasalanan sa Korte Suprema.

Binigyang-diin ng mga inakusahan, sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan R.A. Guazon-Banto, na hindi naitaguyod ng tagausig ng merong moral na katiyakan ang kanilang pagkakakilanlan o identity bilang mga salarin sa pamamaslang kay Ronel.

Matapos ang lubos at puspusang muling pag-aaral ng Kataas-taasang Hukuman, iginawad ang pagpapawalang-sala kina Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey. Naging kapuna-puna umano sa Korte Suprema ang mga danger signals sa isinagawang out-of-court identification ni Jane. Diumano, sa sinabing dalawampung miyembro ng “Responde Gang” ay iilan lamang ang kinilala ni Jane, partikular na sina BBB, CCC, DDD at Joseph Doriel. Bagaman sinabi umano ni Jane na nakilala niya ang iba pang mga miyembro ng naturang pangkat batay sa kanilang itsura, wala umanong katibayan na isinumite sa hukuman na nagpapatunay na nakapagbigay siya ng mga paglalarawan ng mga ito.

Binigyang-pansin din ng hukuman ang bahagi ng testimonya ni Jane na kung saan sinabi niya na ang mga pangalan ng iba pang mga akusado ay ibinigay lamang sa kanya ng mga nauna nang naaresto ng mga pulis. Para umano sa Korte Suprema, naimpluwensiyahan na umano nang hindi pinahihintulutan mungkahi ang ginawang pagkilala ni Jane kina Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey. Kung kaya’t hindi ito maaaring tanggapin ng hukuman.

Naging kapuna-puna rin umano sa Korte Suprema na sa pagdinig ng naturang kaso sa mababang hukuman ay hindi man lamang umano nakapagbigay nang tiyak o walang pasubali na pahayag si Jane patungkol sa partikular na naging partisipasyon nina Marvin, Rogelio, Ronnie at Jeffrey sa pamamaslang kay Ronel. Dahil dito, nagkaroon ng makatwirang pagdududa sa isipan ng hukuman kung meron nga bang kinalaman ang mga nabanggit na inakusahan sa pagkamatay ng biktima. Kung kaya’t marapat lamang diumano na sila ay ipawalang-sala.

Sa kabilang banda, pinagtibay ng Korte Suprema ang hatol na conviction kay Renato sapagkat sumapat diumano ang positibo na pagkilala sa kanya ni Jane bilang isa sa mga sumalakay at sumaksak kay Ronel.

Hindi umano nakitaan ng Korte Suprema ng anumang indikasyon na naimpluwensiyahan ng suhestiyon ng ibang tao ang pagkilala ni Jane kay Renato bilang isa sa mga salarin ng namayapang nobyo.

Sa pagdinig diumano sa mababang hukuman, direkta at tahasan ang mga naging pahayag ni Jane na si Renato ang isa sa mga sumaksak kay Ronel. Kung kaya’t para sa Korte Suprema, naitaguyod ng tagausig na merong moral na katiyakan ang identity ni Renato bilang isa sa mga salarin.

Kaakibat ng pagtataguyod sa identity ni Renato bilang isa sa mga pumaslang kay Ronel, naitaguyod din ng tagausig ang lahat ng mga elemento ng krimen na murder, alinsunod sa probisyon ng Artikulo 248 ng Revised Penal Code, na  (1) Si Ronel ay pinaslang; (2) Si Renato ang isa sa mga pumaslang sa nasabing biktima; (3) Ang pamamaslang ay ginamitan ng qualifying circumstance na abuse of superior strength; at (4) Ang pamamaslang ay hindi parricide o infanticide.

Parusa na reclusion perpetua ang ipinataw ng Kataas-taasang Hukuman kay Renato. Pinagbabayad din siya ng P75,000.00 bilang civil indemnity, P75,000.00 bilang moral damages, P75,000.00 bilang exemplary damages, at P75,000.00 bilang temperate damages, na merong legal interest na 6% bawat taon mula sa finality of judgment hanggang sa mabayaran ang kabuuang halaga.

Ang desisyon na ito ng Korte Suprema ay naging final and executory noong Hunyo 18, 2024.

Bagaman nahatulan ng conviction ang mga CICLs na sina AAA, BBB, CCC at DDD, pati na si Renato, tila hindi pa rin buo o ganap ang hustisya para sa namayapang si Ronel.

Sa isang iglap ay kinuha mula sa kanya ang buhay na pinakaiingatan niya. Kinuha ng mga taong walang habag at awa. Dahil sa nangyari, hindi na niya makakapiling ang mga mahal niya sa buhay.

Sa kabilang banda, ang mga iba pang may kinalaman sa kanyang pamamaslang ay nananatiling at large at hindi pa hinaharap ang kaso na inihain laban sa kanila.

Aming sinasapantaha na makakamit lamang ng kaluluwa ni Ronel ang tunay na katahimikan at hustisya kung mapapanagot na rin ang bawat indibidwal na nakibahagi sa karumal-dumal na krimen na ginawa sa kanya.

Nawa’y makamit pa rin Ronel ang tunay na hustisya, kahit pa siya ay wala na sa mundong ito. Hindi man ngayon, ngunit sana ay sa mga darating na panahon.